Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Wereld Vandaag

Jan Balliauw: "Donald Trump schopt alle heilige huisjes omver"

do 2 feb. - 5:20

Het "vijandige" telefoongesprek tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Australische premier Malcolm Turnbull, van oudsher een zeer trouwe bondgenoot van de VS, werpt -opnieuw- vragen op over de rol die Trump wil spelen op internationaal vlak. Gaan we naar een nieuwe wereldorde? "Alles staat inderdaad blijkbaar op losse schroeven", zegt VRT-journalist Jan Balliauw, die zijn licht laat schijnen over de veranderende verhoudingen.
"Donald Trump schopt alle heilige huisjes omver"

President Trump heeft nieuw internationaal stof doen opwaaien door zijn telefoongesprek met de Australische premier Malcolm Turnbull. Volgens The Washington Post verliep dat zeer vijandig. Trump brak het gesprek al na een klein half uur af. Ook nadien stuurde Trump via Twitter allerlei uitlatingen de wereld in. Opmerkelijk en ongezien op diplomatiek niveau, want Australië is van oudsher een van de dichtste bondgenoten van de VS.

Trump is amper twee weken president en bijna dagelijks doet hij met forse uitspraken en beslissingen de (internationale) wenkbrauwen fronsen. Hij lijkt zich weinig te bekommeren om diplomatieke geplogenheden, decennia-oude allianties en ongeschreven afspraken. Komen we in een nieuwe wereld terecht waar de verhoudingen anders zullen gaan liggen?

"Voor Trump is echt niets heilig"

Buitenlandjournalist Jan Balliauw ziet dat Trump in zijn denken en doen als president handelt volgens één groot principe: "America First". "Hij bekijkt alles enkel en alleen vanuit het Amerikaanse belang en gooit daarbij zowat alles wat al jarenlang gevestigd is, overboord. Voor hem is het ook alles of niets: als bijvoorbeeld Europa het goed heeft, is dat slecht voor de VS. In tegenstelling tot de opvatting die na WOII gehuldigd werd: als Europa het goed heeft, is dat ook goed voor de VS."

Voor Trump is niets heilig, zegt Balliauw. "Hij aanvaardt niks op zich. Alles en iedereen wordt opnieuw in vraag gesteld, met telkens het Amerikaanse belang als leidraad. De alliantie met de NAVO, het TPP-handelsakkoord, de relatie met Australië... Heilige huisjes heeft hij niet. Dit betekent een volledige ommezwaai in internationale relaties. Je vervalt bijna in de situatie van voor de Koude Oorlog. Het principe van het recht van de sterkste."

"Poetin is cruciaal in Trumps geopolitieke plannen"

Opvallend is de benadering van Rusland in het post-Obamatijdperk. Obama liet niet na scherpe kritiek te leveren op Rusland en president Vladimir Poetin en probeerde ook andere landen daarin te verenigen. Opvolger Trump daarentegen hanteert een heel andere aanpak, hij is opvallend vriendelijk voor Poetin. Hoe moeten we dat situeren?

"In zijn 'America First'-visie denkt Trump op internationaal niveau enkel en alleen maar aan wat goed is voor de VS. Waar heeft Amerika volgens hem baat bij, wat zal Amerika sterker maken? Trump viseert vooral de strijd tegen IS in Syrië én de strijd tegen globalisering. Daar komt Rusland op verschillende manieren aan te pas, het is echt een cruciale factor in zijn plannen."

"Om IS in Syrië te verslaan, zoals hij beloofd heeft, heeft hij Rusland nodig. Dat kan de VS niet alleen. Aan de andere kant wil hij Rusland losweken van China, om zo de positie van China te verzwakken. In zijn campagne trok hij meermaals fel van leer tegen de Chinese machtspositie op wereldvlak. Een sterk China betekent in zijn ogen een zwak Amerika. Om dat te keren, om China zwak en de VS sterk te maken, moet hij Rusland meer naar zijn kant zien te krijgen."

"Het is dus voor Trump om verschillende redenen belangrijk om met president Poetin overeen te komen, daarom bakt hij er zoete broodjes mee. Poetin is voor hem een héél cruciale figuur in het geopolitieke spel dat hij wil spelen."

"We hebben nog niet door dat de wereld anders in elkaar zit"

"Obama wilde vooral de liberaal-democratische waarden in de wereld verspreiden. Wie daartegen inging, moest worden terechtgewezen", verklaart Balliauw. "Rusland kwam op dat vlak zeer frequent in conflict met de VS: de annexatie van de Krim, het conflict in Oekraïne, het opvangen van Edward Snowden... Trump gooit die hele discussie overboord. Voor hem speelt dat niet, zich laten leiden door die aloude traditionele waarden."

Hoe moeten wereldleiders zich nu positioneren ten opzichte van Trump? Hij is onvoorspelbaar in zijn reacties en lijkt niet in toom te houden. Balliauw vreest dat vooral Europese landen nog niet doorhebben dat de wereld nu anders in elkaar zit, dat ze hun internationale strategie moeten herbekijken, hun traditionele verhoudingen moeten aanpassen. "Het is vooral Europa dat het slachtoffer dreigt te worden. We staan niet sterk genoeg."

Balliauw verwijst ook naar George Bush jr. "Na 11/9 zagen we dezelfde retoriek: if you're not with us, you're against us, 'we kunnen alles alleen, we doen alles alleen.' Dat geeft een tijdje een goed gevoel, maar de weerslag volgt. Als je problemen hebt, bij wie moet je dan gaan aankloppen? Maar Trump ligt daar voorlopig niet van wakker."

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet