"Keuzestress? Stel jezelf existentiële vragen"

Tot de jaren '90 dacht men nog vaak: keuzevrijheid is altijd te verkiezen boven opgelegde keuzes of voldongen feiten. Intussen worden we geconfronteerd met een veelheid aan opties die verlammend werken. En dat op alle vlakken van het leven. Je denkt steeds vaker aan de honderden opties waarvoor je niet hebt gekozen dan dat je blij bent met die ene keuze die je gemaakt hebt.  De overvloed aan opties  zorgt ervoor dat mensen vaker niet kunnen kiezen. Vandaar het idee dat kiezen verliezen is. Maar tegelijk blijkt  uit onderzoek dat we van niet kiezen ongelukkiger worden dan van wel kiezen.

Vroeger bepaalden godsdienst, afkomst of omgeving veel meer dan nu de keuzes die je maakte. De meeste mensen willen echt niet terug naar die tijd, maar die keuzevrijheid maakt hen wel onzeker. Want door die vrijheid ligt de verantwoordelijkeid voor het welslagen van je keuze volledig bij jou. Als je niet succesvol of gelukkig bent, ligt dat aan jezelf. 

Wat helpt tegen keuzestress?

1. Word meer satisficer

De Amerikaanse psycholoog Herbert Simon maakt een onderscheid tussen twee types mensen: satisficers, die genoegen nemen met een situatie zoals ze is, en maximizers, die steeds op zoek blijven naar de allerbeste optie. Uit studies blijkt dat satisficers vaak een betere gemoedstoestand hebben dan maximizers. Dat komt omdat maximizers vaak niet stilstaan bij de tijd en de stress die al dat maximizen met zich meebrengt.  Voor maximizers houdt het optimaliseren bovendien nooit op: zij zijn na het maken van een keuze meteen weer bezig met de volgende keuze.  Hoewel 'genoegen nemen met ' een beetje een vieze uitdrukking geworden is, helpt het om wat meer satisficer te zijn.

2. Stel jezelf existentiële vragen

Of je nu een satisficer of een maximizer bent: zonder een groter plan zijn keuzes slechts lapmiddelen voor korte termijn. Stel je daarom een existentiëntele vraag: waarom leef ik? Wat wil ik in dit leven? Welk doel heb ik? Dat lijkt hoogdravend maar helpt wel degelijk.  Hoe meer last je hebt met existentiële vragen hoe meer last je zal hebben met keuzes maken. Zelfs al ben je een grote nihilist en denk je dat het leven geen zin heeft, dan nog loont het de moeite om na te denken over de normen en waarden in je leven. We denken misschien wel dat we nu in alle vrijheid kiezen maar we laten ons evengoed leiden door ‘nieuwe religies’ zoals consumentisme en materialisme. Dat beseffen kan helpen. Zoek dus uit wat je echt belangrijk vindt en leg daar je keuzeprobleem naast.

Lees ook: