"Je kan een leven hebben waar niets wezenlijk mis is en toch geconfronteerd worden met racisme"

“De laatste jaren heb ik veel aangeklaagd. Na een tijdje zien mensen je dan als iemand die altijd klaagt of gefrustreerd is. Ik ben dat helemaal niet. Dankzij de Slimste Mens zien mensen dat ook.” Daardoor krijgt ze nu ook veel positieve reacties. “Dat was in het verleden wel anders. Ik kreeg veel haatmail, nu nog, maar voor het eerst zijn de reacties overwegend positief.”

Die haatreacties zijn er omdat ze een sterke positie inneemt in het debat over racisme, met Zwarte Piet en de oerwoudaffiche. Dat racisme nog steeds aanwezig is, blijkt keer op keer, vindt ze. “Mijn stuk ‘Ik ben het beu om te doen alsof het allemaal wel meevalt’ ging viraal omdat ik erin begin met de positieve dingen in mijn leven. Ik heb een fijn leven, alles wat goed kan gaan, gaat goed. Net dat is herkenbaar. Je kan nog zo geïntegreerd zijn en een leven hebben waar niets wezenlijk mis lijkt te gaan, en toch geconfronteerd worden met racisme.”

Zijn racisten domme mensen?

Ze schreef daarom ‘Brief aan Cooper en de wereld’, een boek “om uit te leggen wie ik ben. Ik kom nu veel in de media over het thema racisme en krijg dan veel reacties, maar zeker 90 procent van die reacties komen uit een soort onwetendheid, omdat mensen me niet kennen en begrijpen waarom ik bepaalde zaken denk.”

Ik begon te schrijven en merkte al snel dat ik dingen uit de weg ging, verbloemde of teruggreep naar onderzoek. Dat is makkelijker dan je eigen rauwe pijn opschrijven

“Ik begon te schrijven en merkte al snel dat ik dingen uit de weg ging, verbloemde of teruggreep naar onderzoek. Dat is makkelijker dan je eigen rauwe pijn opschrijven”, vertelt ze. “Dus dacht ik, ik schrijf het als een brief aan mijn zoon Cooper, want tegen hem kan ik niet liegen of dingen uit de weg gaan.”

“Ik heb de hoofdstukken gebaseerd op de clichés die ik vaak hoor. Eén ervan is ‘Ach, racisten zijn domme mensen’. Dat is makkelijk om te zeggen. Kijk naar de Vlaams Belang post op Facebook, die verontwaardiging is gemakkelijk. Terwijl ik dieper wil ingaan op het sluimerende, onbedoelde racisme dat ook uit progressieve hoek komt.”

Excuusneger

Wat we ons daarbij moeten voorstellen? “Ik heb graag in het jeugdwerk gewerkt en kwam er bijna nooit in aanraking met racisme, daar ben ik echt van gespaard gebleven. Behalve dat ene moment dat iemand zei: ‘De enige reden dat jij hier bent, is omdat je een excuusneger bent.’ Dat raakte me enorm en zag ik helemaal niet aankomen.”

Ons mama was er eens blij en opgelucht over dat er ouders super normaal waren en mij aanvaardden. Ik was daar heel kwaad om, hoezo aanvaarden?!

Of geïntroduceerd worden bij een nieuw vriendje. “Ik heb wel eens een vriendje gehad waarvan de ouders niet zo blij waren dat die een Afrikaanse vriendin hadden. Ons mama was er eens blij en opgelucht over dat er ouders super normaal waren en mij aanvaardden. Ik was daar heel kwaad om, hoezo aanvaarden?!”

Kunnen we wel samen leven met verschillende culturen? "Mensen verschieten van mijn optimisme, het kan niet anders. We zijn al bezig. De jongeren die nu opgroeien, zitten daar niet meer mee in en laten elke dag zien dat het kan. Mijn familie en vriendenkring is een lappendeken van de hele wereld. We gaan alleen rekening moeten houden met elkaar."

En misschien minder nadruk leggen op verschillen? “Nee hoor, die mogen worden benoemd, maar vaak worden énkel de verschillen genoemd. Neem nu een mama die ook 31 is. Wij gaan over héél veel kunnen praten, maar misschien zijn we het niet eens over Zwarte Piet. Dat ene ding definieert ons toch niet?”

Just do right

Haar levensmotto haalde ze bij Maya Angelou, Amerikaanse schrijver en dichter. “Zij heeft op militante, activistische manier gestreden voor de rechten van vrouwen, armen en zwarten, maar deed dat met ontzetten veel compassie en empathie. Dat wat ons verbindt, begrijpen wat de ander denkt. Dat is mooi, maar ook heel moeilijk. Ik probeer er een voorbeeld aan te nemen.”

Met de eindejaarswensen wenst ze daarom iedereen veel empathie toe: “Ik heb dit jaar actief geprobeerd om empathisch te zijn en het heeft me enorm geholpen de wereld te begrijpen. We zouden er allemaal beter van zijn.”

Lees ook