Laat ons sneller en kordater optreden bij machtsmisbruik
do 2 nov. - 2:08
“Ik besef dat ik in het verleden niet voldaan heb aan de hoge normen van Defensie”, met deze woorden gaf de 65-jarige Britse minister van Defensie Michael Fallon gisteren zijn ontslag. De man had net iets te lang over de knie gewreven van een journaliste die dat niet erg kon appreciëren.
Michael Fallon is, na acteur Kevin Spacey eerder deze week, één van de vele namen die gelinkt worden aan seksueel grensoverschrijdend gedrag. En dat allemaal in de nasleep van het Harvey Weinstein-schandaal, de Amerikaanse filmproducent die ontelbare vrouwen in Hollywood zou hebben aangerand.
Maar macht lokt niet enkel seksueel grensoverschrijdend gedrag uit, kijk naar de bankencrisis of hoe sommige leiders zich krampachtig vastklampen aan de macht over hun land. Uiteenlopende gedragscodes worden overtreden om een doel te kunnen bereiken. Maar wat doet macht met een mens dat ethiek, normen, waarden en zelfs de wet vervagen?
Wie macht heeft, wil zijn macht behouden en vooral vergroten, leert de geschiedenis ons. Macht zou ervoor zorgen dat mensen zich meer gaan focussen op zichzelf en hun eigen doelen. Ze overschatten zichzelf vaker en nemen zo grotere risico’s, suggereert onderzoek. Ze luisteren niet graag naar mensen met minder macht en durven zich wel eens weinig respectvol tegenover anderen te gedragen.
Onderzoeker Paul Piff toont bijvoorbeeld aan dat bestuurders van duurdere wagens eerder de verkeersregels zullen overtreden en minder respect hebben voor voetgangers dan bestuurders die met een meer bescheiden wagen rijden. Geen fraaie eigenschappen allemaal. Maar macht maakt niet noodzakelijk maligne.
Macht maakt niet noodzakelijk maligne
Onderzoek zegt ook dat macht, net zoals bijvoorbeeld alcohol, ontremmend werkt. Wie corrupt is wordt corrupter, maar wie geeft om anderen, zal dat ook meer gaan doen. Daar, de nodige nuance.
Uiteraard hoeft macht niet noodzakelijk slecht te zijn. Als je je invloed gebruikt om de wereld ook voor anderen een betere plaats te maken is dat fantastisch. Toch lijkt dat niet zo evident. In onze maatschappij kijken we op naar mensen met macht. Macht is schaars. En alles wat schaars is, is gegeerd.
Maar laat ons niet enkel opkijken naar mensen met macht omwille van hun macht. Laat ons sneller en kordater optreden bij machtsmisbruik. En laat ons vooral opkijken naar iedereen die hard werkt, en die zijn invloed gebruikt om de wereld ook voor anderen een betere plaats te maken.
