Het Verenigd Koninkrijk doet het beter dan België op vlak van mentale gezondheidszorg: hoe komt dat?

Jan Verbakel kent de situatie in het Verenigd Koninkrijk goed. Hij heeft zijn doctoraat in Oxford gedaan en daar ook enige tijd gewoond. De gezondheidszorg in het VK heeft als het op wachtlijsten aankomt niet echt een goede naam. Britten kunnen een beroep doen op gratis gezondheiszorg ongeacht inkomen of afkomst, maar dat systeem botst meer en meer op zijn grenzen. Mensen moeten er soms maanden wachten op een ingreep of een behandeling in het ziekenhuis.

Op vlak van geestelijke gezondheidszorg doet het Verenigd Koninkrijk het wel beter. Mensen met psychologische problemen worden er veel sneller geholpen. Hoe komt dat? "In 2014 heeft de Britse overheid een programma opgezet voor mentale gezondheidszorg. 75 procent van de mensen die psychologische hulp vragen, moeten binnen de zes weken een behandelingsschema krijgen. Bij heel ernstige aandoeningen moet dat binnen de twee weken kunnen voor meer dan 50 procent van de patiënten", zegt Verbakel.

"Die doelen worden niet overal en niet altijd gehaald, maar ze hebben wel een geïntegreerde aanpak over het hele land en daardoor halen ze globaal betere cijfers."

Behandeling gratis

In het Verenigd Koninkrijk is geestelijke gezondheidszorg gratis. De hele behandeling wordt betaald via de NHS, de nationale gezondheidsdienst. "Die wordt gefinancierd met belastingsgeld", zegt Verbakel. Britten kunnen rechtstreeks naar een psycholoog stappen. Een doorverwijzing via de huisarts is er veeleer een zeldzaamheid.

Bovendien worden psychologen in de eerste lijn er beter ondersteund. "Er worden ook maatschappelijk werkers ingezet. Verschillende zorgverleners nemen samen die zorg op. Veel huisartspraktijken hebben psychologen ter beschikking om de eerste evaluatie te maken. Die kijkt dan of er meer gespecialiseerde zorg nodig is of dat er maximaal kan ingezet worden op ambulante zorg."

Hogere terugbetaling

Volgens Verbakel is het vooral belangrijk om drempels weg te werken, zodat patiënten makkelijker psychologische hulp vinden. "Het belangrijkste struikelblok in ons land is de beperkte terugbetaling voor de psychologen in de eerste lijn. De terugbetaling van de sessies zou naar omhoog moeten. In mijn praktijk als huisarts merk ik dat heel erg. Mensen mijden psychologisch begeleiding vaak, omdat het te veel kost, zeker kwetsbare personen. Bovendien zien we dat mensen vaak te laat komen, zodat er een veel intensiever traject moet gestart worden."

In België heb je pas recht op een gedeeltelijke terugbetaling als je doorverwezen wordt via de huisarts. Die huisarts kan je doorverwijzen naar een centrum voor geestelijke gezondheidszorg. "Maar daar duurt het soms meerdere maanden tot een jaar voordat een behandeling effectief wordt opgestart. Door die wachtlijsten blijven heel veel mensen die met mentale gezondheidsproblemen kampen in de kou staan."

Betere ondersteuning

Verbakel pleit ook voor een betere ondersteuning van de psychologische eerstelijnszorg. "Ook in ons land zijn er huisartsenpraktijken die een psycholoog in dienst hebben. Maar dit is heel lokaal georganiseerd. Er is geen centrale ondersteuning en er staan geen financiële middelen tegenover."

"Op dit moment gaat in België 80 procent van de financiering voor mentale gezondheidszorg naar residentiële zorg. Dat wil zeggen naar mensen die voor korte of lange termijn opgenomen zijn. Er gaat te weinig geld naar amublante zorg. Er zijn al een aantal initiatieven genomen om die zorg buiten het ziekenhuis te krijgen, maar omdat de bevoegdheden zo versnipperd zijn, is er dus geen gemeenschappelijke aanpak."

Verbakel hoopt dat het systeem zal veranderen, nu de coronacrisis de zwaktes nog eens heeft blootgelegd.

Luister naar Jan Verbakel, huisarts en professor huisartsgeneeskunde aan de KU Leuven:

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'

Lees ook: