Bart lijdt aan postangst: “De stapel ongeopende brieven wordt almaar groter”

“Zondag is voor mij altijd de rottigste dag van de week”, zegt Bart. “Op vrijdag ben ik telkens euforisch, want dan zijn er twee dagen in het verschiet zonder postbodes en deurwaarders die kunnen langskomen. Maar op zondagavond bekruipt me telkens opnieuw dat lastige buikgevoel, want ik weet niet wat er de volgende werkweek op me gaat afkomen.”

Bart is vormgever van beroep. Hij werkt voornamelijk voor de culturele sector. Sinds maart 2020 heeft hij nauwelijks nog werk, en dan stapelen de problemen zich letterlijk op. Zo’n 20 rekeningen liggen op dit moment gesloten op hem te wachten. “Wat je niet opendoet, weet je niet”, zegt hij.

Bang voor de postbode

Bart is echt bang voor de postbode die komt, en heeft zelfs een speciale bel met camera geïnstalleerd: “Zo kan ik perfect zien wie er voor de deur staat: als het iemand is met een af te tekenen brief, ben ik niet thuis.”

Hij houdt de postbode ook in de gaten: “Ik weet perfect dat hij komt om 9.27u, met de fiets. Maar het is niet altijd dezelfde man, en bovendien worden in de straat ook veel pakjes bezorgd, dus het krioelt hier van de postbodes! Dat bezorgt me veel stress.”

Wat je niet opendoet, weet je niet.

Waarom hij zo bang is van die brieven, kan hij niet meteen verklaren. “Ik denk dat ik onderliggend bang ben om in armoede te belanden. Als zelfstandige zijn er zoveel facturen te betalen! Soms komt alles op mij af, en dan is negeren makkelijker dan de zaken oplossen. Het is een manier om te proberen de zaken onder controle te houden, maar je maakt jezelf iets wijs want er komen aanmaningskosten bij, advocatenkosten en deurwaarderkosten…Uiteindelijk ben je veel méér geld kwijt.”

Zijn postangst gaat ver terug: “Het begon toen ik alleen ging wonen op mijn achttiende. Ik herinner me de eerste aanmaning die ik kreeg van Electrabel  toen – ik was daar echt ziek van! Later kwam er een tweede, en dan almaar meer. Vorig jaar kreeg ik voor het eerst een deurwaarder aan de deur, en nu ben ik op een moment gekomen dat ik met die man bijna vriendschappelijk omga.”

Vals gevoel van controle

Het niet-betalen van de rekeningen lijkt Bart een soort van controle te geven over wat er met zijn financiën gebeurt, maar niet is minder waar natuurlijk. Dat beseft hij, maar het is sterker dan hemzelf.

Barbara Depreeuw, klinisch psycholoog, als gedragstherapeut verbonden aan het Universitair Psychiatrisch Centrum in Duffel, en docent aan de UGent, herkent dat gedrag: “Het is typisch angstgedrag. Je wéét dat je angst irrationeel is, maar je lichamelijke reactie is zo sterk dat je ervoor gaat kiezen om te gaan vermijden. Je gaat de dingen niet doen om niet met  je angst geconfronteerd te worden. Op korte termijn heb je dan een gevoel van opluchting, want je hebt het gevaar ontweken, maar op lange termijn kan het wel een groot probleem zijn natuurlijk. Als je de dingen die je moét doen, niet meer doet. Of als je omgeving die dingen niet voor jou opneemt.”

Confrontatie aangaan

Mensen die angstig zijn van aard, hebben nood aan voorspelbaarheid, en voorspelbaar zijn rekeningen vaak niet. Vandaar dus die angst voor de post. Maar hoe geraak je ervan af?

Volgens Depreeuw moet je gewoon de confrontatie aangaan. Niet op een brute, maar op een menselijke manier: “In eerste instantie moet je jezelf toelaten om bang te zijn. En vervolgens kun je en het probleem – mondjesmaat – aanpakken. Bijvoorbeeld door elke dag een kwartiertje uit te trekken voor het openen van enkele brieven. Dan merk je vanzelf dat het niet gevaarlijk is, waardoor de angstgevoelens verdwijnen. Zo kun je jezelf eigenlijk gaan herprogrammeren.”

Lees ook: