Kernkabinet bespreekt terugkeerbeleid: afgewezen asielzoekers moeten strikter begeleid worden

Het is een oud zeer: een asielzoeker wordt afgewezen, krijgt een brief in handen om het land te verlaten, maar doet dat niet. Hij of zij belandt in het illegale arbeidscircuit, zonder sociale bescherming, en zijn tegelijkertijd ook een makkelijke prooi voor pakweg huisjesmelkers.

Staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) wil die mensen nu aanzetten om terug te keren. Het liefst vrijwillig, maar het is wel de bedoeling ze meer achter de veren te zitten met een zogeheten "aanklampend terugkeerbeleid".

Begeleidingstraject

Daarvoor denkt Mahdi aan een begeleidingstraject, dat anders is voor elke doelgroep. De begeleiding van een gezin met kinderen zal bijvoorbeeld anders zijn dan van een alleenstaande, of van iemand die hier al tien jaar is.
De bedoeling is uiteindelijk om mensen intensiever te begeleiden bij hun terugkeer. De overheid zal daarvoor extra personeel aantrekken, en er komen in elke provincie twee of drie "terugkeerbureaus". Een afgewezen asielzoeker moet zich daar aanmelden, en de begeleiders proberen hen dan te helpen om een toekomst in het land van herkomst op te bouwen.

Komt er een verplichting?

Komt er dan geen enkele verplichting? Mahdi is ervan overtuigd dat vrijwillige terugkeer op termijn duurzamer is dan een gedwongen terugkeer, maar die verplichting zit er voor een stuk wel in. De begeleiding gebeurt namelijk in fasen: de druk wordt stelselmatig opgevoerd.

De vertrekbureaus zullen bijvoorbeeld de identiteitspapieren van de afgewezen asielzoekers kunnen opeisen. Als ze niet meewerken en onderduiken, wordt de politie op hen afgestuurd. En dan wordt er werk gemaakt van een gedwongen terugkeer.

Wat met de woonstbetreding?

Ondertussen is het nog niet duidelijk of woonstbetredingen toegestaan zullen worden tijdens dat proces. In de vorige regering wilden de Vlaamse partijen dat graag, zeker het inmiddels naar de oppositie verdwenen N-VA, maar ze botsten op de Franstalige liberalen van de MR. En nu de groenen mee in de regering zitten, blijft dat een heikel punt.

In de plaats van woonsbetredingen zou een nieuw concept kunnen komen: het visitatierecht, waar meer grendels ingebouwd zijn. Het zou onder controle van een rechter moeten gebeuren, en mag pas in de laatste fase van de procedure. De opsluiting van kinderen ligt daarbij moeilijk, bij alle regeringspartijen overigens.

Hoe belangrijk is dit dossier?

De verwachting is niet dat het zogenoemde "aanklampend beleid" al tijdens de kern van vandaag wordt goedgekeurd. Het is wel een erg belangrijk dossier: zeker op vlak van migratie voelt de regering-De Croo de hete adem van Vlaams Belang en N-VA in zijn nek.

En ook voor Mahdi zelf, die altijd al gezegd heeft dat hij niet links is op vlak van asielbeleid, is dit een cruciaal moment, zeker in de wetenschap dat zijn voorgangers op het departement - Maggie De BLock (Open VLD) of Theo Francken (N-VA) - enorm populair konden worden met dit dossier.

Luister naar Wetstraatjournalist Johny Vansevenant via Radio 1 Select

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'