Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

De Wereld van Sofie

De jeugd van tegenwoordig heeft geen respect meer? Al in de oudheid klaagden ze erover

di 24 sep. - 9:18

De jeugd van tegenwoordig heeft geen respect meer, voor niets of niemand. Je hebt het ongetwijfeld ook al vaak gehoord. Wanneer begon dat? Met de nozems en de rockers? Met de punkers? Neen hoor, die klacht weerklonk al meer dan 2.000 jaar geleden.
Aristoteles

Patrick De Rynck is classicus, auteur en vertaler. Sinds een paar weken ligt 'Check it out!', zijn laatste worp, over de hiphopcultuur die hij schreef samen met zijn zoon Bram, in de winkel. In dat boek gaat het onder meer over respect. En het ogenschijnlijke gebrek daaraan. "De perceptie dat de jongeren geen respect hebben voor de ouderen en de gevestigde machten is van alle tijden, of toch bijna", zei Patrick De Rynck in 'De Wereld van Sofie'.

(lees verder onder de video)

Aristoteles

"Altijd al hebben de ouderen gedacht dat alle respect verloren ging, dat de jeugd geen eerbied betoont aan wie het verdient," zegt Patrick De Rynck, "dat was al zo in de tijd van de Grieken en Romeinen, meer dan 2.000 jaar geleden dus." In de klassieke oudheid ontstond al een primitieve vorm van ontwikkelingspsychologie. Aristoteles heeft daar in de 4e eeuw voor onze tijdrekening een belangrijke tekst over geschreven, in een handleiding voor redenaars. Wat moeten zij doen als ze jongeren toespreken?

Aristoteles

Aristoteles

Aristoteles omschrijft de jeugd als een generatie met eigen kenmerken, die wel veranderlijk zijn. De jeugd, schrijft hij, is wispelturig, snel "gebelgd", maar ook goedmoedig, toch koppig, eigenwanerig, driftig, opvliegend en lichtgelovig. Welke houding moet je daar volgens de antieke denkers tegenover aannemen. Er zijn twee vormen van aanpak. Ofwel aanvaard je gewoon dat het om een voorbijgaand fenomeen gaat. Of je beteugelt die respectloze houding voor het helemaal hopeloos is.

Plinius De Jongere

In zijn brieven die dateren uit de eerste eeuw vraagt Plinius de Jongere zich klaaglijk af: "Hoeveel jongeren zijn er nog die zich schikken naar het gezag van een andere? Onmiddellijk weten ze alles, ze volgen niemand en zijn hun eigen voorbeeld." Wat bedoelt Plinius met "het gezag van een andere"? 

Waren er in die tijd instituten waaraan niemand durfde te tornen? Vermoedelijk niet. De klacht van Plinius werd trouwens in de eeuwen daarna vaak herhaald.

Allerhande belangrijke en machtige figuren werden over de hekel gehaald, dokters bijvoorbeeld. Ook domme mensen en gehandicapten waren trouwens het voorwerp van vlijmscherpe  spot. Aan de humor te zien, waren de antieke beschavingen, maar ook onze late middeleeuwen harde samenlevingen.

Diogenes

Diogenes, de naakte filosoof die in een ton leefde en schaamteloos zijn zin deed, wordt beschouwd als de bedenker van het cynisme. Hij propageerde respectloosheid voor alle normen en waarden van de machtigen. "Doe wat je wil", was zijn devies, zeker aan de jongeren. Een bekende mogelijk apocriefe anekdote is dat toen Alexander de Grote Diogenes opzocht, en hem vroeg wat hij voor hem kon betekenen, de filosoof hem toesnauwde: "Ga uit mijn zon"!

(lees verder onder de foto)

Diogenes

Diogenes

Quintilianus

Ook Quintilianus schreef een handleiding voor redenaars. Bedoeling van redevoeringen moest altijd zijn om "goede mensen" te maken. En dat werd je door kennis. Die moest je verwerven op school. Quintilianus beklaagde er zich over dat de school te luxueus was, en de leerlingen verwend. Al heel jong waren kinderen "bedorven" en dan kon de leerkracht dat niet meer goed krijgen. 

Maar wie werd leerkracht in het Romeinse rijk? Meestal waren dat de "betere" slaven. Zij gaven hun onderricht als particuliere docent bij de kinderen thuis, of in een privéschool.

Cicero

Marcus Tullius Cicero was filosoof en advocaat. Hij verdedigde vaak oneerbiedige belhamels. Zijn principe was: laat die hooligans maar doen, zolang ze niets onherroepelijks uitspoken. Het gaat wel over.

Check it out

Patrick De Rynck maakt dan, samen met zijn zoon Bram, een zevenmijlssprong in de tijd naar de actuele hiphopscene in de Bronx en elders in de Verenigde Staten. Hun boek 'Check it out!' behandelt de hiphopcultuur. Jawel, cultuur, en zelfs een rijke volgens de auteurs. "De teksten worden vaak verkeerd begrepen", zegt De Rynck. Hiphop drijft op de overdrijving, de hyperbool, de meerlagige betekenis van woorden. 

Een term als "bitch" bij voorbeeld is niets meer dan een tussenwerpsel. Hiphop heeft alles te maken met "community", wij tegen de rest van de wereld. En binnen die gemeenschap is respect van het grootste belang. Respect dat je uiteraard moet verdienen. Zoals Aristoteles al zei. Yeah Brothersister.

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Van Sofie'

Sofie Lemaire had het twee uur lang over 'respect'. Lees ook het verhaal van brandweerman David:

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet