Kersverse premier van Zweden en eerste vrouw in die functie neemt al na enkele uren ontslag

Echt overtuigend kan je de benoeming van Magdalena Andersson niet noemen. 117 parlementsleden stemden voor, 57 onthielden zich en 174 stemden tegen. Maar de Zweedse grondwet bepaalt dat een premier aangesteld kan worden zonder een meerderheid, zolang de meerderheid van de parlementsleden niet tegen stemt. Dat zouden er dan 175 moeten zijn, slechts 1 tegenstem meer dan nu het geval was.

Met de hakken over de sloot dus. In elk geval komt er nu een einde aan weken van onzekerheid over wie de regering zou leiden, na het ontslag van premier Stefan Löfven eerder dit jaar. Löfven, een partijgenoot van Andersson, nam in juni ontslag nadat hij een vertrouwensstemming in het parlement had verloren. Het was de eerste keer in de Zweedse politiek dat een premier zo'n stemming verloor.

De oorzaak van de politieke crisis - de zoveelste onder Löfven - was onenigheid over een hervorming van de huurmarkt. Onder meer de Linkse Partij trok zijn steun voor de minderheidsregering van sociaaldemocraten en groenen in.

Löfven bleef wel aan de macht als ontslagnemend premier. Andersson, tot nog toe minister van Financiën, zal nu een nieuwe regering vormen. Aanvankelijk werd gedacht dat dat opnieuw een minderheidsregering van sociaaldemocraten en groenen zou worden, maar al op de eerste dag van haar premierschap wordt Andersson met een nieuwe regeringscrisis geconfronteerd.

Vandaag is in het parlement namelijk ook gestemd over de begrotingswet van de regering. Die werd door een meerderheid van het parlement verworpen. Begrotingsvoorstellen opgesteld door drie oppositiepartijen, waaronder de radicaal-rechtse partij Zweedse Democraten, werden dan weer goedgekeurd.

Andersson had voor de stemming gezegd dat ze hoe dan ook de regering zal leiden, ook als het voorstel van de oppositie het haalt, waarmee ze naar eigen zeggen "kan leven". Maar de groenen kondigden aan dat ze uit de minderheidsregering stappen. "We wilden macht hebben om groen beleid te kunnen voeren. Het is niet onze taak om een begroting uit te voeren die mede onderhandeld is door de Zweedse Democraten", klinkt het.

Welke regering Andersson nu van plan is te vormen, is nog niet duidelijk. Als ze alsnog de eed aflegt, zal ze hoe dan ook de eerste vrouw zijn die premier van Zweden wordt. Dat dat nu pas gebeurt, is opvallend: Zweden geldt als een van de meest progressieve landen in Europa wat betreft de gelijkheid tussen mannen en vrouwen en gender in het algemeen. Maar de top van de politiek bleef een mannenzaak.

Heel lang zal de nieuwe regering onder leiding van Andersson echter niet aan de macht zijn, want in september volgend jaar vinden parlementsverkiezingen plaats.

Beluister het gesprek met correspondent Jeroen Visser in 'De Wereld Vandaag' via Radio 1 Select. 

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'