Illegale houtkappers en goudzoekers zien hun kans in Amazonewoud

Illegale houtkap is altijd al een probleem in Brazilië. Maar door het coronavirus nu nog net iets meer. "Uit onderzoek blijkt dat de houtkap in de eerste maanden van dit jaar met 50 procent is toegenomen. En specifiek voor maart, de maand waarin het coronavirus hier losbarstte, is er een toename van 30 procent", vertelt correspondente Nina Jurna. "En dat wordt direct gekoppeld aan het coronavirus."

Wat heeft het coronavirus met ontbossing te maken?

Maar hoe komt dat nu? Wat heeft het coronavirus in hemelsnaam met ontbossing te maken? "Iedereen is hier met het coronavirus bezig, en daardoor zien illegale houtkappers of goudzoekers hun kans om de Amazone binnen te dringen", legt Jurna uit.

Tegelijk is er ook minder controle in en rond het Amazonegebied. "De overheidsorganisatie Ibama, dat toezicht houdt op de houtkap, kan nu minder mensen naar die plekken sturen, omdat ze zelf ook te kampen hebben met besmettingen. En de inheemse groepen in de Amazone hebben zichzelf in isolatie gezet om te voorkomen dat zij besmet worden. En dus dringen houtkappers via allerlei sluikse wegen binnen in het Amazonewoud."

illegale houtkappers, maar ook goudzoekers

Niet alleen de illegale houtkappers zijn een probleem, ook illegale goudzoekers bedreigen het gebied. "En ze denken dat dat nog gaat toenemen. Brazilië heeft nu een gezondheidscrisis, maar straks ook een economische crisis. Mensen gaan dan waarschijnlijk op zoek naar alternatieve manieren om geld te verdienen en trekken de Amazone is. Dat is al vaker in de geschiedenis gebeurd."

Met name goud is dan heel geliefd. "Het is heel waardevast. De inflatie is nu al aan het toenemen. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft voorspeld dat Brazilië binnenkort een economische klap van vijf procent gaat krijgen. Dus de kans is groot dat mensen dan hun toevlucht tot goud nemen en de bossen intrekken."

Van president Jair Bolsonaro moeten we qua bescherming van het Amazonewoud niet te veel verwachten. "Hij is ruim anderhalf jaar aan de macht. Van het begin af aan heeft hij geroepen dat de Amazone open moet, dat het belachelijk is dat er zo'n gigantisch beschermd bos is terwijl daar net de rijkdommen van Brazilië zitten."

En die uitspraken hebben verregaande gevolgen gehad. "Houtkappers voelen zich gesterkt. Bovendien heeft Bolsonaro ook behoorlijk gesnoeid in de budgetten van Ibama. Er zijn veel kantoren gesloten, er is minder toezicht."

"Bolsonaro heeft een houding van "laat het maar gebeuren". Dat zagen we ook bij de branden vorig jaar, die heeft hij heel lang ontkend. En nu dit jaar zien we dat met het coronavirus, dat hij omschrijft als "een griepje". Zijn hele houding is laks. Zo heeft hij vandaag nog zijn minister van Volksgezondheid ontslagen, die strenge maatregelen wilde."  De angst dat het coronavirus snel om zich heen zal grijpen in Brazilië, is dan ook reëel. "Zeker bij inheemse groepen."

Komt er dan niemand in actie?

Bekommert zich momenteel dan niemand om het Amazonegebied? "Jawel", zegt Jurna. "Internationale organisaties als het WWF of Greenpeace trekken nu aan de alarmbel. Zo wil het WWF bijvoorbeeld drones ter beschikking stellen, zodat de inheemse groepen zelf kunnen monitoren wie er als indringer in hun gebied komt."

"Maar milieuactivisten lopen sowieso al een enorm gevaar in Brazilië. Vorige maand is er weer een inheemse leider vermoord, dat is al de vijfde in vijf maanden tijd. Dus dat ziet er echt niet positief uit. Het lijkt alsof deze groepen, en dus het bos, aan hun lot worden overgelaten. Iedereen zit nu met zijn gedachten en aandacht bij het virus, en kijkt nu even niet naar de Amazone."

"En de organisaties luiden wel de noodklok, maar je hebt natuurlijk de overheid nodig om dit aan te pakken. Dat zie ik niet positief in. Dus of hun protest weerklank zal krijgen in het land zelf, dat is afwachten."

Luister naar Nina Jurna in De ochtend:

Bron: vrtnws.be en De ochtend