"Kinderen hoogdringend geplaatst? Dan zeggen ouders vaak dat ze een nieuw kind gaan maken 'aangezien dat hun recht is'"

Mag zomaar iedereen kinderen krijgen? Die discussie steekt af en toe de kop op. Voorzitter van sp.a John Crombez zei onlangs in Humo: "we moeten sommige mensen minstens tijdelijk beletten om kinderen te krijgen. Als je hulpverleners hoort vertellen over baby's met een overdosis, omdat ze via de navelstreng te veel rotzooi hebben binnenkregen, twijfel je niet meer", zei hij. Hij wou die uitspraak nadien niet meer herhalen, maar heeft hij gelijk?

Debat

Isabelle Dekeyser is directeur van het Centrum Integrale Gezinszorg Ten Anker in Oostende. In het centrum worden gezinnen en gezinsleden begeleid waarvan het gezinsfunctioneren ernstig bedreigd wordt. Zij is -net zoals andere hulpverleners- blij met de uitspraak van Crombez. "Het is een moeilijk debat, maar ik ben blij dat het debat nu echt gevoerd kan worden. Want dat wordt dringend tijd!"

Volgens Dekeyser is het belangrijk dat het debat gevoerd wordt om twee redenen: als ouders een kind krijgen waar ze zelf niet voor kunnen zorgen, dan levert dat een kost op aan de maatschappij. Zoals het nu gaat, kan de maatschappij de kost niet blijven dragen. De middelen zijn beperkt, en we kunnen niet elk kind de juiste hulp bieden. Dat is een zeer economische logica, maar als directeur is Isabelle ook daar mee bezig.

Een tweede argument om het debat te voeren, zijn de rechten van het kind. Lange tijd werd er gekeken naar de rechten van de ouders, maar meer en meer komen de rechten van de kinderen op de eerste plaats. Vooral de interesse voor het mentale welzijn van kinderen tussen 0 en 3 jaar neemt toe. En dan kan je niet langs de vraag heen: hadden deze kinderen geboren moeten worden? Kinderen die geboren worden in bvb een gezin waar één of beide ouders drugs gebruiken, dan is het kind bijna per definitie slachtoffer. Meer en meer groeit er een consensus dat het kind beschermd moet worden, zelfs als het nog niet geboren is. En de allerbeste situatie zou in veel van die gevallen zijn dat er gewoon geen kind komt, dat is de ultieme bescherming.

"Dat is ons recht"

Maar dat de rechten almaar meer op de eerste plaats worden gezet, stemt de ouders niet altijd tot tevredenheid. "In Ten Anker komen alleen mensen terecht die al zwanger zijn of een kind hebben en wordt er gewerkt aan haalbaar ouderschap. De maatschappelijk werkers bij Ten Anker praten over gezinsplanning en volgende zwangerschappen, maar dat is een proces en vaak lukt het ook niet omdat er geen begrip is van de mensen over wie het gaat", zegt Isabelle Dekeyser.

"Als een kind wordt geplaatst onder de noemer van hoogdringendheid, krijgen we vaak van de ouders te horen dat ze dan wel een nieuw kindje zullen maken, 'omdat dat hun recht is'", vult Dekeyser aan.  Het is dus zoeken naar een broze balans tussen omgaan met de ouderproblematiek en toch op een goede manier een goede ouder zijn.

Niet verplichten

Toch is Dekeyser van het principe dat het niet meteen in de wet moet worden vastgelegd dat bepaalde mensen geen kinderen mogen krijgen: "Ouders echt verbieden om kinderen te krijgen, lijkt mij een brug te ver. Al moet het wel kunnen verboden worden aan mensen die bijvoorbeeld verslaafd zijn en ook geen enkele bereidheid tonen om iets aan die problematiek te doen."

Ook Guido Pennings, professor ethiek en bio-ethiek aan de UGent is het ermee eens dat een wet die kinderen krijgen verbiedt voor sommige mensen, niet de oplossing is. "Er zijn andere pistes die je kan bewandelen om je doel te bereiken", zegt hij. "Er zijn gevallen van mishandelingen en andere duidelijke tekortkomingen bij ouders, maar een groot deel van die problematiek heeft te maken met ondersteuning. Mochten we mensen die te maken hebben met zo'n problematiek op een degelijke manier ondersteunen, werk je al een groot deel van de problematiek weg", aldus Guido Pennings.