Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Interne Keuken

"Lenin draait zich honderd jaar na de revolutie om in zijn mausoleum"

za 11 nov. - 2:53

Er wordt wel heel wat herdacht in 2017, maar wat bijna onopgemerkt voorbij ging is de Russische Oktoberrevolutie van 1917. En niet het minst in Rusland.
© Gettyimages

Op het eerste zicht lijkt Rusland op zijn minst een beetje schizofreen. De Russische Revolutie van 1917 werd dit jaar amper herdacht en voor de bolsjewieken heerst een enorme afkeer, terwijl de figuur van Stalin, een erfgenaam van diezelfde revolutie aan een heuse remonte bezig is. Het mausoleum van Lenin wordt door Poetin als een soort pelgrimsoord beschouwd en verdedigd, terwijl de laatste tsaar, Nicolaas II, die door de revolutionairen waar Lenin deel van uitmaakte in 1918 gruwelijk werd gedood, in 2000 heilig is verklaard.

Op het eerste zicht... want MO*-journalist Pieter Stockmans en fotograaf Jan Banning die beiden (geheel apart) naar Rusland trokken, hebben daar een goede verklaring voor. “Beide staatsvormen, die van een nationaal conservatief tsarenrijk en een communistische Sovjet Unie staan ideologisch misschien wel tegenover elkaar, maar in essentie zijn ze dezelfde staatsvorm”, legt Stockmans uit. Zijnde: “die van een sterke centrale autoritaire staat.”

Terugkeer naar de tsaar?

“Tot in de vijftiende eeuw, vind je vooral een sterke Russische staat terug”, gaat hij verder. De revolutie van 1917 maakte een einde aan het tsarenrijk en die sterke Russische staat. Net als het einde van de Sovjet Unie onder Stalin en de intrede van de liberale democratie onder Gorbatsjov en Yeltsin. Poetin brengt vandaag opnieuw verandering: “Honderd jaar na de grote Russische Revolutie is daarom eerder de centrale staat van de tsaar hersteld dan dat de ideeën van 1917 overeind zijn gebleven.”

Voor velen was de tijd van Stalin er één van stabiliteit. Nu zie je hen zitten in verpauperde stadjes met een pensioen dat niets waard is

Die gecentraliseerde en autoritaire staat is waar ook Stalin voor staat. “In onze ogen was het een tijd van gruwel, maar ik begrijp dat mensen ernaar verlangen”, legt Banning uit. Hij bezocht voor zijn boek Red Utopia onder meer communistische partijkantoren in Rusland. “Voor velen was de tijd van Stalin er één van stabiliteit. Je kon opleidingen volgen en moest niet betalen voor een ziekenhuisbezoek. Nu zie je hen zitten in verpauperde stadjes met een pensioen dat niets waard is, met wegen die te beroerd zijn om over te rijden en betonrot in de gebouwen.”

Liberale democratie = chaos en crisis

“De jaren negentig hebben het land kapot gemaakt en staan gelijk aan chaos, instabiliteit en crisis”, treedt Stockmans bij. “Poetin werpt zich op als verzet tegen die liberale democratie die gelijk staat aan chaos en crisis.”

Dat maakt de cirkel rond: “de revolutie van 1917 was een liberale revolutie, een volksopstand gekaapt door liberalen die ook toen voor chaos zorgde”, vat hij het verder samen. En daarom "was Lenin slecht omdat hij de staat ondermijnde, maar was Stalin goed omdat hij die staat weer opbouwde.”

Lenin was slecht omdat hij de staat ondermijnde en Stalin was goed omdat hij die staat weer opbouwde

Toch is het mausoleum van Lenin nog steeds terug te vinden op het Rode Plein als een soort pelgrimsoord. “Poetin beschouwt het zelf als een soort heiligdom dat goed aansluit bij de Russische orthodoxe traditie. Ik denk dat hij zich honderd jaar na de revolutie omdraait in zijn mausoleum”, lacht Stockmans.

De volledige artikelenreeks, vind je hier

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet