De Wereld Vandaag
“Dit euthanasieproces is niet voor herhaling vatbaar”
di 21 jan. - 9:55
Op het assisenproces in Gent, waar drie dokters terechtstaan na de euthanasie op Tine Nys, hebben na de artsen, nu ook de vader, broer en twee zussen van Tine getuigd. “Het was een dag met heel veel spanningen” zei VRT-journalist Arne Dejaeghere, die het proces volgt. “De familie zei dat ze nooit hadden gewild dat het tot dit proces was gekomen. Ze wilden antwoorden, maar niet zo’n intimiderend proces. Iemand zei hier: ‘Het is alsof Tine Nys door dit proces een tweede keer sterft’.”
Ruth Joos ging er in ‘De Wereld Vandaag’ dieper op in met Ignaas Devisch, professor in de filosofie, medische filosofie en ethiek. Niet om het proces voor een tweede keer te voeren, maar wel om een aantal meta-vragen te stellen. Vragen die iedereen voelt opborrelen bij het lezen over dit proces, en bij de beelden die we erbij zien. Ook professor Ignaas Devisch zit met vragen. Hij heeft het moeilijk met de intimiteit die nu doorbroken is, en alle pijnlijke details die we nu kennen. Dat schreef hij op Twitter.
(lees verder onder de tweet)
"Niet voor herhaling vatbaar"
“Het afscheid van iemand moet in principe een waardig en intiem gebeuren zijn waar de buitenwereld geen uitstaans mee heeft” legt hij verder uit in ‘De Wereld Vandaag’. “Waar niemand op zat te wachten is een proces waarbij mensen gedwongen worden verklaringen af te leggen, en waarbij de buitenwereld meekijkt in de huiskamer en in het private leven van mensen. Bij een waardig afscheid kan je natuurlijk alleen maar andere dingen verzinnen dan dit. Dus ik denk in alle opzichten dat zo’n proces echt niet voor herhaling vatbaar is, en dat we moeten kijken hoe we dit in de toekomst vermijden.”
“Het debat over euthanasie loskoppelen van deze sterke emotie”
Devisch merkt ook op dat er enorm veel misverstanden en desinformatie bestaan over de euthanasiewetgeving. Mensen hebben daarnaast ook de neiging om een positie te kiezen: voor de familie van Tine, tegen de familie van Tine, voor of tegen de psychiater enz. “Maar wanneer mensen de neiging hebben om positie te kiezen is mijn ervaring dat er nauwelijks nog geluisterd wordt naar de argumenten van de tegenpartij. Dus ik vrees er een beetje voor dat in momenten van zeer sterke emotie rond één welbepaalde situatie we in een moeilijk moment zitten om onszelf beter te informeren. Als we dit debat voeren, koppelen we het beter los van een veel te sterke emotie. En dan moeten we kijken: weten we met zijn allen wel goed waar die euthanasiewetgeving over gaat?”
In Nederland is de wet op euthanasie al een paar keren geëvalueerd. Waarom doen wij dat niet? “Het is een zeer gevoelig, en sterk gepolitiseerd dossier” zegt Devisch. “We hebben een tijdje terug in het parlement wat debatten gehad. Die waren heel heftig, met heel felle voor- en tegenstanders. Het is heel moeilijk om daar op een rustige manier in tussen te komen. Je zou bijna een soort van neutrale zone moeten kunnen creëren.”
(lees verder onder de foto)
“Ook traumatiserend voor de arts”
We mogen ook de positie van de arts niet onderschatten, zegt Devisch. Ze zijn er in hun basisopleiding ook niet zoveel rond getraind. “Emotioneel en existentieel blijft dit voor artsen die getraind zijn in het redden van levens geen eenvoudige zaak. Je merkt ook aan een aantal getuigenissen en verslagen dat dit proces ook voor hen zeer traumatiserend is. We moeten dus niet alleen zorgen voor de patiënt en de omgeving, maar ook de arts in een goede positie plaatsen. Er moet ook een vorm van nazorg mogelijk zijn, ook voor de arts. Want het is en blijft een zeer ingrijpende handeling.”
“Niemand die daar in de rechtszaal aanwezig is, zit daar met slechte intenties”
“Hier zijn voorlopig alleen maar verliezers” haalde VRT-journalist Arne Dejaeghere ook aan in zijn verslag. Wat kan de maatschappij winnen bij dit pijnlijke gegeven? “Ik moet bijna teruggrijpen naar Aristoteles en zijn idee van de catharsis” zegt Devisch. “Maar als je emoties goed doormaakt, dan kun je ook op een positieve manier tot een goede catharsis komen, en dan kun je daar beter uit worden. Maar dan moeten we er wel in slagen om dit proces niet te zien als iets waarbij we ‘goeden’ van ‘kwaden’ moeten onderscheiden. Niemand die daar in de rechtszaal aanwezig is, zit daar met slechte intenties.
"Er zijn duidelijk een aantal zaken fout gelopen, er zijn veel misverstanden en er zijn heel veel trauma’s. Als we willen dat dat verdriet en die trauma’s geheeld worden, dan zullen we ook na dit proces, wat ook de conclusie is, nog heel veel werk hebben om daarna terug die sereniteit aan de gang te krijgen. We zullen dit echt actief moeten oppikken, zoveel is duidelijk.”
