De Wereld van Sofie
"Ik zou geen meerwaarde zijn voor de samenleving, als ik zoals iedereen was"
vr 1 mrt. - 3:03
"Dat is voor het eerst dat ik hoor dat men mij pretentieus noemt", zegt Jan De Cock in 'De Wereld van Sofie'. Volgens hem worden kunstenaars en andere artiesten wel vaker gepercipieerd als pretentieus, terwijl dat niet zo hoeft te zijn: "Die mensen doen in hun leven iets anders dan interviews geven. Je kan het kunstenaars niet kwalijk nemen dat ze, wanneer ze niet aan het schrijven, musiceren of aan het beeldhouwen zijn, ze anders reageren." Dat artiesten soms hun geduld verliezen bij een interview, verbaast Jan De Cock niet: "Om de eenvoudige reden dat ze niet altijd interessante vragen krijgen."
Pretentie hoeft niet negatief te zijn
Pretentie hoeft niet altijd negatief te zijn, zegt de Nederlandse Schrijver Joost De Vries in zijn boek 'Echte Pretentie'. Dat beaamt De Cock: "Volgens mij zouden de mensen weinig aan me hebben, als ik iemand was zoals al de rest. Ik denk dat ieder individu gemaakt en gebekt is zoals hij is, en dat ik geen meerwaarde zou zijn voor de samenleving, als ik zoals iedereen was. Het is belangrijk om een verschil te maken." Of je dan pretentieus moet zijn om kunst te maken? "Nee, nee, dat zeg ik niet. Maar het gaat wel over een visie, over volharding om een eigen weg te behandelen."
"Als er een hel zou bestaan, dan is dat de hel waar we vandaag in leven", zegt De Cock. Volgens hem zijn er twee manieren om daarmee om te gaan: gewoon doen of ze niet bestaat en je verstoppen, of de moeilijke weg. "Dat is de weg waarmee je een verschil kan maken, om mensen te laten inzien dat ze in de hel leven. Als u dat pretentie vindt, dan vind ik dat verkeerd. Want het is heel moeilijk om goeie kunst te maken, een goed boek te schrijven. Mensen die dat niet kunnen, die noemen zo een artiesten dan pretentieus."
"De verkleutering van de samenleving"
Volgens De Cock is het niet omdat je bepaalde negatieve tendensen aanwijst in de samenleving, dat je pretentieus bent: "Ik heb twee jaar geleden al eens een heel belangrijke open brief geschreven naar de media. Daarin schreef ik dat er een verkleutering had plaatsgegrepen in de verslaggeving. Met alle respect, maar dit programma (De Wereld van Sofie) heeft ook ups and downs gekend. Ik vond het eerste kwartier heel goed. En dan is er heel veel anekdotiek aan te pats gekomen en infotainment, maar niet genoeg diepgang om een belangrijke stelling uiteen te doen."
De Magritte van zijn tijd
Jan De Cock noemde zichzelf ooit de René Magritte en de Rogier Vanderweyden van zijn tijd, de laatste levende Vlaamse Primitief. Dat zou men pretentieus kunnen noemen. Maar De Cock weerlegt dat: "Ik heb gebruik gemaakt van beeldspraak. Als ik Magritte of Rogier Vanderweyden noem, dan zie je beelden voor je. Dan zie je een traditie van Brussel in beeld brengen. Ik heb twee extremen gecombineerd, om iets te zeggen over beeldcultuur."
Maar hij meet zich wel met de allegrootsten. Misschien moeten andere mensen zo een dingen over hem zeggen? "Neen", zegt De Cock. "Ik vind dat elke kunstenaar zich moet meten aan andere kunstenaars. Ook om het uit te spreken. Je legt de lat hoog voor jezelf en je oeuvre wordt getoetst aan de tandsteen van de tijd. Al was het maar om andere mensen te inspireren.
Een kunstenaar moet twee dingen zijn ...
Op het einde van het interview horen we de dochter van Jan De Cock, die mee in de studio zit, zeggen dat ze dringend naar het toilet moet: "U ziet, een kunstenaar moet twee dingen combineren. Hij moet kunstenaar en vader zijn. En dat zegt veel over de verantwoordelijkheden van een kunstenaar in deze maatschappij. En dat is niet pretentieus bedoeld."
