Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Ochtend

"Ik herken dit land niet meer" en "dreigt nog dramatischer te worden": Vlamingen in het Verenigd Koninkrijk na Brexit

zo 3 okt. - 7:07

Jean-Marc Dewaele, Patricia Verhoestraete en Mario Van Poppel wonen al jarenlang in het Verenigd Koninkrijk. Maar de Brexit was voor hen alledrie een duidelijk kantelpunt: er is een Groot-Brittannië voor en een na de afscheiding van de Europese Unie. Hoe heeft de Brexit het leven in de praktijk veranderd?
Unsplash

"Alles is ingewikkelder geworden", zegt Jean-Marc Dewaele vlak bij zijn kantoor in Birkbeck, University of London. "Om te reizen, maar ook om goederen te transporteren en om personeel te vinden." Jean-Marc woont al 27 jaar in Londen, samen met zijn vrouw, zijn dochter is er geboren en intussen "Britser dan haar ouders". "Ik heb hier een fantastische academische carrière kunnen uitbouwen", zegt hij, "maar ik weet niet of ik dat vandaag opnieuw zou doen."

Mario Van Poppel woont al sinds 2010 in het Verenigd Koninkrijk. "Die eerste jaren waren fantastisch. Ik werd aangetrokken door de Britpop, door de culturele uitstraling van Londen. In 2012 was ik zelfs een figurant tijdens de openingsceremonie van de Olympische Spelen. Ik speelde een schoorsteenveger." Mario richtte intussen zijn eigen wisselkantoor op en verhuisde met zijn Poolse vrouw en 4 kinderen naar Datchet, ten westen van Londen.

Ook Patricia Verhoestraete, die al meer dan 20 jaar een erkende "Blue Badge"-gids is, zag Londen altijd als een stad die iedereen verwelkomde. "Ik heb het toerisme in Londen zien exploderen, dit was the place to be. De hele wereld kwam naar Londen, zeiden mijn collega's en ik altijd. Maar sinds de coronapandemie en de Brexit is het hier een pak stiller geworden."

Mug shots

Voor Mario heeft de Brexit er stevig ingehakt, vooral op emotioneel gebied dan. "Plots moesten we smeken om hier te blijven wonen, "the right to abide". En dat terwijl ik hier al jaren werk en belastingen betaal, en 14 mensen tewerkstel. Toen we onze "settled status" aanvroegen (verblijfsvergunning) moesten we onze kinderen in voor- en zijaanzicht laten fotograferen. Elke keer als we de grens oversteken, verschijnen die "mug shots" op het scherm van de politie, het lijken wel criminelen. En dat terwijl ze hier geboren zijn."

Bij het laatste tankstation in Frankrijk heb ik jerrycans gekocht voor benzine. En ook een voor water, want je weet maar nooit.

— Mario Van Poppel

"Om een of andere reden had de Britse regering gehoopt dat de Britten al de jobs van de buitenlanders die vertrokken zijn zouden overnemen", zegt Jean-Marc, "maar dat is niet gebeurd. Het gevolg is dat de aardbeien rotten op het veld, dat goederen niet in de winkel geraken en dat restaurants niet genoeg personeel meer hebben. Het creëert een soort domino-effect en ik denk dat we eigenlijk nog maar aan het begin staan: het kan nog een stuk erger."

Ook volgens Mario bestaat er geen twijfel over dat de huidige toeleveringsproblemen het gevolg zijn van de Brexit. "Tijdens de terugkeer na onze vakantie in Polen, zijn we door een hele reeks Europese landen gereden. Overal zijn ze getroffen geweest door de coronacrisis, maar nergens zag ik lege rekken in de supermarkten of rijen voor de benzinestations. Bij het laatste tankstation in Frankrijk heb ik jerrycans gekocht voor benzine. En ook een voor water, want je weet maar nooit."

Voor het eerst beginnen Britse politici te begrijpen hoe de Europese markt functioneerde en wat de EU eigenlijk inhield.

— Jean-Marc Dewaele

Voor Patricia bleven de negatieve gevolgen van de Brexit tot nu toe beperkt. "Integendeel, net na de Brexit zakte het Britse pond, en dat betekende dat er juist meer toeristen naar Groot-Brittannië kwamen. Maar nu is er de invoering van de paspoortplicht. Net op een moment dat overal elders het toerisme weer opleeft, blijft het hier in Londen bijzonder stil. En dat heeft alles te maken met die nadruk op sterke grenzen."

"Los het zelf maar op"

Volgens Jean-Marc is dit de eerste keer dat de Britse politici beginnen te begrijpen wat de Europese eenheidsmarkt eigenlijk inhield en hoe Europa functioneerde. "Op het ogenblik van het referendum had maar 1 op de 10 Britten een idee van wat dat lidmaatschap van de EU betekende. En dus hebben ze zich laten voorliegen door politici die het zelf maar half begrepen en voluit de nationalistische kaart trokken. De gevolgen zijn dramatisch en dreigen nog dramatischer te worden."

Op termijn moet er toch opnieuw een toenadering komen tussen Groot-Brittannië en Europa. Zo kan het toch niet verder.

— Patricia Verhoestraete

Mario begrijpt ook waarom de Oost-Europeanen niet terugkeren naar het Verenigd Koninkrijk. "Dat heeft onder meer met trots te maken. Jarenlang hoorden de Oost-Europeanen hier in de media dat alles wat misliep hun schuld was, dat er een einde moest komen aan het vrije verkeer van mensen. Ook mijn vrouw hoorde dat. Veel Oost-Europanen hebben nu zoiets van: los het zelf maar op."

Don't mention the war

Maar Mario wordt nog altijd nostalgisch als hij terugdenkt aan die eerste jaren in Londen. "Elke keer als ik naar België kwam, vroegen mijn vrienden  enthousiast naar mijn leven, en wilden ze praten over de laatste Britse muziek of de nieuwste film. Nu hoor ik alleen maar Brexit, Brexit, Brexit. Hier is dat onderwerp taboe geworden. Met mijn buurman, een fervent voorstander van de Brexit, heb ik een afspraak: als ons gesprek in die richting afdrijft, zegt een van ons: Don't mention the war."

Patricia heeft dan weer Britse vrienden die zich bijna verontschuldigen voor de Brexit. "Ze vinden dat zelf dooderg, ze zien de kansen die hun kinderen daardoor missen, zoals de Erasmus-uitwisselingen. Ik denk dat er op termijn toch opnieuw een soort toenadering moet komen tussen Groot-Brittannië en het continent, we zijn tenslotte toch buren met veel banden en een gemeenschappelijke geschiedenis. Zo kan het toch niet verder?"

Terug naar België?

Jean-Marc denkt niet dat hij in de huidige omstandigheden nog naar Londen zou komen om een academische carrière uit te bouwen. "Toen ik naar hier kwam, waren we welkom, Groot-Brittannië zat te wachten op talent, iedereen mocht hier zijn steentje komen bijdragen. Dat is nu helemaal veranderd". Hij is dan ook van plan om na zijn pensioen naar België terug te keren. "Als je alles bij elkaar optelt, dan kom je tot de conclusie dat het leven daar beter is."

Patricia voelt zich hier nog altijd thuis hoewel ze zich "op de eerste plaats toch nog altijd Belg en Europeaan voelt". Maar ook Mario en zijn vrouw beslisten onlangs om over enkele jaren terug te keren naar België. "Dat is een moeilijke beslissing, we hebben hier altijd heel graag gewoond. Maar we stellen ons ernstige vragen, ook over de toekomst van onze kinderen. Ik denk niet dat we dit zouden doen als het Verenigd Koninkrijk lid was gebleven van de EU. Maar die Brexit was  wel degelijk een kantelpunt."

Beluister hier de reportage van Veerle De Vos via Radio 1 Select. 

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet