Lien Verpoest: “In de Slavische cultuur wordt veel dieper gevoeld dan in de westerse”

De keukentafel van Lien Verpoest – een uniek stuk gemaakt door haar grootvader – getuigt van alles behalve zo’n intellectuele luiheid. Tussen de vele boeken ligt iets dat mee aan de basis lag van die ingesteldheid: een klein kaartje van kunstenaar Joseph Beuys. “Wer nicht denken will, fliegt raus (wie niet denken wilt, vliegt eruit)”, leest het. Het herinnert haar aan haar kindertijd, toen het aan de deur van haar vaders kantoor hing.

Als onderzoekster met expertise in Oost-Europa en Rusland vergelijkt ze dagelijks de verhoudingen tussen het Oosten en Westen, maar als mens raakt ze telkens opnieuw gecharmeerd door de Slavische en Russische cultuur. Bijvoorbeeld door het nummer Jek Di Tharin van Emir Kusturica uit zijn film Black Cat White Cat. “Het is een nostalgisch nummer met een mooie mannenstem, die heel diep beleeft wat hij zingt.”

Vraag aan om het even welke vijftigjarige Rus om een gedicht van Poesjkin te citeren en die doet dat uit de losse pols.

“In de Slavische cultuur wordt soms veel dieper gevoeld dan in de westerse cultuur. Die is soms overgerationaliseerd of sterk beredeneerd. Iets wat me enorm charmeert in films zoals Black Cat White Cat is de chaos en het omarmen van die chaos.“

Rijke cultuur

“We mogen niet vergeten dat er zo’n rijkdom is in die Russische cultuur en literatuur die door het Russische en Slavische volk zo beleefd wordt. Vraag aan om het even welke vijftigjarige Rus om een gedicht van Pushkin te citeren en die doet dat uit de losse pols.”

Naar het ballet of de opera gaan, is een familie-uitstap in Rusland.

De aanwezigheid van literatuur en cultuur is er zo sterk, meent Verpoest. “Op vrouwendag leest Vladimir Putin bijvoorbeeld een gedicht voor voor alle vrouwen in Rusland op de radio. Naar het ballet of de opera gaan, is een familie-uitstap. Kinderen worden daar van jongs af in ondergedompeld.

“Het gaat heel sterk om beleving en dingen sterk doorvoelen door middel van muziek, cultuur en literatuur."

“Het is veel gemakkelijker om in het rationele te zitten en het is een makkelijk referentiekader om mee te werken. Maar iedere mens heeft emotie en ik vind het heel ontroerend om te zien hoe mensen emotie diep kunnen beleven. Ik zie dat in zo’n muziek, maar ook in bepaalde figuren die ik enorm bewonder.”

Die figuren komen terug in de vele boeken die Verpoest op haar keukentafel verzamelde: de memoires van Charles de Ligne, de autobiografie van Vladimir Nabokov, de rust en stilte die zeilverhalen uitstralen of het werk van Anaïs Nin.