'De Nachtwacht' van Rembrandt geeft nieuwe geheimen prijs

'De Nachtwacht' werd gemaakt in 1642 en hangt in het Rijksmuseum van Amsterdam. Momenteel onderzoeken wetenschappers, onder het motto Operatie Nachtwacht, hoe Rembrandts schildersmaterialen zich chemisch gedragen. De laatste restauratie van het schilderij dateert van 1976 en het museum overweegt een nieuwe restauratie.

"Loodformiaat is een loodzout van mierenzuur en werd nooit eerder in een oud meesterwerk gevonden", weet onderzoeker Victor Gonzalez van de Technische Universiteit Delft. "Met de scanner van de Universiteit Antwerpen kon worden aangetoond dat er een loodverbinding is, ter hoogte van de borstplaat van Luitenant Ruytenburg, een van de hoofdfiguren van 'De Nachtwacht'. Ook in de gezichten van verscheidene andere figuren komt het loodformiaat voor."

De ontdekking helpt om Rembrandts werkwijze beter te begrijpen. "Dit leert ons dat hij dingen toevoegde aan zijn verf om er beter mee te kunnen schilderen. Rembrandt legde zijn verf vaak heel dik op het doek om een 3D-effect te creëren. Bij het gebruik van dikke verf wil je dat de verf meebeweegt als je ze uitsmeert op het doek, maar zodra je stopt wil de je dat de verf blijft hangen zoals je ze hebt aangebracht. We hebben nu gevonden dat Rembrandt de olie die hij maakte vooraf kookte met een loodverbinding en dat geeft dat loodformiaat", vertelt professor Koen Janssens (UAntwerpen.

"Hij had waarschijnlijk ook wat kennis van chemie. De 17e eeuw is een periode waarin de fysica en scheikunde ontstonden. Wetenschappers en kunstenaars konden elkaar ontmoeten in zogenaamde 'geleerde gezelschappen', waar aan natuurfilosofie werd gedaan. Het is niet ondenkbaar dat Rembrandt hier chemie- en materialenkennis opdeed die hij toepaste bij het prepareren van zijn verven."

De informatie is ook heel interessant voor de toekomst van het schilderij. "Op de plaatsen waar het loodformiaat te vinden is op het schilderij, zullen restaurateurs voorzichtiger moeten zijn als ze het vernis willen verwijderen. De hechting van de verf en het vernis is er immers anders dan op de rest van het schilderij."

Of "De Nachtwacht" zal gerestaureerd worden, is nog niet zeker. "Men is erover aan het nadenken en wil ondertussen zoveel mogelijk informatie verzamelen over het schilderij." De UAntwerpen ontwierp speciaal voor het onderzoek een scanner, waarmee ze de specifieke loodverbindingen konden opsporen. 

Bron: vrtnws.be en 'De Wereld Vandaag'