Coronacrisis maakt ongelijkheid meer zichtbaar, "maar eigenlijk is die ongelijkheid er altijd al geweest"

De coronacrisis treft kwetsbare gezinnen nog meer dan anderen, zo blijkt uit onderzoek. De 13-jarige Dylan kan erover meespreken. Hij had aanvankelijk geen laptop om de aanlooplessen te volgen en liep zo een achterstand op. Hij vreest dat hij zijn schooljaar zal moeten overdoen. "Als ik één ding mocht wensen, dan is het iets meer geld voor eten", zei hij ook in het jeugdjournaal ‘Karrewiet’.

Lees verder onder de video

Het verhaal van Dylan is maar een van de vele verhalen.  Vzw ‘Uit de Marge’ deed een uitvoerig onderzoek bij 2500 kinderen (tussen 6 en 18 jaar) en jongeren (tussen 18 en 30 jaar) in 35 steden. Samen met meer dan 65 lidorganisaties in Vlaanderen en Brussel bereikt de vzw een grote groep kinderen en jongeren die in maatschappelijk kwetsbare situaties opgroeien. De resultaten van het onderzoek zijn onthutsend. Twee derde van de kinderen en jongeren heeft geen laptop of computer ter beschikking. Vier op de vijf kinderen en jongeren hebben problemen met aanlooplessen (of preteaching) en huiswerk. Ongeveer 60% geeft aan dat ze zich zorgen maken over de financiële situatie.

Door de coronamaatregelen wordt de ongelijkheid in onze samenleving meer zichtbaar, zegt Ikrame Kastit van vzw ‘Uit de Marge’ in ‘De Wereld Vandaag’. “Maar eigenlijk is die ongelijkheid er altijd al geweest. Nu zien we het enorm hard verergeren.”

Je hoort wel eens leerkrachten zeggen dat ze nu pas doorhebben, hoe de thuissituatie van hun leerlingen in elkaar zit: hoe komt het dat we dat eerder niet zagen? "Het is een combinatie van zaken" zegt Kastit. "Heel veel kinderen en jongeren en ouders schamen zich om de situatie waarin ze zitten. We hebben van jongsafaan geleerd dat armoede een individuele schuld is, dus gaan ze dat ook niet signaleren op school."

"Veiligheidsraad moet meer tegemoetkomen aan kinderen in kwetsbare situaties"

De Veiligheidsraad moet veel meer inzetten op maatregelen die tegemoetkomen aan jongeren en kinderen die in kwetsbare situaties zitten, vindt Kastit. Er moet iets structureel veranderen, zegt ze.  "Ik zie enorm veel solidariteit van heel veel mensen. Ik hoop dat ze dat mee gaan vertalen in een vraag naar structurele oplossingen, zodanig dat kinderen en jongeren niet meer afhankelijk zijn van de goodwill van de mensen uit hun lokale gemeente, maar dat de situatie op structureel vlak verbeterd wordt."

Lees verder onder het gesprek met Ikrame Kastit in 'De Wereld Vandaag':

"Dit is Vlaanderen onwaardig" 

Ook professor Ive Marx (Universiteit Antwerpen) reageerde. "Het beleid doet niet genoeg om kansarme kinderen te ondersteunen" zegt hij in 'De Ochtend'.

“Je kan je de vraag stellen of we wel genoeg doen, of het beleid wel genoeg doet om die kinderen te ondersteunen”, vraagt Ive Marx zich hardop af. “En ik denk dat het antwoord op die vraag nee is”, klinkt zijn harde conclusie.

Lees verder onder de tweet van Ive Marx

Marx denkt dat er veel meer zou kunnen gebeuren vanuit de overheid om de kinderen te ondersteunen die in kansarmoede opgroeien. “Dylan vroeg gisteren om extra eten te kunnen kopen. Wel, dat is perfect mogelijk. We hebben daar de kanalen voor, legt Marx uit. “In Vlaanderen hebben we het groeipakket, zoals de kinderbijslag thans genoemd wordt, die ouders van alle kinderen krijgen.

Toeslagen

“Maar”, zo merkt Marx op, “binnen dat groeipakket bestaan er toeslagen”. “Dat zijn hogere bedragen die worden gegeven aan gezinnen die een laag inkomen hebben. Het goede, maar tegelijk ook het probleem van die sociale toeslagen is dat ze automatisch toegekend worden.” Het probleem zit hem er volgens Marx in dat de toeslagen worden toegekend op basis van de laatste belastingbrief van de ouders.

Als een gezin dan plots in de financiële problemen komt, zoals bij vele gezinnen nu het geval is door de coronacrisis, krijgen gezinnen die er op dit moment heel erg nood aan hebben nog geen toeslagen.

Voor zo’n situaties bestaat er binnen het groeipakket wel een alarmbelprocedure, weet Marx. Door die procedure kunnen ouders die gedurende zes maanden een groot inkomensverlies lijden al sneller een toeslag krijgen. “Maar zes maanden is in de huidige situatie ook al een heel lange duur”, stelt Marx vast.

Daarom vindt de armoede-expert dat die duur ingekort moet worden, zodat er korter op de bal kan worden gespeeld en de gezinnen die er nood aan hebben sneller meer geld kunnen krijgen.  “Dat zou al heel veel nood kunnen lenigen.” Volgens Marx is het zelfs te verantwoorden om de toeslagen tijdelijk te verhogen, omdat de kost van het leven voor gezinnen nu aantoonbaar is toegenomen.

Beluister het gesprek met Ive Marx in 'De Ochtend' via Radio 1 Select (Je hoort er de meest recente fragmenten van Radio 1)

Bron: vrtnws.be, 'De Wereld Vandaag' en 'De Ochtend'

Lees ook: