Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Touché

“Ik vergeet nooit de blik van mijn vader. Alsof hij me nooit meer zou zien”

zo 4 feb. - 2:44

De Iraans-Belgische Darya Safai nam deel aan studentenprotesten in 1999 en kan niet meer terug naar haar geboorteland Iran. Toch deed ze het één keer, toen haar vader ziek werd. “Ik heb een risico genomen en er jammer genoeg voor betaald.”
Darya Safai

Darya Safai vluchtte met haar man naar België omdat ze deelnamen aan de studentenprotesten in Teheran in 1999. Ze studeerde op dat moment tandheelkunde en bereidde zich voor op een examen. “Toen kwamen studenten in in opstand tegen onderdrukking en onrecht.”

Dit hoorden we toen in ons Journaal:

“Ik sloot mijn boeken en zei tegen mijn man, we gaan kijken wat er aan de hand is. Die eerste avond hebben we niet veel gezien, maar de dag nadien zagen we bloed op de muren en hoe vernielt de koten waren”, herinnert Safai zich nog. Er vielen drie doden.

“We beslisten daarna geen examen te gaan afleggen, maar trokken de straat op. Na een paar dagen waren we niet alleen met studenten, maar allemaal ontevreden mensen. Op de vierde dag van het protest moest Khamenei kiezen: onderdrukken of het was met hem gedaan.”

Verwacht op etentje

Onderweg naar huis van de protesten, kreeg het koppel telefoon van een vriend. “Niet naar huis gaan, jullie worden verwacht op een etentje.” Codetaal voor: de geheime politie wacht jullie op.

De man van Safai, één van de initiatiefnemers van het protest, dook onder, zij trok naar haar ouders, waar de dag nadien geheime politie voor de deur stond. “Ik vergeet de blik van mijn vader nooit meer. Het was alsof hij me nooit meer zou zien.”

Geblinddoekt werd ze naar de een gevangenis van de geheime dienst gebracht. “Toen ik mijn ogen opende zat ik in een cel van 2 op 2 meter. Ik wist dat het kon dat ik nooit meer terug naar huis zou gaan. Je staat er psychologisch zo onder druk. Ze lieten me niemand contacteren en bedreigen je leven.”

Onderweg zag ik voor het eerst na 22 dagen de blauwe hemel, maar het voelde alsof ik het jaren niet had gezien

Ze werd dagenlang ondervraagd en mocht behalve de Koran niets lezen. “Na 22 dagen mocht ik mijn vader zien. Hij wist niet hoe het met mij ging. Ik zag dat hij tien jaar ouder was geworden.”

Evingevangenis

Hiervoor werd ze overgebracht naar de beruchte Evingevangenis. “Onderweg zag ik voor het eerst na 22 dagen de blauwe hemel, maar het voelde alsof ik het jaren niet had gezien. Vandaag kijk ik soms nog naar de hemel zoals toen en weet ik, wauw, die vrijheid is niet zo vanzelfsprekend.”

(lees verder onder de foto)

Na 24 dagen kwam ze vrij op borg. “Ik denk dat ze via mij in contact wilden komen met mijn man, maar ik zocht hem niet op, want wist dat het gevaarlijk was.”

Ze ging naar huis en trachtte haar examens alsnog af te leggen. Tot een vriend haar liet weten dat haar man nog ondergedoken was. “Het was gevaarlijk, maar ik kon hem opzoeken. Toen beslisten we dat we niet meer in Iran konden blijven.”

Ruil voor Turkse gevangenen

Haar man vertrok eerst. Hij stak de grens met Turkije over. Toen Safai bericht kreeg dat hij was aangekomen, vertrok ze ook. “Ik heb afscheid moeten nemen van alles wat ik kende, mijn dierbaren, mijn zussen. Ik vergeet nooit de dag voordien. Ik lag op de borstkast van mijn vader. Ik voelde zijn ademhaling alsof hij aan het huilen was. Maar ik durfde niet kijken, want was bang om hem te zien huilen.”

Ik voelde zijn ademhaling alsof hij aan het huilen was. Maar ik durfde niet kijken, want was bang om hem te zien huilen

In Turkije dachten ze dat het ergste voorbij was, maar de geheime dienst van Turkije pakte haar man op. “Waarschijnlijk voor een politieke ruil met Turkse gevangenen in Iran.”

Ze had nog één troef achter de hand en belde Banisadr, de oud-president van Iran die haar man kende. Die regelde via Binnenlandse Zaken in België doorreispapieren voor het koppel. “In de jaren negentig had mijn man in België gestudeerd, we konden dus nog genieten van zijn verblijfsvergunning van toen.” Asiel heeft het koppel daardoor nooit aangevraagd. 

Terugkeer duur betaald

Eén keer keerde Safai dus terug. Nadat ze een paar jaar in België was. “Voor mijn vader. Ik was de oudste dochter en was plots verdwenen zonder echt afscheid. Dus toen mijn vader in het ziekenhuis lag, dacht ik, het is misschien de laatste keer dat ik hem kon zien.”

Het land opnieuw verlaten was zwaar, want nu was het duidelijk dat het echt definitief was

Een enorm risico dat ze nam. “Ik was tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld in mijn afwezigheid.” In de luchthaven hadden ze haar papieren afgenomen en wachtte twee maanden op een proces. Na dat proces kreeg ze haar papieren terug en verliet ze meteen het land. “Het was zwaar, want nu was het duidelijk dat het echt definitief was.”

Herbeluister de hele uitzending

Lees ook

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet