Interne Keuken
Hoe kan je een Van Eyck perfect imiteren?
vr 23 jun. - 10:27
“Het begint bij het digitaliseren van het schilderij”, legt Ann Dooms uit. “Het schilderij wordt gefotografeerd in een heel hoge resolutie, microscopisch bijna, zodat je heel hard kan inzoomen op de details. De kleuren in die foto worden dan opgeslagen in getallen. Zo kan je exact zien hoeveel rood, groen en blauw er bijvoorbeeld in een schilderij zit. Met die getallen kan je berekeningen maken en verbanden leggen tussen die pixels of penseelstreken.”
Als je op die manier genoeg schilderijen van eenzelfde schilder digitaliseert, zijn er na een tijdje patronen in te zien door een computer. “Dat heet Machine Learning”, verduidelijkt Dooms. “We doen dan ook zelf berekeningen op die data en laten algoritmes lopen om uit die enorme hoop gegevens verbanden te leggen.”
Een kopie herkennen
Allemaal goed en wel, maar hoe kan zo’n computer dan een vals schilderij van een kopie herkennen? “Dat is waar de Belgische wiskundige Ingrid Daubechies op dit moment mee bezig is in de Verenigde Staten”, zegt Dooms. “Je kan het namelijk zien aan de manier waarop het penseel wordt gebruikt. Aan de lengte van de penseelstreken en de richtingen. Bij een kopie zijn die bijvoorbeeld aarzelender. Net alsof je van iemand een handtekening imiteert.”
Een perfecte imitatie
Nadat het origineel paneel van de Rechtvaardige Rechters in 1934 werd gestolen, maakte Jef Van der Veken in 1941 een beroemde kopie. “Het is moeilijk te zeggen hoe goed die kopie is, want we kunnen natuurlijk niet vergelijken met het origineel, daar bestaat enkel een dia van”, klinkt het.
“Maar het zou kunnen die perfectie met wiskunde te creëren”, zegt Dooms. “Alleen gaat dat niet gebeuren.”
Geen geld
Dooms deed namelijk een aanvraag om dergelijk onderzoek te starten maar kreeg een ‘njet’ van de fondsencommissie omdat er met het onderzoek op de korte termijn geen geld te verdienen valt. “Dat is op de lange termijn problematisch, want voor een gezond onderzoeksklimaat moet je ook onderzoek toelaten dat uit nieuwsgierigheid is gedreven en niet puur uit winstbejag.”