"Je eerste indruk van iemand kan nog veranderen. Meestal in negatieve zin, het omgekeerde is véél moeilijker"

Roos Vonk: " Op 7 seconden tijd vorm je al een eerste beeld, je ziet al meteen hoe iemand eruitziet. Je kan al veel afleiden uit uiterlijke kenmerken, en uit lichaamstaal. Op basis van een heel korte ontmoeting  weet je al:  hoe zelfverzekerd is iemand? Extravert of introvert? Homo of hetero? 

Hoe betrouwbaar zijn die snelle conclusies? 'Voor sommige eigenschappen zoals extraversie zijn die behoorlijk betrouwbaar. Voor andere eigenschappen zoals zorgvuldigheid ligt dat moeilijker. In 20 à 30 seconden heb je een beeld dat weliswaar niet helemaal correct is, maar zoveel beter wordt dat beeld daarna niet meer.  Je wordt dus al meteen in een bepaald hokje geduwd. Dat kan op basis van je kledij zijn,  je stem, je uiterlijk. En dat speelt zich af in het hoofd van de waarnemer, je hebt er zelf geen vat op. Aan je lichaamstaal (hoe kijkt, een stevige handdruk...) kan je wel een beetje werken, maar maar echt veel invloed heb je niet  op de indruk die je geeft."

Raak je dan nooit meer verlost van die eerste indruk? “Dat hang ervan af. De eerste indruk werkt als een kapstok waar je verdere informatie aan ophangt. Het kleurt al wat volgt, maar die indruk kan toch nog veranderen. Als je denkt dat iemand heel aardig is, maar je komt te weten dat die iets onbetrouwbaars heeft gedaan, kan dat beeld gaan kantelen. Het kantelt wel vaker in negatieve richting, omgekeerd is moeilijker. Als je eenmaal een negatief beeld hebt van iemand en die doet iet aardigs, dank denk je algauw: er zal wel een verborgen agenda achter zitten. " 

Bij dating-apps zoals Tinder, waarbij je in één oogopslag moet oordelen over iemand, werken daar dezelfde mechanismen?  Op basis van foto’s kan je misschien wel zien of iemand je type is. Maar eigenlijk moet je iemand toch best in levende lijve leren kennen. Bel iemand snel even op, daar haal je al heel veel uit, of zorg dat je iemand heel kort ontmoet.  Je moet niet uitgebreid gaan eten, een koffie drinken of even wandelen volstaat. Op papier kan iemand er leuk uitzien maar bij een ontmoeting weet je al na twee seconden  “oh nee, dat is 'm niet”.  Hoe iemand beweegt, verraadt veel . Dat bewijst nog eens het belang van lichaamstaal. 

Hoe maak je een goede eerste indruk? "Als je er te veel mee bezig bent, zal je net géén goede eerste indruk maken. Als je denkt: 'Kom ik wel goed over?', dan ben je vooral met jezelf bezig.  Terwijl je vooral geïnteresseerd moet zijn in de ander. Die interesse moet wel oprecht zijn,  je moet raakvlakken vinden. 

Helpt het om in het gevlei te komen? "Ja, slijmen is echt effectief!  Aardige dingen zeggen, positief zijn, waardering tonen,... dat heeft altijd een goede invloed. In een datingcontext helpt het om eerst de kat uit de boom te kijken en dan iets te zeggen als: 'Eerst had ik mijn bedenkingen, maar nu ik met je gepraat heb, vind ik je echt leuk!' Dan krijgen mensen het gevoel dat je niet zomaar wat zegt.