“Ik hoop dat mijn zonen gewoon als Vlaming beschouwd worden”

“Mijn vader heeft weinig vrienden”, vertelt Ish Ait Hamou. Hij werkte dag in, dag uit in een staalfabriek en er was weinig ruimte voor een sociaal leven. “Zijn leven bestond uit zijn gezin en zijn job. Dat doe je 35 jaar en dan stopt het. Dan merk je dat je kinderen een eigen leven opgebouwd hebben en dat je zelf eigenlijk weinig sociaal contact hebt.”

“Gelukkig gaat hij naar de moskee”, gaat Ish verder, “daar ziet hij nog de buren en kan hij even met hen mee wandelen. Maar met vrienden naar de cinema gaan zoals wij dat doen, is er niet bij.” Zijn moeder bleef thuis met de kinderen en heeft zo wel vriendinnen gemaakt. “Met hen gaat ze soms eens op stap, een weekendje naar Brugge.”

“Straks aan die rots rechtsaf”

Toen Ish aan zijn boek ‘Cécile’ schreef, trok hij met zijn vader naar zijn geboortedorp. “Dat was ongelooflijk. Je begint wel op een autosnelweg, rijdt naar het Atlasgebergte, maar dan begin je te dalen en plots zijn er geen wegen meer”, vertelt Ait Hamou. “Mijn vader gidste: ‘Aan de boom naar links en straks aan die rots rechtsaf’ en zo kwamen we in een dorpje begrensd door heuvels. Heel klein, er is daar niets.”

Daar zag Ait Hamou voor het eerst het ouderlijk huis van zijn vader. “Dat maakte een enorme indruk. ‘Hoe ben jij van hieruit in godsnaam in Vilvoorde terecht gekomen?’, vroeg ik me af.” In zijn jeugd had Ish Ait Hamou zijn eigen moeilijkheden, met de verschillen tussen zijn afkomst en het autochtone Vlaanderen. “Maar wat mijn ouders meegemaakt hebben ... Zij kenden de taal niet, de gewoontes. Ik heb zelf nooit een opoffering van die schaal moeten doen voor een ander. Als je dan kijkt naar wat ze allemaal hebben opgebouwd, dan kan ik niet anders dan enorme bewondering voor hen hebben. Mijn vader was één van die alleenstaande mannen die naar hier kwamen, het type waar politici voor waarschuwen.”

In zijn huidig werk wil Ish Ait Hamou zich zoveel mogelijk onderscheiden van anderen, maar in zijn jeugd was dat anders. “Als kind wil je erbij horen. Dat is bij iedereen zo. Ik schaamde me als mijn moeder mij kwam ophalen aan de schoolpoort, als enige met een hoofddoek.”

Dankzij zijn voorstelling ‘Aangenaam, ik ben Ish’ ontdekte Ait Hamou dat die worsteling uit zijn jeugd herkenbaar is voor veel mensen, ook van mensen van wie hij het niet verwacht had. “Nadat ik dat verhaal verteld had, kwam er een vrouw naar mij die zei dat ze zich erin herkende. Een blonde, Vlaamse vrouw. Ik begreep het eerst niet, tot ze zei dat zij als kind twee moeders had. Ook zij had vanuit haar perspectief meegemaakt wat het betekent om anders te zijn.”

Het toont voor Ish Ait Hamou hoe we allemaal in hetzelfde schuitje zitten. “Heel vaak denk je dat je de enige bent in een bepaalde situatie. Je denkt dat de ander niet begrijpt wat je voelt. Maar iedereen worstelt - ondanks zijn eigen perspectief, moeilijkheden en identiteit - met dezelfde zaken.”

Het is een belangrijke boodschap voor Ish Ait Hamou. “Mensen hebben het soms over de ‘omvolking’ van Vlaanderen. Maar als je mij ziet als deel van de ‘omvolking’, dan zie je mij als een ander volk. En ik zie mezelf zo niet. Ik ben ook gewoon een Vlaming.” Hij hoopt dat het een denkbeeld is waar zijn eigen kinderen niet meer mee te maken zullen krijgen. “Ik heb een zoon van 3,5 jaar en één van 6 maanden. Ik hoop dat er bij hen niet meer moet gediscussieerd worden of zij nu Vlaming zijn of niet.”

Lees ook: