De Ochtend
Europese Unie en Egypte ondertekenen migratiedeal: wat staat er in dat akkoord?
ma 18 mrt. - 5:47
Een uitgebreide Europese delegatie reisde naar de Egyptische hoofdstad Caïro om de migratiedeal te ondertekenen. Het gaat niet alleen om Europees Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen, maar ook de Italiaanse premier Giorgia Meloni en de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis. Ook premier Alexander De Croo is erbij, want België is tijdelijk voorzitter van de Raad van de Europese Unie.
Premier Alexander De Croo komt aan in de Egyptische hoofdstad Caïro.
Die deal is een voorbeeld van de nieuwe aanpak die Europa hanteert om migratie in te perken. Waar vroeger vooral werd ingezet op de instroom en verdeling van vluchtelingen en migranten als ze Europa binnenkwamen, ligt de focus nu op het terugdringen van mensen aan de buitengrenzen, voor ze naar Europa komen.
In ruil voor Europees geld moeten landen aan de buitengrenzen vluchtelingen en migranten die op illegale wijze naar Europa willen, beter tegenhouden. Eerder waren er al gelijkaardige akkoorden met Turkije, Mauritanië en Tunesië, en nu dus met Egypte.
7,4 miljard euro voor grensbeveiliging, maar ook voor economie
Volgens de deal moet Egypte vluchtelingen en migranten die op illegale wijze naar Europa willen komen beter tegenhouden, in ruil voor Europees geld. Von der Leyen maakte bekend dat het om een hulppakket van 7,4 miljard euro gaat.
Waar dient dat geld voor? Enerzijds wordt geïnvesteerd in het tegengaan van illegale migratie. Zo zullen de grenzen met Soedan en Libië versterkt worden. Veel Egyptenaren en andere vluchtelingen die vanuit Egypte naar Europa willen komen, steken de grens met Libië over, om van daaruit de oversteek te maken. Die grenzen wil men dus veel beter gaan beveiligen.
De redenering is: als het goed gaat in Egypte, zullen veel minder mensen naar Europa trekken.
Anderzijds zal er veel geld gaan naar economische ondersteuning in Egypte zelf. "Met als redenering: als het goed gaat in Egypte, zullen veel minder mensen naar Europa trekken", zegt Leen De Witte, Europakenner bij VRT NWS. Het gaat dan onder meer om investeringen in groene en hernieuwbare energie, arbeiderssalarissen van ambtenaren...
"Men hoopt dat dat een impuls kan zijn voor investeringen in de private sector, zodat de economie hopelijk uit het slop kan geraken", vertelt Joost Scheffers, correspondent in Egypte.
Een deel van de Europese steun zal verleend worden in de vorm van leningen, een deel onder de vorm van subsidies. De steun wordt ook over meerdere jaren gespreid, tot en met 2027.
Waarom net deal met Egypte?
"Egypte is voor de Europese Unie een belangrijk land voor de veiligheid en stabiliteit in het Midden-Oosten", zegt De Witte. "Kijk naar de rol die Egypte onder meer speelt als onderhandelaar in de oorlog tussen Israël en Hamas. Voor Europa is het belangrijk om daar iets of wat controle over te houden."
De onderhandelingen tussen Egypte en de EU waren al langer bezig, maar zijn sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas in een stroomversnelling beland. En met een reden: Egypte grenst aan de Gazastrook en heeft met Rafah de enige grensovergang die niet door Israël gecontroleerd wordt.
"Europa vreest scenario's waarbij Israël via Rafah inwoners wil weghalen uit Gaza, of dat inwoners zelf via Rafah weg willen", vertelt De Witte. "Het was voor de EU belangrijk om afspraken te maken met Egypte."
9 miljoen vluchtelingen
Maar nog los van de situatie in de Gazastrook zijn er in Egypte veel mensen die van daaruit Europa proberen te bereiken, en waar Europa een aanpak voor zoekt. Volgens cijfers van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) zijn er in Egypte op dit moment zo'n 9 miljoen vluchtelingen, op een bevolking van 105 miljoen.
"Dat is een aanzienlijk aantal, maar dat wil niet zeggen dat die allemaal naar Europa willen", zegt Scheffers. Hij merkt op dat een groot deel van de mensen die naar Europa trekken, Egyptenaren zijn. Dat is een gevolg van de belabberde economische toestand in Egypte.
De voedselprijzen zijn de hoogte ingeschoten, met een inflatie tot 70 procent. Zuivel, kip en vlees zijn luxeproducten die veel mensen niet meer kunnen betalen.
"Het land zit in een diepe economische crisis, met een gierende inflatie", legt Scheffers uit. "Zeker de voedselprijzen zijn de hoogte ingeschoten, met een inflatie tot 70 procent. Er zijn uitschieters: een kilo uien is 4 tot 5 keer duurder geworden dan 2 jaar geleden. Maar ook zuivel, kip en vlees, dat zijn luxeproducten die veel mensen niet meer kunnen betalen."
De instroom van vluchtelingen, vooral vanuit Soedan, waar het geweld de laatste jaren sterk is toegenomen, zet de economische situatie nog meer onder druk. "Vluchtelingen verblijven niet in tentenkampen, maar huren goedkope appartementjes in de stad, vooral in Caïro. De afgelopen jaren zijn er miljoenen mensen bij gekomen en dat zet de huisvestingsmarkt enorm onder druk."
"De Egyptische overheid spreekt steeds maar over 'gasten', maar onder de bevolking leeft het thema heel erg", zegt Scheffers.
Bron: vrtnws.be en De Ochtend
