De Wereld van Sofie
Impliceert fitheid politieke vaardigheid?
di 13 okt. - 10:43
Waar komt het idee vandaan dat fitheid ook politieke vaardigheid zou impliceren?
Door het huidige medialandschap, de nadruk op het visuele, vormen we onze politieke mening meer en meer op basis van indrukken in plaats van op argumenten en de politieke boodschap van een politicus. Een leider die er fit en vitaal uitziet, vinden we sterk, betrouwbaar en intelligent. Wie er niet goed uitziet, scoort minder en is voer voor speculatie. Zo verdacht men Jean-Claude Juncker, ex-voorzitter van de Europese Commissie, ervan dronken rond te lopen terwijl hij door een ziekte onvast op zijn benen stond.
Het uiterlijk van een politicus is vaak bepalend voor onze politieke mening. Nu meer dan ooit, door sociale media en de huidige beeldcultuur dus. Maar dat is eigenlijk altijd zo geweest en politici weten dat. Daarom doen ze voortdurend aan “impressiemanagement”. Ze manipuleren de beeldvorming rond hun persoon in hun voordeel. Zo hield François Mitterrand zijn uitgezaaide prostaatkanker angstvallig verborgen om niet zwak over te komen.
Nooit bewezen dat een fitte leider een betere leider is
Uitstraling, vitaliteit en gezondheid zijn heel belangrijk voor ons vertrouwen in een politicus. Maar toch is nooit bewezen dat een fitte leider een betere leider is.
Bij mannen is aantrekkelijkheid nog een extra pluspunt trouwens. Meer dan bij vrouwelijke leiders. Die moeten ook fit en blakend van gezondheid overkomen maar hoeven niet per se ook nog eens aantrekkelijk te zijn. Denk aan Angela Merkel, een flinke, daadkrachtige vrouw maar niet echt mooi. Toen ze plots een paar keer, zichtbaar voor de hele wereld, 'de daver' kreeg, stelden de media meteen de vraag : “Is ze nog wel fit en capabel genoeg om Duitsland te leiden?”. Maar dat waaide snel over. Men deed er alles aan om dat kwetsbare beeld van haar uit de schijnwerpers te houden en ze floreert weer op het politieke toneel alsof er niks gebeurd is.
Uit onderzoek naar fitheid in het Witte Huis blijkt dat presidenten gemiddeld 2,7 jaar minder lang leven, moorden niet mee gerekend. Net omdat het zo’n stresserende job is, een aanslag op hun gezondheid. Maar dat zie je niet aan die presidenten, ze gaan dat dubbel en dik compenseren. Van John F. Kennedy was geweten dat hij een zwakke gezondheid had. Toch was hij enorm populair! Dat kwam zeker ook door zijn ‘handsome’ looks, die in een tijdperk dat tv zijn intrede deed extra werden uitgespeeld. Hij straalde vitaliteit en dynamiek uit, ook al leed hij aan allerlei kwalen, en hij was nog knap ook.
In het fascisme en het nazisme was de lichaamscultuur een component van het politieke systeem. In de propagandafilm 'Triumph des Willens' van Leni Riefenstahl over een NSDAP-partijcongres in 1934 zie je soldaten in ontbloot bovenlijf dollen met water. Hitler was zelf niet zo’n krachtpatser. Maar hij deed er alles aan, met zijn uniformen en kostuums met grote schoudervullingen, om er toch maar massief en krachtig uit te zien. Mussolini dofte zich zo mogelijk nog meer op om onaantastbaar te lijken.
Wat verder terug in de tijd was de Franse kunstschilder Jacques-Louis David de spindoctor avant la lettre van Napoleon. Hij borstelde de kleine heerser op een wit paard om hem zo stoer en imposant mogelijk te doen lijken. En ook in de klassieke oudheid al had je die fitheidscultus. Het is dus van alle tijden en zeer des mensen. We hechten meer belang aan "de indruk" die een politicus op ons maakt, dan aan zijn argumenten . Door sociale media telt die indruk alsmaar meer. En dus zetten politieke leiders alles op alles om een goede, krachtige indruk te maken.
