Krijgen kinderen echt te vaak en te snel oorbuisjes? Dokters reageren boos

Neus-, keel- en oorartsen plaatsten de voorbije twee jaar (2017 en 2018) trommelvliesbuisjes bij 16.000 kinderen tussen 0 en 9 jaar die bij de CM zijn aangesloten. Nochtans is de ingreep vaak niet nodig. Want kinderen hebben wel vaak acute oorontstekingen, maar meestal genezen die vanzelf.

Alleen in specifieke gevallen is het nodig om een trommelvliesbuisje te plaatsen, zegt de CM, en daarover bestaan ook duidelijke richtlijnen. Bijvoorbeeld als er na een oorontsteking drukgevoelens en gehoorverlies optreden door vocht in het oor. Maar ook die symptomen verdwijnen meestal spontaan.

Daarbij komt dat de buisjes niet zonder gevaar zijn, er is kans op beschadiging van het trommelvlies, gehoorverlies, littekenweefsel, een blijvend gaatje in het trommelvlies of problemen bij anesthesie. En dan zijn er nog de kosten voor de ziekteverzekering, goed voor ongeveer 3,7 miljoen euro gemiddeld per jaar. Er is wel een daling van het aantal ingrepen (min 30 procent de laatste tien jaar), maar voor de CM wordt er toch nog te snel voor een trommelvliesbuisje gekozen.

In het ene ziekenhuis worden tot 14 keer meer trommelvliesbuisjes geplaatst dan in het andere

Er zijn ook grote verschillen tussen de ziekenhuizen (lees: tussen de neus-, keel- en oorartsen die daar werken). In het ene ziekenhuis worden tot 14 keer meer trommelvliesbuisjes geplaatst dan in het andere. En er zijn ook regionale verschillen: in Vlaanderen kreeg net geen twee procent van alle kinderen in 2018 een trommelvliesbuisje, in Wallonië was dat maar één procent en in Brussel niet meer dan 0,6 procent.

CM-voorzitter Luc Van Gorp doet een oproep om het voorbeeld van Nederland te volgen: “In Nederland is sinds begin dit jaar een arts actief die speciaal is aangesteld om alle onnuttige en onnodige handelingen en behandelingen in het ziekenhuis te schrappen. Trommelvliesbuisjes maken daar deel van uit, omdat afwachten vaak net zo effectief blijkt te zijn als ingrijpen.”

Neus-keel-oorartsen kritisch

Maar neus-keel-oorartsen reageren geërgerd op de oproep van CM. Alle gecontacteerde artsen en diensten benadrukken dat oorbuisjes enkel geplaatst worden als dat wetenschappelijk noodzakelijk blijkt. "Er worden heel wat buisjes geplaatst, waarschijnlijk is dat onze meest frequente ingreep", reageert dokter Glen Forton van het AZ Delta in Roeselare. "Maar dat betekent niet dat je dat onder vuur moet nemen. Er zijn strikte richtlijnen, die wij allemaal aangeleerd krijgen, over wanneer je buisjes moet plaatsen en wanneer niet."

Ook dokter Frans Indesteege, die voorzitter is van de beroepsvereniging van neus-keel-oorartsen, durft te betwijfelen dat er te veel of te snel buisjes worden geplaatst. Bovendien zijn er volgens hem "geen grote risico's" aan verbonden, zoals de CM beweert. Forton stelt het zelfs nog scherper: "Wetenschappelijk klopt er niks van de argumenten van de CM. De gevaren waarover zij spreken, zijn grandioos overtrokken. Ik denk dat het natuurlijke verloop van de aandoening veel gevaarlijker is dan het buisje zelf. Dus je kiest voor het minste kwaad."

Meer nog, zo zeggen Indesteege en Forton in koor, dankzij de buisjes zijn artsen erin geslaagd om grotere problemen terug te dringen, zoals het ontstaan van trommelvliesperforaties of erger. "Dat geeft dan weer aanleiding tot andere operaties die om hospitalisatie vragen en meer problemen met zich meebrengen voor de patiënt, om maar te zwijgen over het gehoorverlies. Dat zien we afnemen met de jaren door het plaatsen van de buisjes."

"Wat wil de CM?"

Als er vocht achter het trommelvlies van een kind zit, gaat dat minder goed horen en kan dat een impact hebben op de taal- en spraakontwikkeling, opperen de neus-keel-oorartsen. "We kunnen dus het geld dat de CM wil uitsparen door de buisjes niet meer terug te betalen misschien uitgeven aan de logopedie om de taalachterstand in te halen?", klinkt het sarcastisch.

Daar komt nog eens bij dat kinderen die in aanmerking komen voor trommelvliesbuisjes net heel vaak oorontstekingen hebben. "Die krijgen allemaal antibiotica, is het niet van de huisarts, dan wel van de kinderarts. Die antibiotica kosten ook geld en zijn op lange termijn ook geen goede oplossing."

Forton vraagt zich luidop af waar de CM eigenlijk naartoe wil met haar oproep. "Dat lijkt me vooral een budgettaire redenering. Dat heeft dus niks met volksgezondheid te maken."

Beluister het gesprek met neus-keel-oorarts Glen Forton in 'De Wereld Vandaag':

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook: