Jambon wil geplande subsidieknip van 8 socioculturele organisaties versnellen: "Hier gaan ontslagen vallen"

Fakkeltheater Antwerpen kreeg een paar weken geleden slecht nieuws in de bus van het Vlaamse Departement Cultuur: ze zouden het geld voor gesubsidieerde contractuelen (Gesco’s) in 2021 volledig kwijt geraken. Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA) wil een versnelde subsidieknip doorvoeren voor hun gesubsidieerde contracten (Gesco's), een proces dat normaal gezien enkele jaren zou duren.

"De Vlaamse regering informeerde de leden van het Vlaams Parlement over de beleidsintentie om de subsidie in 2021 stop te zetten", klinkt het in de brief van het Departement Cultuur aan Fakkeltheater. Er is dus nog goedkeuring nodig van het Vlaamse Parlement, maar "de Vlaamse regering neemt initiatief om de beleidsintentie om te zetten in een wijziging van de regelgeving".

Het gaat voor Fakkeltheater om een bedrag van 158.000 euro op jaarbasis. Nog zeven andere socioculturele organisaties, waaronder Kunstencentrum België (Hasselt) en de beeldende kunstorganisatie W What (Leuven), geraken hun gesubsidieerde contracten sneller dan voorzien kwijt. In het totaal gaat het over zo'n 1.045.000 euro.

Van gradueel uitdoofscenario...

Fakkeltheater en de zeven andere socioculturele organisaties wisten dus wel al dat ze dat subsidiegeld op lange termijn zouden kwijtraken. In 2016 werd de arbeidssubsidiëring van de Gesco’s door de Vlaamse regering namelijk stopgezet.

Vorig jaar sprak Sven Gatz (Open VLD), de vorige minister van Cultuur, met de betrokken socioculturele organisaties een uitdoofscenario af. Gatz verzekerde dat de acht organisaties nog tot 2021 de volle pot zouden krijgen, die dan per jaar met ongeveer een derde zou afnemen. Zo hadden ze tot eind 2023 de tijd om op zoek te gaan naar een oplossing.

... naar onmiddellijke knip

Dat scenario wil de huidige minister van Cultuur Jan Jambon dus grondig veranderen. In zijn beleidsintentie zouden de beloofde subsidies op die manier niet tegen eind 2023 volledig wegvallen, maar eind dit jaar al. "Binnen acht maanden vallen we dus plots buiten dat systeem", reageert Sam Verhoeven, algemeen directeur van Fakkeltheater. "Dat bedrag van 148.000 euro vertegenwoordigt vier mensen die fulltime in dienst zijn. In het slechtste geval verliezen mensen hier ongetwijfeld hun job."

Volgens Verhoeven is de beslissing heel bruusk genomen en meegedeeld, en zullen ontslagen niet het enige gevolg zijn: "We gebruiken dat geld trouwens ook om onze faciliteiten goed te onderhouden en betaalbaar aan te bieden aan professionele én niet-professionele makers", voegt hij toe, "en er is nu al een tekort aan podiumplaatsen in Antwerpen. We zijn al volgeboekt tot 2021. Gaan we wel betaalbaar kunnen blijven?"

"Geen nieuwe beslissing"

Olivier Van Raemdonck, de woordvoerder van Jan Jambon, verdedigt de keuze: "Deze beslissing is niet nieuw. Die werd al genomen bij de begrotingsopmaak van de regering in 2020, enkele maanden geleden. De begrotingstabellen zijn toen goedgekeurd."

"Het was al lang duidelijk dat men met dat Gesco-statuut wou stoppen, en dat wisten de organisaties heel goed", vervolgt hij. "Minister Gatz wou dat proces nog wat verlengen voor deze acht organisaties, maar wij zijn niet genegen om die beslissing onnodig lang uit te rekken. Het is gezien de huidige context opportuun om dit nu sneller stop te zetten. De noden in de cultuursector zijn groot, we moesten de juiste beslissingen nemen." Het geld zou wel nog in de cultuursector blijven, maar niet meer voor de Gesco-statuten gebruikt worden.

Van Raemdonck vertelt dat het niet de bedoeling is om de organisaties aan hun lot over te laten: "We willen gerust met hen in gesprek gaan om te bekijken welke alternatieve subsidiegronden ze kunnen aanboren, bijvoorbeeld door toenadering te zoeken tot hun lokaal bestuur. Zoals geweten is, werd er 95 miljoen euro van de lokale cultuurmiddelen naar het gemeentefonds doorgestort. Zij moeten nu stilaan hun verantwoordelijkheid nemen."

Weinig ruimte tot verder debat?

Niet alle regeringspartijen lijken het eens met die beslissing. Sinds vorige week zijn er digitale cultuurcommissies, en Groen had daar een vraag gesteld over de Gesco’s. CD&V pikte daarop in, nota bene een lid van de meerderheid. Zij willen de beslissing bevriezen tot er grondig over gedebatteerd kan worden en dat zou morgen of een van de volgende commissies zijn.

Het kabinet van Jambon hamert erop dat het binnen de regering al beslist is en dat het parlement de beleidsintentie al kende: "De piste van onderhandelen is afgesloten", aldus Van Raemdonck.

Beluister hieronder het gesprek in 'De Wereld Vandaag':

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'

Lees ook: