Dierenorganisaties slaan alarm over "valse reddingsacties" op sociale media
Gisteren 9:07
Elke week duikt de podcast 'Het uur van de waarheid' in de wereld van onlinebedrog, desinformatie en misleiding. Ook dit onderwerp komt uit de podcast. Alle afleveringen vind je hier.
Een arme puppy die door een slang gewurgd dreigt te worden, een kitten die zich in een modderstroom bevindt en toch op het nippertje gered wordt door een helpende hand. Dat zijn de schokkende scenario's van heel wat dierenfilmpjes die op sociale media zoals TikTok, YouTube, Instagram en Facebook de ronde doen.
Bekijk: dierenwelzijnorganisatie World Animal Protection waarschuwt voor zogenoemde "reddingsvideo's"
"Je ziet steeds dieren in hele benarde situaties, waar ze uit worden gered”, bevestigt Dirk-Jan Verdonk, directeur van World Animal Protection in Nederland, in 'Het uur van de waarheid'. "Je denkt: gelukkig, ze worden gered. Maar wat je niet weet, is dat het allemaal in scène is gezet."
Mishandeling
"De dieren worden in vreselijke situaties gebracht. Ze verdrinken bijna, worden levend begraven, zitten gevangen… Dat wordt alleen maar gedaan om ze daar zogenaamd uit te kunnen bevrijden om vervolgens likes te krijgen en donaties te kunnen vragen van argeloze toeschouwers. Zij denken dat de mensen die de dieren redden iets fantastisch doen."
Maar in werkelijkheid gaat het dus om opgezet spel. Daarbij wordt het welzijn van de dieren in kwestie in gevaar gebracht. Kittens, aapjes en honden worden het vaakst ingezet. "Maar ook schildpadden, egels en uilen komen erin voor. Eigenlijk is zowat het hele dierenrijk vertegenwoordigd."
"Er bestaan natuurlijk ook echte reddingen. Die zijn belangrijk, hartverwarmend en verdienen alle steun", benadrukt Verdonk.
Hoe ontmaskeren?
Welke reddingsactie is echt, en welke nep? Volgens Verdonk is er niet één factor waarmee je de filmpjes kunt ontmaskeren. "Het draait vaak om de combinatie", klinkt het.
Waar je wel meteen op kan letten, is het account dat het filmpje post. "Is dat een betrouwbare dierenrechtenorganisatie? Is het een individu, of een gekklinkende organisatie die je niet meteen kan terugvinden op Google? Zijn er meer van dat soort filmpjes te vinden op het kanaal van die persoon?" Die vragen kunnen je al een eind op weg naar de waarheid helpen.
Ook de inhoud kan de ware bedoeling verraden. "Als je in die filmpjes ziet dat er minutenlang gefilmd wordt hoe de dieren in een benarde situatie zitten, dan weet je het al meteen. Als er een bonafide dierenbeschermer dat dier wil redden, gaan ze niet eerst het lijden uitgebreid in beeld brengen. Die zou meteen ingrijpen."
Verantwoordelijkheid nemen
De World Animal Protection Nederland heeft alvast stappen ondernomen om het fenomeen te bestrijden. "Wij vinden dat de socialemediaplatformen hier verantwoordelijkheid voor dragen. Voor YouTube, TikTok, Instagram en Facebook bestonden, was dit er niet. Zij hebben een verdienmodel gecreëerd om dit soort wanpraktijk financieel interessant te maken."
Als je kijkt naar de reacties onder de filmpjes, dan zie je dat veel mensen erin trappen
"Ze dragen verantwoordelijkheid om dit te bestrijden, maar dat doen ze nog steeds te halfslachtig", klinkt het. "Sommige platformen hebben er ondertussen een beleid over. Alleen laat de implementatie van dat beleid nog te wensen over."
Dat blijkt uit een studie die World Animal Protection in Nederland uitvoerde met 28 andere dierenbeschermingsorganisaties van de Social Media Animal Cruelty Coalition (SMACC). "We hebben meer dan 1.000 van dit soort video’s geanalyseerd en geïdentificeerd als nep. Dat hebben we aangegeven, maar na een maand was nog maar 22 tot 25 procent van die video’s verwijderd."
"De platformen moeten een tandje bijzetten om dit probleem aan te pakken", klinkt het resoluut.
Groot bereik
Hoe groot de industrie achter de filmpjes precies is, is volgens Verdonk moeilijk in te schatten. "Maar binnen de 6 weken hebben we wel 1000 dergelijke video’s gevonden, en die hadden een gezamenlijk bereik van meer dan een half miljard. Daaraan kun je wel zien dat het een flinke business is."
"Dat soort kanalen vragen vervolgens om donaties. Als je kijkt naar de reacties, dan zie je dat veel mensen erin trappen, zelfs als het er dik bovenop ligt. Die willen dan ook in de buidel tasten om de zogenaamde redders te steunen. Ik vermoed dat het om flinke bedragen gaat."
Bron: vrtnws.be en 'Het uur van de waarheid'
