"Ik bedoel maar: het begint met het wóórd ‘allochtonen’, maar waar eindigt het straks? "

Beste luisteraars van Radio 1,

Bij de start van dit alweder gloednieuwe jaar lijkt het mij vooreerst een goed plan even terug te blikken op het oude. 2016, blijkt dan algauw, was het jaar van het racisme, meer bepaald van het met hand en tand bestrijden, vermijden en proberen te vernietigen ervan. In de Nederlandse Tweede Kamer, bijvoorbeeld, besliste men om in navolging van de krant De Morgen en de stad Gent, het woord ‘allochtonen’ uit het collectieve vocabularium te schrappen. In navolging van Nederland dan weer, besloot men in Vlaanderen de roetpiet tot leven te roepen.

Het verwijderen van het woord ‘allochtoon’ leek indirect te suggereren dat als we nu maar eens af zouden wezen van ‘allochtonen’, het probleem van het racisme wel vanzelf zou verdwijnen.

Het waren twee ontroerende, maar bovenal toch zeer lugubere acties. De eerste – het verwijderen van het woord ‘allochtonen’ dus – ging immers niet alleen uit van de schier eindeloze almacht van de taal, maar leek indirect tevens te suggereren dat als we nu maar eens af zouden wezen van ‘allochtonen’, het probleem van het racisme wel vanzelf zou verdwijnen.

De tweede actie – het verblanken dus van Zwarte Piet – bracht onderhavige gedachtegang zelfs zonder blikken of blozen in de praktijk. Vraag: ‘Hoe maken wij van het Sinterklaasfeest een racismevrije aangelegenheid?’ Antwoord: ‘Door onze zwarte medemens in het betreffende verhaal geen enkele rol meer te gunnen.’

Ik bedoel maar: het begint met het wóórd ‘allochtonen’, maar waar eindigt het straks? Het begint met Zwarte Piet, maar wie is de volgende die afgevoerd wordt? Ook zonder het antwoord op deze vragen te kennen, lijken de vragen zélf mij reeds kwalijk genoeg om ons de razende rillingen killig-ga-weg over de rug te jagen.

Ik stel voor om onze pijlen te richten op het fenomeen dat wij even wanhopig als klungelig als contraproductief bevechten, namelijk het racisme zelf.

Voor 2017, het jaar waar wij voor staan en waar wij door zullen moeten, willen of niet, stel ik bijgevolg voor het eens over een heel andere boeg te gooien en, de genoemde almacht van de taal immer nog in gedachten houdend, onze pijlen nu eindelijk eens te richten, niet op de allochtonen, niet op Zwarte Piet in het bijzonder of onze zwarte medemens in het algemeen, maar op het fenomeen dat wij even wanhopig als klungelig als contraproductief bevechten, namelijk het racisme zelf.

Mijn voorstel is dan ook om in 2017 pakweg een volledig etmaal per week het woord ‘racisme’ en alle afgeleiden ervan uit ons collectieve vocabularium te schrappen. Eén dag per week zal het in geen enkele krant te lezen staan, noch in enig tijdschrift, het zal niet op de radio worden gehoord, het komt over niemands lippen, niet in cafés of restaurants, niet op de werkvloer of in winkels, en zelfs niet in de beslotenheid van bad- of slaapkamer – daar moeten strenge straffen rond bestaan, en mogelijk zelfs is in dezen een voorname functie weggelegd voor speciale inspecteurs, dat zal nog eens goed moeten worden bekeken.

Eén dag per week zal het woord ‘racisme’ geen deel uitmaken van onze taal en omdat wij het er niet over zullen hebben, zal het, zo valt te hopen, toch, één dag per week helemaal niet bestaan.

Hoe dan ook, één dag per week zal het woord ‘racisme’ geen deel uitmaken van onze taal, en omdat wij het er niet over zullen hebben, nietwaar, zal het, zo valt te hopen, toch, één dag per week helemaal niet bestaan.

In 2018 kunnen wij het aantal dagen per week dan optrekken naar twee, in ’19 naar drie, in ’20 naar vier et cetera. Over een jaar of dertig, vijfendertig, schat ik, weet geen hond nog wat racisme nu eigenlijk ook alweer was!

Laat ons geen tijd verliezen, vrienden, en er morgen al mee beginnen…

Een Gelukkig Nieuwjaar aan iedereen van uw goedwillende schrijver:

Christophe Vekeman