Inwoners overstroomde Vesdervallei blikken terug en vooruit: "Koud, nat en donker. We hebben wat magie nodig"

Beluister de reportage van Kristien Bonneure via Radio 1 Select. 

Op 14 juli stroomde de zondvloed ook binnen in het huis van het Vlaamse koppel Yola Thienpont en Guy Saey. Ze wonen al 14 jaar in Fraipont, op een boogscheut van de Vesder. 30 uur lang stond het water drie meter hoog in hun huis. Ze konden op tijd vluchten, logeerden een maand bij vrienden en nu wonen ze, zo goed en zo kwaad als het gaat, op de eerste verdieping van hun zwaar geteisterde stek. Hun huisraad is ingepakt. “De helft van de tijd vind ik niets terug,” lacht Guy.

We praten in het vroegere bureau, nu een kamer die voor alles tegelijk dienst doet. Yola: “Weet je nog? In de zomer zaten we samen op ons terras. Dit was tot vorige week onze winterplek, de enige kamer die we met een klein elektrisch toestelletje verwarmden.”

Muren verzadigd van water

“Le gaz arrive!”: midden december kon de gasmaatschappij melden dat de leidingen hersteld waren. In de streek moest maar liefst 50 kilometer worden heraangelegd. Enkele dagen voor kerst was er eindelijk verwarming bij Yola en Guy. Geen dag te vroeg. “Wij hebben nood aan warmte, maar ook ons huis heeft nood aan warmte.”

Vijf maanden na de overstromingen zijn de muren nog altijd verzadigd van water. Ontvochtigers pompen dagelijks tientallen liters uit de klamme lucht. De benedenverdieping van het huis is gestript; de heropbouw is al voorzichtig begonnen. Elektriciteit, ramen, deuren, trap, muurbepleistering, keuken, wc, verwarming: alles moet vervangen worden.

Verlos ons, verzekeringen

Een grote kopzorg zijn de verzekeringen. Het schadedossier is al drie maanden geleden ingediend en nog altijd is er geen definitief antwoord. “Verlos ons alstublieft, want dan weten we waar we financieel staan,” zucht Yola. Het koppel kreeg twee keer een voorschot, “maar we betalen nu al facturen uit onze spaarpot.”

“We realiseren ons dat we in zekere zin bevoordeligd zijn. Er zijn mensen die hier nauwelijks rondkomen en helemaal géén spaargeld hebben. Voor hen is het nog veel belangrijker dat het vlot loopt. En het loopt niet vlot.”

Onze energie gaat naar over-leven

De papierwinkel van de verzekeringen, de zoektocht naar vaklui voor herstellingen: het is een dagtaak en een bron van stress voor zowel Yola als Guy. En hoewel ze veel hulp krijgen van familie en vrienden, is het al meer dan vijf maanden een zware dobber, fysiek en mentaal. “Je hebt een voorraad energie als mens en je kan die niet oneindig gebruiken. Daar zit een limiet op,” zegt Guy. “Onze energie gaat nu naar over-leven.”.

Wat zijn hun wensen voor 2022? “Mezelf weer ontmoeten in mijn atelier,” hoopt Guy. Dat hij als kunstenaar zijn werkplaats kwijt is, snijdt hem door de ziel. “De handen tintelen, ja”. Yola kijkt er naar uit om haar vrijwilligerswerk weer op te nemen in het asielcentrum van Fraipont, naast haar taak als OCMW-raadslid. “We verlangen zo naar rust en stabiliteit,” voegt ze eraan toe.

De hulp bereikt nog altijd niet alle mensen

Hoewel in de winter iedereen meer binnen zit in het dorpje Fraipont, blijft het contact warm. “Je merkt dat er solidariteit is. Mensen zijn begaan met elkaar, luisteren naar elkaars verhaal. Een crisis brengt ook kansen mee. Die sterkere verbinding is iets dat kan blijven,” hoopt Yola Thienpont.

Vijf maanden al verdeelt het Rode Kruis warme maaltijden; er zijn mobiele douchewagens en lokale infopunten van de gemeente. Yola: “Er is veel hulp. Maar de uitdaging is om iedereen te bereiken. Er zijn nog altijd mensen die de weg niet vinden, de informatie niet kunnen behappen, zich niet kunnen verplaatsen.”

Het is hier donker, nat en koud. We hebben wat magie nodig

Het kerkplein van Fraipont en alle wegen zijn opgebroken om aan de nutsvoorzieningen te werken. Bij de huizen ligt nog altijd puin. De aanblik is deprimerend. De gemeente heeft een snoer met “Joyeuses Fêtes” opgehangen, maar de lampjes branden niet. Hier en daar zie je wel kerstbomen en lichtjes staan bij huizen die getroffen zijn. “Dat vind ik heel troostend en hoopgevend,” zegt Yola. “We laten het leven niet los. Het is hier nat, koud en donker. We hebben wat magie nodig.”

Intussen zijn er ook inwoners vertrokken uit het dorp, tijdelijk of zelfs definitief. “Al onze huizen zijn getekend, maar ook onze streek. We zullen littekens dragen. Maar we zullen wel weer opstaan. Ik vermoed, ik hoop dat we er sterker uitkomen.”

Beluister de reportage van Kristien Bonneure via Radio 1 Select.

Luister ook: