Heeft het zin om een mondmasker te dragen en moeten de scholen niet dicht? Vragen aan viroloog Marc Van Ranst
ma 2 mrt. - 5:56
Wat is het verschil met de gewone griep?
"De risicogroepen en de symptomen zijn bij de gewone griep en het nieuwe coronavirus hetzelfde. Er zijn wel een aantal belangrijke verschillen: het nieuwe coronavirus is iets besmettelijker dan de gewone griep. Is het ook dodelijker? Het eerlijke antwoord is dat we dat nog niet weten, want een heel aantal mensen zijn nog niet genezen en we weten niet hoeveel mensen besmet zijn en geen symptomen hebben gekregen. Als we kijken naar de cijfers die we momenteel hebben, hebben we wel de indruk dat het nieuwe coronavirus iets dodelijker is dan griep. Voor griep hebben we ook een vaccin en antivirale middelen en dat hebben we nog niet voor het nieuwe coronavirus. Verschillend is ook dat niemand antistoffen heeft voor het nieuwe coronavirus."
Wat heb ik als gezonde twintiger, dertiger of veertiger te vrezen?
"De kans dat je het nieuwe coronavirus krijgt, is even groot als de kans dat iemand anders het krijgt. Maar de kans dat je dan in het ziekenhuis belandt en nare dingen gaat meemaken, is bijzonder klein. Het klopt dat er in China enkele jonge verpleegkundigen en dokters zijn gestorven, maar dat waren echt frontlijnsoldaten, die wekenlang en vaak onder bijzonder moeilijke omstandigheden in een omgeving werkten met een hoge aanwezigheid van het virus. Dat is een andere situatie."
Heeft het zin om een mondmasker te dragen?
"Onze mondmaskers moeten we voorbehouden voor onze dokters en verpleegkundigen die op de eerste lijn staan en voor de besmette patiënten. Wanneer iedereen bij de apotheek alle maskers gaat opkopen en China geen maskers kan uitvoeren, dan zitten we in een situatie dat er nu op de markt geen maskers zijn. We willen vermijden dat mensen mondmaskers in het straatbeeld gaan dragen, dat heeft geen zin."
Hoe lang blijft het nieuwe coronavirus leven op een pakketje, op een deurklink, op een toetsenbord of op geld?
"Je moet heel lang wachten op pakjes die vanuit China naar hier worden verstuurd, soms tot 36 dagen. Geen enkel virus overleeft dat. De hoofdmanier om het virus door te geven is ook via hoesten en niezen, wanneer er druppeltjes uit de mond of de neus komen van iemand anders en je die gaat inademen. Ons zorgen maken over toetsenborden of deurklinken heeft weinig zin, want je kan die niet altijd ontsmetten. Wat daartegen wel kan helpen, is handen wassen."
Ik heb een hartaandoening, ben ik dan ook een risicopatiënt?
"De risicopatiënten voor het nieuwe coronavirus zijn dezelfde als bij griep: oudere mensen en mensen die in mindere conditie zijn door een ouder wordend immuunsysteem. Daarnaast zijn ook mensen met onderliggende aandoeningen risicopatiënten: dat zijn mensen die al ziek zijn door andere redenen. Hartpatiënten, nierziekten, leverziekten... Eigenlijk gelijk welke aandoening waarvoor men pillen neemt, zal jou tot een hogere risicocategorie laten behoren. Dat is zowel zo voor de gewone griep als voor het nieuwe coronavirus."
Kunnen mensen nog veilig het openbaar vervoer gebruiken en naar evenementen gaan waar honderden mensen zijn?
"Op dit moment wordt er niet aan gedacht om drukke evenementen of het openbaar vervoer te schrappen. Wanneer er zoals in Italië heel veel mensen ziek zijn, dan zou men daarover van gedacht kunnen veranderen. Maar laat ons proberen zo normaal mogelijk te doen. Maar er geldt wel: was goed je handen en doe dat meerdere keren per dag."
Wat met zwangere vrouwen? Lopen zij ook meer risico?
"Dat is een moeilijke vraag en we moeten eerlijk kunnen toegeven dat we weinig wetenschappelijke evidentie hebben. Maar er zijn een aantal zaken die daar geruststellend kunnen zijn: zo zitten er weinig zwangere vrouwen bij de observatie van de mensen die heel erg ziek zijn. Een andere observatie is dat in de leeftijdscategorieën waarin mensen zwanger worden, we heel weinig ernstige besmettingen zien. Wat kinderen en baby's betreft: zij lopen weinig risico om in het ziekenhuis terecht te komen. Al zijn daar ook nog maar beperkte studies over."
Waarom sluiten we de scholen niet preventief twee weken, in Japan en Italië blijven de scholen wel dicht?
"In Italië en Japan heeft men honderden en meer dan duizenden gevallen van deze coronabesmetting. Dit is in ons land niet het geval. We hebben nu twee mensen gehad: één persoon is genezen en nu is er één iemand in het UZA. Er zullen ongetwijfeld nog een aantal gevallen bijkomen, maar dat betekent niet dat er hier een lokale circulatie is van het virus. Van de mensen die hier wonen, hebben we al meer dan 700 stalen genomen en we vinden telkens de gewone griep terug. We hebben op dit moment dus geen enkele reden om te denken dat het virus wijdverspreid is en het sluiten van de scholen zou dan heel voorbarig zijn."
Als je net een gewone verkoudheid hebt gehad met koorts, ben je nu dan zwakker of net sterker voor het nieuwe coronavirus?
"Het gaat weinig uitmaken. Wat we wel zien, is dat mensen die heel erg ziek zijn door coronavirussen, vaak ook nog een of twee andere virussen in hun lichaam hebben zitten. Het is alsof ons lichaam een van de virussen prima aankan maar wanneer er een tweede of derde bij komt -maar dan echt wel tegelijkertijd- wordt het moeilijker en ziet men ernstigere gevolgen. Om je weerstand te verhogen kan je heel gewone dingen doen: voldoende bewegen, rusten en normale voeding. Dat zorgt ervoor dat je immuunsysteem tiptop in orde is en dan zal je ook minder gewone verkoudheden krijgen."
Ik moet hoesten maar heb geen koorts. Kan ik het coronavirus hebben als ik geen koorts heb?
"Symptomen die we zien bij griep of bij het nieuwe coronavirus, zijn hetzelfde. Men kan koorts hebben, men kan hoesten, men kan keelpijn hebben. Je hoeft die heus niet allemaal te hebben."
