Je hoeft niet meer verplicht te gaan stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen: "Burger meer macht geven"

Stemmen bij de gemeenteraads- en provicieraadsverkiezingen in 2024 zal er wat anders uitzien. Na een positief advies van de Raad van State heeft de Vlaamse regering haar definitieve goedkeuring gegeven voor een ingrijpende hervorming van die verkiezingen.

Zo zullen burgers niet langer verplicht zijn om te gaan stemmen. De opkomstplicht wordt afgeschaft. "Elke partij zal de democratie op zich moeten verdedigen en uitleggen waarom stemmen belangrijk is", legt Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) uit in een persbericht. "De kiezer zal niet gaan stemmen omdat hij verplicht wordt, maar omdat hij dat wil."

De stemplicht in ons land is volgens Somers sowieso al wat uitgehold. "Je moet weten dat vandaag al 10 procent van de mensen niet komt stemmen, ook al moeten ze."

"Ik vind het een morele verantwoordelijkheid voor elke burger om van zijn stem gebruik te maken", zegt Somers. "Ik denk dat die morele verantwoorelijkheid beter wordt ingevuld als politieke partijen ook weten dat ze mensen moeten motiveren om te gaan stemmen."

"Minder particratie"

Ook de invloed van de lijststem wordt afgeschaft. De kandidaten met de meeste voorkeurstemmen zullen worden verkozen, ongeacht de plaats op de lijst. "Door het afschaffen van de lijststem geven we de stem van de kiezer meer gewicht en verschuiven we de macht van de partijen naar de burgers", stelt Somers.

Minder particratie en meer democratie, de kiezer bepaalt

De kiezer krijgt ook meer beslissingsmacht over wie de burgemeester wordt. "De stemmenkampioen van de grootste fractie krijgt 14 dagen de tijd om een coalitie te vormen", legt Somers uit. "Lukt hij daar niet in, geeft hij de fakkel door aan de op een na grootste fractie."

"Minder particratie en meer democratie, de kiezer bepaalt", aldus Somers. "We gaan partijen ook vragen dat ze op het moment dat ze een stadslijst neerleggen ook bekendmaken of ze in één dan wel in twee fracties gaan zitten na de verkiezingen. Zo weet de burger op voorhand wat hij na de verkiezingen kan verwachten."

Hopelijk zijn deze hervormingen een voorbode voor hervormingen op andere niveau's

Ook het systeem van de volmachten verandert. "Het systeem vervalt waarbij je volmachten gaat sprokkelen, zegt Bart Somers. Als je ziek bent of om professionele redenen in het buitenland verblijft, zal een volmacht geven nog altijd kunnen. "Maar met een verklaring op eer zonder verdere onderbouw je stem aan iemand anders geven, daar willen we vanaf."

De nieuwe regelgeving geldt dus alleen voor de lokale verkiezingen in Vlaanderen, en dus niet in Wallonië of Brussel. Maar Bart Somers kijkt verder. "Hopelijk zijn deze hervormingen een voorbode voor hervormingen op andere niveaus."

Beluister het gesprek met Bart Somers in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select.

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'