Huis van Herman Teirlinck opent dit weekend in Beersel

Herman Teirlinck. Zijn naam ken je misschien van theaterschool Studio Herman Teirlinck in Antwerpen, waar veel grote acteurs en actrices hun opleiding kregen, zoals Julien Schoenaerts of Dora van der Groen of recenter Els Dottermans en Marleen Merckx. Vlaamse ambtenaren werken in Brussel in het mooie Herman Teirlinckgebouw. Zijn naam leeft voort, maar wie was Herman Teirlinck ook alweer?

Herman Teirlinck (1897-1967) was een van de belangrijkste cultuurmensen van ons land. Hij schreef gedichten en romans, zoals “Het gevecht met de engel" of "Het ivoren aapje” dat begin volgend jaar opnieuw wordt uitgegeven. En vooral theaterstukken, waarvan er enkele ook werden verfilmd: “Rolande met de bles” door Roland Verhavert of “Maria Speermalie” als tv-reeks. Hij richtte het Nieuw Vlaams Tijdschrift op en zette vlak na de Tweede Wereldoorlog het Nationaal Toneel in de steigers, waaruit later de toneelschool Studio Herman Teirlinck groeide. Hij was lesgever en cultureel adviseur van het koningshuis en initiatiefnemer van de Arkprijs van het Vrije Woord, die nog altijd bestaat.

“Naar de mening en de maatschappelijke visie van Herman Teirlinck werd sterk geluisterd in alle geledingen van de samenleving, in Beersel en in de hele culturele wereld,” zegt Sigrid Bousset, die samen met Hugo De Greef de drijvende kracht is achter het Huis van Herman Teirlinck.

Ik heb het voorrecht een dak te bewonen dat op de hoogste Beerselse kim het dal overblikt. Ik doe mijn dagelijkse wandeling langs de goddank nog woeste oevers. De Zenne spreekt me telkens aan met dezelfde kracht als ze Bruegel heeft aangesproken

Tot aan zijn dood woonde Teirlinck inderdaad in Beersel, ten zuidwesten van Brussel, in een bijzonder huis in het groen, waar hij veel mensen ontving. Dat Huis van Herman Teirlinck heropent nu als museum en als “ontmoetingsplek voor schrijvers, artiesten, lezers, wandelaars, liefhebbers,” een “warme, gastvrije plek voor artistieke uitwisseling in een informele sfeer.” Meer informatie over de openingsfeestelijkheden vind je hier.

Het huis is erkend als “open erfgoed”, verduidelijkt Sigrid Bousset. “Dat betekent dat we 50 dagen per jaar open zijn en ook een flink stuk van de restauratiekosten vergoed krijgen.” Het ooit babyroze geschilderde pand is opgeknapt, na onder meer een uitgebreide kleurstudie om na te gaan hoe het er precies uitzag toen Teirlinck er woonde. In de plaats van de garage is een kleine theaterzaal voor 80 tot 100 mensen gebouwd.

Teirlincks bureau aan het venster en zijn bibliotheek, de sfeer van hoe hij er leefde is er weer

Het huis van Herman Teirlinck is een museum, waar je de biotoop van de schrijver kunt ontdekken, met boeken en teksten maar ook met zijn meubels, die teruggekeerd zijn uit het Letterenhuis in Antwerpen. “Zijn bureau aan het venster, zijn bibliotheek: de sfeer van hoe hij er leefde zal veel sterker aanwezig zijn,” volgens Bousset.

Het is ook een levende cultuurplek, waar optredens te zien zijn van schrijvers en acteurs. Bijvoorbeeld in de reeks “Teirlinck Tijdgenoten”, waarbij klasbakken van het theater teksten brengen van binnen- en buitenlandse schrijvers uit de tijd van Teirlinck.

Tegelijk is er een ambitieus cultureel programma voor hedendaagse literatuur. Auteurs van vandaag krijgen “carte blanche” om samen te werken met kunstenaars uit andere disciplines. In het huis kunnen artiesten ook enkele weken verblijven om te werken. “Dat gaat over alles wat geschreven wordt, niet enkel literatuur, maar ook bijvoorbeeld een choreografie, een partituur. We vatten het heel breed op in de multidisciplinaire geest van Teirlinck,” zegt Sigrid Bousset.

Broeikastkweek van jonge kunstenaars

In het Huis van Herman Teirlinck is ook ruimte voor jong talent. Zo krijgen de laureaten van Fintro Prijzen “supporting young artists"  de mogelijkheid om er een tijd te verblijven. Jonge kunstenaars aanmoedigen, dat deed ook Herman Teirlinck. 

Sigrid Bousset: “Broeikastkweek” is een woord dat van hem komt.  Er bestond geen goede toneelschool volgens hem en dus wilde hij jonge acteurs een degelijke opleiding bezorgen. Ze kregen zelfs een financiële beurs om er te kunnen studeren. Hij nam voortdurend nieuwe initiatieven om nieuwe talenten een platform te geven en te steunen.” Precies wat de vzw Huis van Herman Teirlinck ook wil doen.

Het huis in Beersel heeft een wat bewogen geschiedenis. Het was eerst eigendom van de gemeente, die het ook al als museum en kunstgalerie openstelde, maar in 2017 werd het verkocht. Van een privé-eigenaar krijgt de vzw het nu in langdurige erfpacht. De Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant subsidiëren. Maar de werking is ook afhankelijk van giften van mensen die het initiatief genegen zijn. “Het is heel belangrijk dat er sinds vier jaar een gemeenschap omheen zit. Daaraan voelen we ook hoe bijzonder schrijvers en kunstenaars uit heel Vlaanderen en Brussel deze plek vinden.”

Een plek in de luwte waar we de tijd nemen en de tijd geven

Sigrid Bousset besluit: “Ik definieer het huis graag als een plek in de luwte, aan de rand van de stad, in een natuurlijke omgeving. Het soort programma’s en bijeenkomsten die we in het Huis organiseren zou  nooit kunnen in een infrastructuur in de stad. Het park, de huiselijke sfeer, de tijd die we willen nemen, de tijd die we willen geven, de kwaliteit die we willen bieden in de luwte, dat geheel is bijzonder.”

Beluister het gesprek met Sigrid Bousset in 'De Ochtend' via Radio 1 Select. 

bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'