Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Geneticus Jean-Jacques Cassiman (79) overleden: "Hij heeft geen steen verlegd, maar een hele rivier omgebogen"

za 6 aug. - 6:47

Geneticus Jean-Jacques Cassiman is overleden, na een jarenlange strijd tegen longkanker. Cassiman (79) deed belangrijk genetisch onderzoek en gaf in de media vaak interviews over genetica. Hij werkte ook mee aan enkele opmerkelijke historische studies.
Cassiman

Jean-Jacques Cassiman werd in 1943 geboren in Brussel. Hij groeide op in Sint-Jans Molenbeek en studeerde medische wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven. Met zijn zus Emmy en zijn broer Guido richtte hij tijdens zijn studentenjaren het Trio Cassiman op. Ze speelden vooral volksmuziek en zogenoemde negrospirituals, religieuze muziek van Noord-Amerikaanse zwarte slaven.

Cassiman trok na zijn studies voor vijf jaar naar de Stanford universiteit in de Verenigde Staten. In 1973 keerde hij terug naar Europa. Hij werd hoogleraar aan het Departement Menselijke Erfelijkheid van de KU Leuven en later afdelingshoofd van het Centrum voor Menselijke Erfelijkheid (CME) van het UZ Leuven.

Cassiman deed belangrijk werk op het gebied van de menselijke genetica.

Een gemummificeerd hoofd en een bebloede zakdoek

Cassiman werkte ook mee aan historisch onderzoek. Zo onderzocht hij met DNA-technieken een eeuwenoud gemummificeerd hoofd. Franse en Spaanse historici beweerden dat het ging om het hoofd van de Franse koning Hendrik IV.

DNA-onderzoek door het team van Cassiman verwees die bewering naar de prullenmand. Het DNA van het hoofd bleek niet overeen te komen met dat van drie nog levende afstammelingen van de Franse koning.

Cassiman en zijn team onderzochten ook een bebloede zakdoek. Het bloed op de zakdoek zou afkomstig zijn van een andere Franse koning, Lodewijk XVI. Ook die bewering bleek echter niet te kloppen.

Cassiman onderzocht later het in Parijs bewaarde hart van de zoon van Lodewijk XVI. Franse historici vroegen hem om ook een haarlok van de Franse keizer Napoleon Bonaparte te onderzoeken. DNA-onderzoek wees uit dat het wel degelijk ging om het lichaam van Napoleon.

De laatste koning van Burundi

In 2012 reisde Cassiman naar Burundi met een team van forensische experts. Ze gingen er op zoek naar de begraafplaats van Charles Ntare V Ndizeye, de laatste koning van Burundi.  Het Belgisch team deed opgravingen, maar het lichaam van de in 1972 vermoorde Ntare werd niet gevonden.

Cassiman gaf regelmatig interviews, vooral over de maatschappelijke impact van genetisch onderzoek. Hij was een koele minnaar van grootschalig DNA-onderzoek om onopgeloste moordzaken op te helderen.

"Niet voor de fles wijn"

Cassiman schreef enkele boeken genetica voor een breed publiek: "Adam en Eva en andere verhalen over genetica" (2000), "Missie DNA" (2009), "Wat zit er in mijn genen?" (2010) en "De genetische revolutie" (2012).

In 2018 kreeg Cassiman op 75-jarige leeftijd de loopbaanprijs voor wetenschapscommunicatie. “Ik geef mijn lezingen niet voor het geld of voor de faam, en al zeker niet voor de fles wijn die je steevast meekrijgt", zei hij toen in een interview. "Ik deed het, en ik doe het nog steeds, omdat het belangrijk is om te praten met mensen en om kennis te verspreiden."

Cassiman ergerde zich aan foute informatie op sociale media over wetenschap. "Dat fake news, dat moet de wereld uit geholpen worden", zei hij in hetzelfde interview. "Als onderzoekers hebben we daarin een belangrijke rol te spelen.”

Longkanker

Na zijn emeritaat in 2008 bleef Cassiman actief. Zo was hij jarenlang voorzitter van het Fonds Zeldzame Ziekten en Weesgeneesmiddelen van de Koning Boudewijnstichting. Hij was ook voorzitter van de raad van bestuur van Kom op tegen Kanker.

Cassiman kreeg een paar jaar geleden zelf longkanker. Hij verloor een long en kreeg een behandeling met radio- en chemotherapie. Vlaanderens bekendste geneticus is nu aan de gevolgen van de ziekte bezweken. Hij overleed op 79-jarige leeftijd.

"We verliezen een constructieve geest en een inspirerende leider"

"Kom op tegen Kanker verliest niet alleen een vooruitstrevende voorzitter, maar ook een immer constructieve geest en een inspirerende leider", reageert Marc Michils, algemeen directeur van de organisatie. "Jean-Jacques was altijd minzaam, had geen kapsones, was zeer sociaal ingesteld en wanneer nodig een doortastend beslisser. Ook zijn fijn gevoel voor humor was zo typisch voor hem. Ik verlies mijn steun en toeverlaat, mijn voorzitter-compagnon. Jean-Jacques Cassiman was een uitzonderlijk mooie en integere man."

"De gemeenschap van KU Leuven en UZ Leuven zal Jean-Jacques Cassiman heel erg missen", zegt KU Leuven-rector Luc Sels. "Hij had zoveel in zich. De warmte en de rust die je vindt bij een goede vriend. De passie om grenzen te verleggen in het DNA-onderzoek. De kunst om complexe wetenschap op bevattelijke wijze te communiceren. De bezieling om vele generaties studenten en eigenlijk ons allemaal in te wijden in de geheimen van de menselijke genetica."

Professor Gert Matthijs is als hoofd van het laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek van de KU Leuven een van de opvolgers van Cassiman. Hij heeft alleen maar goeie herinneringen: "Professor Cassiman was heel minzaam, heel genereus, en gaf op een fantastische manier leiding aan zijn mensen." Matthijs prijst ook Cassimans inzet voor mensen met zeldzame ziektes: "Hij heeft echt 20-25 jaar gestreefd naar een betere financiering voor wetenschappelijk onderzoek naar zeldzame ziektes, maar ook voor een betere zorg voor de patiënten. We kwamen toen van heel ver in België, en hij is echt een motor geweest om dat te verbeteren. Op dat vlak heeft hij meer dan één steen verlegd. Hij heeft een hele rivier omgebogen."

Volgens Matthijs was een van Cassimans grote inzichten dat hij die strijd samen met de patiëntenverenigingen moest voeren: "In die zin lijkt het op zijn werk bij Kom op tegen Kanker. Hij was niet degene die vond dat hij vooraan moest staan, maar die achter de schermen wel druk uitoefende. Zo was hij ook erg kritisch voor de geneesmiddelenindustrie en voor de prijzen van geneesmiddelen."

 

Bron: vrtnws.be en De ochtend

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet