Kan ik op reis deze zomer? En worden mondmaskers verplicht?

Wat betekent deze verlenging van de maatregelen tot 3 mei precies?

De maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, moeten we zeker tot en met 3 mei blijven naleven. Het gaat dan bijvoorbeeld over het samenscholingsverbod, de (meeste) winkels die gesloten moeten blijven en het verbod op verplaatsingen die niet-essentieel zijn, kortweg: blijf in uw kot. De politie zal ook blijven controleren en boetes uitschrijven als dat nodig is.

Toch zijn er enkele aanpassingen die de maatregelen wat draaglijker moeten maken. Zo mogen de tuincentra en doe-het-zelfzaken opnieuw opengaan, maar alleen als de klanten voldoende afstand kunnen houden. Bewoners van rusthuizen of zorginstellingen voor mensen met een handicap of mensen die alleen wonen en zich niet kunnen verplaatsen, mogen opnieuw bezoek ontvangen, al zijn ook daar strikte voorwaarden: het moet gaan om één en steeds dezelfde persoon, vooraf aangeduid, die al twee weken geen ziektesymptomen heeft. (UPDATE: Toch nog geen bezoek toegelaten in Vlaamse woonzorgcentra: Beke gaat richtlijn Veiligheidsraad nog niet uitvoeren)

Premier Sophie Wilmès (MR) benadrukt daarbij dat er absoluut geen sprake is van een versoepeling. Er is ook verder dan 3 mei gekeken: alle massa-evenementen mogen tot en met 31 augustus niet doorgaan. Wat precies onder een massa-evenement valt, is nog niet beslist. Maar zeker is dat de grote festivals deze zomer niet zullen plaatsvinden.

Er wordt  opnieuw (heel beperkt) bezoek toegelaten in de woonzorgcentra, maar is dat niet gevaarlijk? Hoe gaan ze dat organiseren?

Premier Sophie Wilmès (MR) heeft op 15 april aangekondigd dat bewoners van rusthuizen of zorginstellingen voor mensen met een handicap, of mensen die alleen wonen en zich niet kunnen verplaatsen, opnieuw bezoek mogen ontvangen. Dit kan wel enkel onder strikte voorwaarden: het moet gaan om één en steeds dezelfde persoon, vooraf aangeduid, die al twee weken geen ziektesymptomen heeft.

Deze maatregel heeft de Veiligheidsraad genomen om het leven met de coronamaatregelen dragelijker te maken. Maar verschillende zorginstellingen reageren verontwaardigd op de nieuwe richtlijn. Alle koepels - de christelijke, openbare en commerciële - tekenen verzet aan. Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) roept op om de beslissing uit te stellen. Ook Vlaams Minister-president Jan Jambon (N-VA) wil eerst overleg.

Massa-evenementen zoals festivals zijn deze zomer verboden. Maar kunnen kleinere evenementen wel doorgaan?

Voorlopig is enkel beslist dat er tot en met 31 augustus geen massa-evenementen plaatsvinden. Maar wat er precies onder massa-evenementen valt, is nog niet duidelijk. Dat wordt tegen 3 mei beslist. We weten wel al zeker dat er bijvoorbeeld geen Rock Werchter, Tomorrowland, Gentse Feesten of Pukkelpop zullen plaatsvinden deze zomer. Vlaams Minister-president Jan Jambon (N-VA): “De organisatoren van deze grote evenementen vroegen zelf duidelijkheid omdat ze in volle voorbereiding zijn en omdat er heel veel investeringen vanaf hangen. Die duidelijkheid is er nu.”

Mogen kleinere evenementen, zoals bijvoorbeeld theatervoorstellingen, dan wel doorgaan deze zomer? Volgens Minister van Volksgezondheid Maggie De Block is belangrijker dan de grootte van een evenement, de afstand die organisatoren kunnen garanderen tussen de bezoekers. “Het is cruciaal dat we de afstand van 1,5 meter tussen mensen blijven garanderen. Als we daar niet meer op letten, vrezen we dat er een nieuwe opflakkering van het coronavirus kan komen. Als we kleinere evenementen zullen toelaten, dan zal dat dus onder strikte voorwaarden zijn.”

Kunnen we deze zomer op reis gaan? Kunnen de jeugdkampen doorgaan in de zomervakantie?

Of we kunnen reizen deze zomer is nog onduidelijk, daarover heeft de Veiligheidsraad nog geen beslissing genomen. Voorlopig kan je dus best nog even wachten met vakantieplannen te maken, en als je al een reis geboekt hebt, moet je die nog niet meteen opzeggen. Vlaams Minister-president Jan Jambon (N-VA): “We willen nog enkele weken afwachten om te bekijken hoe de curve evolueert. Wat ook meespeelt is wat het reisadvies is in het buitenland."

Viroloog Marc Van Ranst treedt hem bij: “Je moet toelating hebben om op een vliegtuig te stappen en om te mogen landen.” Volgens Van Ranst kan een zomer zonder buitenlandse reizen ook heel aangenaam zijn. “We zullen ons deze zomer misschien heel lang herinneren omdat we hier zijn gebleven, we gaan ons eigen land herontdekken.”

Het is ook nog niet duidelijk of de jeugdkampen kunnen doorgaan of niet. Minister Jambon: “Het was de vraag van de jeugdsector om deze beslissing nog niet te vroeg te nemen. Ze doen hun investeringen maar vlak voor hun kamp, dat is anders dan bij de massa-evenementen, waar we nu al een beslissing moeten nemen.Bij de jeugdkampen kunnen we de beslissing nog wat uitstellen. We bekijken dus eerst nog even hoe de curve evolueert.”

Zullen mondmaskers binnenkort verplicht worden?

Nee, voorlopig blijven enkel de algemene basisvoorschriften gelden: een samenscholingsverbod, afstand houden van elkaar en handen wassen. Wel denkt de regering al na over een versoepeling van de coronamaatregelen na 3 mei. En dan zullen mondmaskers wel een “belangrijke rol” spelen, zei premier Sophie Wilmès (MR).

Wanneer de maatregelen geleidelijk zullen afgebouwd worden, zal de overheid het dragen van een mondmasker aanbevelen (niet verplichten) in elke situatie waar mensen geen veilige afstand van elkaar kunnen houden.

“Er waren in het begin niet genoeg mondmaskers en we hadden ze nodig voor de zorgverleners. Er wordt nu met man en macht gewerkt om ervoor te zorgen dat er meer maskers zijn. En het is nogal logisch dat als er voldoende zijn, dat je dan in situaties waar mensen geen 1,5 meter afstand kunnen houden je probeert om het risico te beperken door het gebruik van mondmaskers”, legt viroloog Johan Neyts uit.

Al blijft het vooral belangrijk om de basisregels rond hygiëne na te leven: voldoende je handen wassen en niezen in je elleboog.

Zullen de maatregelen na 3 mei versoepeld worden?

De Nationale Veiligheidsraad komt volgende week opnieuw bijeen, om de volgende fase verder uit te werken, namelijk die van de versoepeling van de maatregelen. Hoe die versoepeling er concreet zal uitzien, is nog niet geweten. Premier Sophie Wilmès (MR): “Ons doel is een progressieve versoepeling te organiseren tegen begin mei. Dat zal een gradueel proces zijn, gebaseerd op het werk van wetenschappers". Hoe dan ook zal alles afhangen van de resultaten van de maatregelen.

"Vandaag kan niemand zeggen wanneer we ons normale leven weer kunnen openen", stelde premier Wilmès. "De weg is nog lang en ligt vol stenen en valkuilen. Ons doorzettingsvermogen zal keer op keer op de proef worden gesteld. Maar het vooruitzicht op een betere toekomst ligt binnen handbereik."

Volgens viroloog Marc Van Ranst is het mogelijk dat het in de maand mei stilaan en onder strikte voorwaarden opnieuw mogelijk wordt om familie te bezoeken: “Ik denk dat het moeilijk wordt om dat nog heel lang tegen te houden. Als de curve voldoende gedaald is zal zoiets geleidelijk weer kunnen. Wat natuurlijk niet betekent dat een barbecue met 100 mensen er snel weer in zit.”

Lees ook: