Interne Keuken
Hoera vir die boer, hoera!
za 2 nov. - 1:55
Zo zongen wij vroeger bij de scouts aan het kampvuur luidkeels het refrein van ‘Bobbejaan, klim die berg.’ (“Béklim die berg” zongen wij.) “Om die Rooinek te vererg.” Wisten wij veel dat Bobbejaan Afrikaans is voor baviaan. En dat Rooinek een scheldwoord was voor de Engelsen die in Zuid-Afrika aan het begin van de 20ste eeuw een oorlog uitvochten met de afstammelingen van voornamelijk Nederlandse kolonisten, de zogenaamde Boeren, die daar hun eigen, blanke republieken hadden gesticht.
En van 'Sarie Marijs' zongen we ook. En maar lachen met “Ek was so bang dat die kakies my sou vang”. Die kakies, ook dat waren de Britten, weten we nu. Dankzij ‘De Boerenoorlog’, het magistrale epos van historicus Martin Bossenbroek. Genomineerd voor de AKO Literatuurprijs en winnaar van de Libris Geschiedenis Prijs.
De Boerenoorlog was de bakermat van de moderne oorlogsvoering. De eerste keer dat het machinegeweer werd gebruikt om massaal blanke soldaten weg te maaien. Het oefenterrein voor WOI, zeg maar. Dat verschrikkelijke wapen was al een paar keer uitgetest op inlandse tegenstanders, maar dat je het ook tegen blanken kon gebruiken, dat was nieuw. Of toch ongezien.
De eerste mediaoorlog ook. Met de jonge Winston Churchill als gevierd oorlogsverslaggever die tegelijk meevocht in de Britse cavalerie. We zien het Rudi Vrankcx nog niet doen.
Mahatma Gandi woonde toen ook in Zuid-Afrika en wilde graag met de Britten meevechten, maar mocht niet. Dat was het voorrecht van mensen als Baden-Powel, de latere stichter van de scouts, van wie ook verteld wordt dat hij tijdens de Boerenoorlog het concentratiekamp zou hebben bedacht. Dat is niet waar. Maar er is wel iets van aan.
En de zwarte bevolking, die stond erbij en keek er naar, werd door beide partijen gedwongen om mee te doen en was zo goed als altijd de dupe. Ook na afloop. Want hoewel de godsvruchtige Boeren de oorlog verloren, werden ze wel de grondleggers van de Apartheid. Wie zong daar ook alweer “Hoera vir die Boer, hoera?”
Nu beluisteren? Klik hieronder. Downloaden? Hier rechtsklikken en Opslaan als...
