Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Ochtend

Kritisch rapport voor België: "Terreurverdachten uitgescholden en mishandeld"

vr 4 nov. - 6:51

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) heeft 26 incidenten onderzocht waarbij de Belgische politie terreurverdachten zou hebben uitgescholden of mishandeld. Sommigen van hen bleken achteraf onschuldig. De organisatie is ook kritisch voor de antiterreurmaatregelen van de federale regering.
Jan Kooy
Bijna een jaar na de aanslagen van 13 november in Parijs heeft mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) een rapport klaar over ons land. HRW publiceert het rapport, "Reden tot bezorgdheid: de Belgische terrorismebestrijdingsmaatregelen na de aanslagen in Parijs en Brussel", vandaag.

"Wat er gebeurd is, is verschrikkelijk", zegt Jan Kooy van Human Rights Watch. "En natuurlijk moeten de Belgische autoriteiten er alles aan doen om de verantwoordelijken voor aanslagen te vatten en voor de rechter te brengen. Maar het blijft belangrijk dat de mensenrechten gerespecteerd worden, ook van verdachten. Want als je die op de helling zet heb je een groot probleem als samenleving."

"Smerige Arabier, dit is je verdiende loon"

HRW documenteerde 26 incidenten waarbij de politie gewelddadig of discriminerend gedrag vertoonde bij antiterreuroperaties. In 10 gevallen was er sprake van buitensporig geweld, in 4 van fysieke mishandeling. Op een uitzondering na waren alle slachtoffers van Noord-Afrikaanse afkomst en moslim. Slechts een van hen werd aangeklaagd voor terrorisme, ten onrechte zo bleek achteraf. Het ging om Fayçal Cheffou, die 4 dagen lang aanzien werd als de "man met het hoedje".

Cheffou getuigt dat politieagenten hem de dag na zijn aanhouding op 24 maart in de cel mishandelden, nadat hij tweemaal de gleuf van zijn celdeur met papier had afgeplakt om te vermijden dat cipiers zijn cel konden binnenkijken. Hij kreeg klappen en werd uitgekleed, terwijl de agenten hem "smerige jihadi" zouden genoemd hebben. "De cel zat onder het bloed, mijn bloed. Ze lieten me er de hele nacht naakt zitten... zonder deken, zonder hoofdkussen, en zonder matras."

"Bevergem"-acteur Zouzou Ben Chikha vertelt in het rapport dat de politie hem op 13 december vorig jaar brutaal staande hield in Gent, toen hij op weg was om stoofvlees te kopen. "Het regende. Dat was nog het ergste. Daarom was het allemaal zo vernederend, zo kleinerend. De grond was nat, en eerst lieten ze me mijn schoenen uittrekken. Ik stond op mijn sokken in de regen."

Een man van 31 uit Molenbeek getuigt onder de schuilnaam Stefan over hoe de politie zijn huis binnenviel terwijl hij zijn zoontje een flesje melk gaf. Het kind zou daarbij hardhandig naar een muur toegezwierd zijn. Zelf kreeg de man een klap op het hoofd met een wapen.

De 20-jarige Omar uit Molenbeek werd door de politie beledigd en geslagen. De agenten riepen hem toe dat een "smerige arabier" en dat dit "zijn verdiende loon was". "Het is tegenwoordig niet makkelijk om als Arabier of moslim in Molenbeek te wonen", zegt hij. Een 16-jarige jongen zegt dan weer dat hij na de aanslagen in Parijs 6 uur lang vastgehouden werd door de politie omdat hij toevallig door een straat aan het lopen was.

"We zijn slecht geplaatst om de reikwijdte van het politiemisbruik te bepalen", zegt onderzoekster Letta Tayler. "Toch leeft de perceptie bij minderheden, vooral bij personen van Noord-Afrikaanse afkomst, dat er effectief een patroon is. Sommige politieagenten die we hebben gesproken, gaven dit ook aan. Soms is perceptie belangrijker dan realiteit. Als een gemeenschap zich geviseerd voelt, kan een kloof ontstaan met de overheid. Dat is precies wat extremistische groepen als IS willen."

"Langdurig isolement is marteling"

Daarnaast is HRW ook kritisch voor de antiterreurmaatregelen van de federale regering. Die bedreigen de fundamentele mensenrechten, aldus de organisatie. Na de aanslagen keurde ons land verschillende wetten goed om terrorisme te bestrijden. Zo kunnen terreurverdachten in eenzame opsluiting worden geplaatst, en kunnen paspoorten van mogelijke Syriëstrijders worden ingetrokken. Die maatregelen zijn goed bedoeld, maar ze zijn dikwijls te ruim en er is te weinig controle op, luidt het.

"Een goed voorbeeld is de manier waarop wordt omgegaan met verdachten in detentie, die zitten nu soms 23 uur lang per dag in de isoleercel en dat kan uiteindelijk marteling betekenen", zegt Jan Kooy.

HRW verwijst concreet naar drie gevallen. "In twee van die drie gevallen werden zo goed als alle hardvochtige isolatievoorwaarden aangehouden, zelfs nadat gevangenispsychiaters een psychiatrische opvolging hadden aanbevolen. Ook hadden familieleden en advocaten de gevangenisdirectie gewezen op een achteruitgang van de geestelijke gezondheid van de gedetineerde. Een van de betrokken gevangenen ondernam zelfs zelfmoordpogingen", klinkt het in het rapport.

De organisatie heeft ook kritiek op het intrekken van paspoorten en identiteitskaarten van mogelijke Syriëstrijders. "Soms worden mensen daardoor voor een half jaar van hun paspoort ontdaan en dat is nogal een drastische maatregel. Zeker als er geen rechter aan te pas is gekomen."

HRW kant zich verder voorts een langdurige inzet van militairen op straat. Bij andere maatregelen wordt kritiek geuit op vaag taalgebruik of het ontbreken van gepast gerechtelijk toezicht. Zo doet een wet op de gegevensbewaring die telecombedrijven verplicht om de overheid te verzoeken informatie te verschaffen over hun klanten vragen rijzen rond privacy.

Aanbevelingen

De Belgische overheid wordt gevraagd de nodige ingrepen te doen. Maar HRW roept ook op tot de oprichting van een Belgisch mensenrechteninstituut. Nog opmerkelijk: HRW beveelt, mede vanwege de langdurige opsluiting van terreurverdachten en -veroordeelden, aan dat speciale rapporteurs van de Verenigde Naties een bezoek aan België zouden brengen.

Ons land krijgt overigens wel een compliment omdat het geen noodtoestand met uitzonderlijke maatregelen heeft uitgeroepen, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk.

Bron: deredactie.be 

 

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet