(...) is een fascist!

Een kleine rondgang op het internet met als zoekterm "* is een fascist" levert bovenstaand lijstje op. Maar vult u gerust aan, de lijst is zeker niet volledig. Fascist is een scheldwoord dat zo vaak wordt gebruikt, voor personen en fenomenen die zo verschillend zijn, dat het ondertussen elke betekenis is verloren. 

Wat is fascisme? De verleiding bestaat om te antwoorden dat fascisme het Ultieme Kwaad is, een nihilistische, destructieve anti-beweging, een non-ideologie zonder idealen. Een soort politieke hondsdolheid. Hitler was de duivel en heeft zijn volgelingen misleid. Het fascisme is het bedrijfsongeval van de geschiedenis.

Dat antwoord is Robin te Slaa al te makkelijk. Hij neemt het fascisme ernstig en wil weten waar de aantrekkingskracht vandaan kwam die twee generaties geleden milioenen Europeanen begeesterde. Hij onderzoekt het mensbeeld, het wereldbeeld en het toekomstbeeld van het historisch fascisme en stelt vast dat de elementen ervan diep verankerd liggen in de Europese cultuur en geschiedenis.