Touché
"Door de zelfmoord van mijn zus hangt er een melancholie over de hele familie"
zo 8 sep. - 4:14
31 jaar geleden pleegde de zus van Mark Coenen een wanhoopsdaad. Dominiek zat toen in een moeilijke fase van haar leven en voelde zich niet goed in haar vel. "Ik wist toen niet echt dat mijn zus de weg kwijt was. Zoals veel dingen in het leven ging het om een samenloop van omstandigheden. Maar ik heb het gevoel dat mijn moeder het wél wist. Toen Dominiek lang wegbleef met de fiets zei haar moedergevoel meteen dat er iets onherroepelijks met haar dochter gebeurd was. Mijn moeder heeft zichzelf ook altijd verweten dat ze Dominiek nooit heeft tegengehouden", vertelt Coenen.
Mijn zus stierf 31 jaar geleden maar het voelt precies als gisteren
Dominiek heeft niet lang geleefd, ze is amper 22 jaar geworden. Om haar toch nog verder te laten leven, heeft Coenen een boekje over zijn zus gemaakt. Coenen: "Als je niets schrijft, dan is ze helemaal weg. Een boek is een dijk tegen de tijd". Radiomaker en schilder Koen Fillet heeft een portret van Dominiek gemaakt, voor de cover van het boekje. Dat schilderij hangt nu bij Coenen in de woonkamer. "Allemaal zeer symbolisch, maar het werkt wel."
Impact op de familie
Hoe werd er eind jaren tachtig met zelfmoord omgegaan? "Moeilijk. Mijn moeder heeft daar heel hard van afgezien. Na zes maanden tot een jaar verwacht de buitenwereld dat het leven voortgaat. Sommige mensen zeiden zelfs tegen mijn moeder dat ze moest stoppen met over haar dode dochter te babbelen. Terwijl mijn moeder eigenlijk alleen over Dominiek wilde vertellen", zegt Coenen. "Het hele gezin heeft erg moeilijk gereageerd op de dood van onze zus. Ze hadden moeite om erover te praten. Dat onderwerp werd meteen zo triest dat we niet door ons verdriet geraakten. We hebben haar dood niet kunnen neerleggen." De vader van Coenen ervaarde ook een geweldige schaamte en schroom om erover te babbelen. Coenen vindt echter dat zo'n ingrijpende gebeurtenis niet verzwegen mag worden. Erover praten zou zijn zus net eren, vindt hij.
Volgens Coenen hangt er een soort melancholie over zijn hele familie door die tragische gebeurtenis. "De zelfmoord van mijn zus heeft ons niet geholpen. Het heeft mij ook niet beter maar net triestiger gemaakt. Door zelfmoord te plegen doe je je omgeving en de volgende generaties enorm veel pijn. De gevolgen van zelfdoding zijn heel drastisch."
Het verdriet overvalt me soms. Als ik in de auto naar muziek luister, bijvoorbeeld
31 jaar na de dood van zijn zus overvalt het verdriet hem soms nog. Vroeger kon hij in de auto enorm geraakt worden door muziek. Voor Coenen is muziek namelijk een trigger. "Maar via het boekje dat ik schreef en het schilderij van m'n zus dat nu in de woonkamer hangt, heb ik mijn verdriet neergelegd."
Leven na de dood?
Is er nog iets na de dood? Coenen denkt van niet, hij noemt zichzelf agnostisch. "Het geloof op individueel niveau is heel mooi en kan mensen steun bieden. Ik heb alle respect voor mensen die geloven." Maar mensen die gelovig worden omdat ze bang zijn om te sterven, daar heeft Coenen het moeilijker mee. En zelfs als er na de dood wél nog iets zou zijn, dan zou Coenen graag zeggen dat hij het niet wil. Hij zit niet te wachten op iets dat nog langer duurt. Het leven is al interessant genoeg, vindt hij. Uiteraard zou Coenen zijn zus en z'n mama nog eens willen terugzien. "Maar het is toch een raar concept, het leven na de dood."
Verzameling noveenkaarsen
Coenen verzamelt trouwens noveenkaarsen, maar hij brandt ze niet. Zijn badkamer is er volledig mee ingericht. Hij noemt zichzelf dan ook de beste klant van de kathedraal van Antwerpen. Vanwaar precies die verzameling? "Omdat ik ze mooi vind, zelfs als ongelovige. Een noveenkaars is een symbool dat werkt voor heel veel mensen", verklaart Coenen. Hij gaat trouwens geen kerk voorbij zonder kaarsen aan te steken voor iedereen die hij graag ziet, levend of dood.
Af en toe brandt er ook een kaars voor zijn doodgeboren zoontje Daan. Hij stierf in de zomer van 2005 aan een infectie na 21 weken zwangerschap. "Ons gezin heeft zijn dood kunnen verwerken. We hebben ook echt afscheid van hem kunnen nemen: met een kistje en zelfgekozen muziek hebben we hem ten grave gedragen." De as van Daan ligt nu onder de vijgenboom in de tuin. "Als we verhuizen, dan verhuist Daan ook mee. Hij is een deel van ons. Daan heeft nooit geleefd maar hij behoort op een rare manier toch tot het gezin."
