Is het metaalstof van opgebrande satellieten schadelijk voor onze atmosfeer? "Niemand heeft zich al eens afgevraagd wat het effect kan zijn"

De Amerikaanse natuurkundige Sierra Solter-Hunt waarschuwt in een nieuwe studie voor de mogelijke impact van metaalstof in de bovenste lagen van onze atmosfeer. Dat zou wel eens onze magnetosfeer, een beschermende laag rond de aarde, kunnen beïnvloeden, klinkt het.

Het metaalstof is afkomstig van satellieten. "Satellieten branden bij hun terugkeer op in de atmosfeer, en laten zo roet en andere deeltjes achter in een hoge laag van de atmosfeer", legt ruimtevaartingenieur Stijn Ilsen uit in 'Nieuwe feiten'.

Afvalverbanding

Momenteel wordt er volgens Ilsen vooral aandacht besteed aan het ruimteafvalprobleem. "Dat heeft te maken met oude satellieten die in de baan rond de aarde blijven." De oplossing? "Je brengt die satellieten terug naar beneden op het einde van hun leven, en die branden netjes op."

Al is 'netjes' een groot woord. "Die satellieten branden in principe proper op, maar er blijven altijd wel deeltjes achter", zegt Ilsen. "De totale massa van een satelliet verdampt bij de terugkeer. Die brandt op in een hete luchtlaag, waardoor die deeltjes daar dan blijven hangen."

"Niemand heeft zich al eens afgevraagd wat het effect daarvan is", zegt Ilsen. "Het gaat ook maar over enkele honderden kilo’s per dag. Bij planetoïden en andere dingen uit de natuur die op de aarde vallen, gaat het over veel grotere massa’s. Maar dat zijn natuurlijk geen metalen deeltjes. In dit verhaal gaat het specifiek over die metalen deeltjes die een effect kunnen hebben."

De grote plannen van Musk

Het aantal satellieten, en dus ook metaaldeeltjes, neemt exponentieel toe. Daar zit de miljardair Elon Musk voor iets tussen. "Hij maakt niet alleen goedkope raketten waardoor steeds meer bedrijven satellieten kunnen lanceren, hij maakt ook zijn eigen Starlink-systeem met zijn ruimtebedrijf SpaceX", zegt Ilsen.

"Er zitten momenteel al iets van een 6.000 satellieten in een lage aardbaan. Hij is van plan er 40.000 van te maken." Die worden ook regelmatig vernieuwd. "Er vallen er terug en worden er opnieuw bijgezet, omdat die technologie evolueert. Er zouden er uiteindelijk een 20-tal per dag kunnen terugvallen in de atmosfeer. Die branden dan allemaal op."

"De vraag is of dat geen probleem kan worden en of we daar niet op zouden moeten anticiperen", klinkt het.

Om in de gaten te houden

De atmosfeer rond de aarde is van cruciaal belang. "Je hebt er de ozonlaag die het UV-licht filtert. Maar je hebt er ook een magnetosfeer: dat is een beschermlaag rond de aarde, ontstaan door het magnetisch veld. Die zorgt ervoor dat grote, zware zonnestormen onze aarde niet bereiken."

"We weten dat dat een zeer fragiele laag is en dat er af en toe, bijvoorbeeld door een raketlancering, kleine gaatjes in de fragiele laag worden geduwd. Dat wordt na een paar uur wel automatisch gedicht." Welke impact metaaldeeltjes kunnen hebben op de ozonlaag of magnetosfeer, is nog niet duidelijk.

"Voor alle duidelijkheid: niemand zegt momenteel dat het een groot probleem is", benadrukt Ilsen, "maar het wordt nu wel op tafel gelegd. Zouden we dit niet beter analyseren, en wat voor een effect zou er kunnen zijn?"

"Op het aardoppervlak weten we goed wat er met uitstoot gebeurt. We doen dat al honderden jaren. Maar daar heb je regen, wind, beweging… je hebt veel processen die ervoor zorgen dat de metalen deeltjes uit de lucht geraken. In de hoge atmosfeer, weten we dat nog niet heel goed."

Een fenomeen om in de gaten te houden, dus. En eventueel op in te grijpen. "Elke satelliet terug laten landen in plaats van te laten opbranden, is gewoon technisch onhaalbaar. Maar we kunnen wel andere oplossingen proberen bedenken."

Bron: vrtnws.be en 'Nieuwe feiten'