Hoe klonk een castraat?

Correctie. Er bestaat toch één enkele opname van een castraatzanger. Alessandro Moreschi, bijgenaamd "l'angelo di Roma", was de allerlaatste castraatzanger. Er is van hem een opname gemaakt in 1904. Luister.

Hm, wonderschoon en hemels zijn niet bepaald woorden waarmee ik dit zou omschrijven. Alessandro Moreschi was een middelmatige zanger. Hij was al ver over zijn artistieke hoogtepunt tijdens deze opname, en de opnametechniek was primitief. De microfoon was nog niet uitgevonden. Een grote hoorn ving het geluid op en een naald krastte een groef in een wassen rol.

Maar we moeten het er mee doen. Castraten waren driehonderd jaar lang de sterren van de operawereld, en dit is het enige wat ons rest. Dat draagt bij tot de fascinatie die heel wat mensen voor het fenomeen voelen. Daan Esch heeft er een roman over geschreven - Stem - en is vanaf morgen op Klara te horen in een driedelige serie over de castraten.

Daan Esch probeert, ondanks het gebrek aan geluidsmateriaal, een idee te krijgen van de klank van de castraten. Hij heeft alles gelezen wat er over te lezen valt, hij heeft zich verdiept in het ontstaan ervan, heeft proberen te begrijpen wat ouders bezielde om een zoontjes te laten castreren, hij heeft zich ingeleefd in de castraten-manie in de achtiende eeuw en hoe die aan het eind van die eeuw eindigde.

Alessandro Moreschi, de laatste castraat, is gestorven in 1922. Het lijkt een wrede rariteit uit een ver en exotisch verleden, maar het is nog geen honderd jaar geleden.