Moet het Belgische systeem met ziektebriefjes anders? "Dit is de ultieme uiting van wantrouwen"

De Nederlander Misha Koole kijkt nog altijd met grote ogen naar het systeem van de ziektebriefjes, zo getuigt hij Bij Debecker. Terwijl heel wat werkgevers in de privésector al een briefje eisen vanaf de eerste dag ziekte, bestaat het systeem niet eens bij onze noorderburen. Je blijft er gewoon thuis tot je beter bent en krijgt mogelijk een bezoekje van een controlearts.

Opmerkelijk: het ziekteverzuim ligt er lager dan in ons land. Koole noemt zo'n ziektebriefje dan ook "de ultieme uiting van wantrouwen" van de Belgische werkgever.

Ook Jeroen Stouten, hoofddocent organisatiepsychologie aan de KU Leuven, heeft kritiek op het systeem. Dat creëert volgens hem een "rare situatie": "Heel wat bedrijven steken veel werk en tijd in een rekruteringsproces om de juiste kandidaat voor een job te vinden. Maar als ze ziek worden, gaan we ze plots controleren. Dan geef je een raar signaal. Als het daar foutloopt, is er volgens mij iets mis met je aanwervingsprocedure."

Scheefgegroeid

Dirk Devroey, professor huisartsgeneeskunde aan de VUB, geeft toe dat er iets scheefgegroeid is met die briefjes. "Doktersbriefjes zijn historisch gegroeid", legt hij uit. "Die stammen uit de tijd dat je nog gewoon kon binnenstappen bij de dokter en je beurt afwachten. Maar nu zitten die praktijken zo bomvol, moet het allemaal op afspraak. Zo wordt het wel heel moeilijk om onmiddellijk 's morgens naar de dokter te gaan. Dan moet je vaak pas 's avonds of de volgende dag gaan, waardoor je vaak nog een dag langer thuis zit dan nodig."

Hij spreekt van een "rompslomp voor patiënt en arts". "Het kan niet de bedoeling zijn dat artsen heel dringend patiënten moeten inplannen omwille van een verkoudheid. Die komt natuurlijk vooral voor dat ziektebriefje."

Legitimatie

In de ogen van Devroey zijn werknemers doorgaans verantwoordelijk genoeg om zo'n briefje achterwege te laten, maar zijn ze eigenlijk vooral zelf vragende partij. "Een doktersbriefje is natuurlijk wel de legitimatie van een ziekte. Want misschien gelooft de baas het niet..."

Pieter Van Herck, adviseur welzijns- en gezondheidsbeleid van werkgeversorganisatie Voka, geeft Devroey daarin gelijk. Volgens Voka moet het systeem van ziektebriefjes aangepast worden, maar moeten er wel van die briefjes blijven bestaan.

"Het is een neutraal, objectief informatie-instrument over de vraag of iemand gezondheidsproblemen heeft of niet. Dat geeft duidelijkheid voor de werknemer en werkgever, zodat daar geen discussie over kan bestaan. Ook de werkgever kan dat niet in vraag stellen, dus dat werkt aan beide zijden."

"Fit notes"

Toch moet volgens hem de logica erachter wel veranderen. "Vandaag vormen ze een ja/nee-drempel, die het werk plots on hold zet. We moeten meer kijken naar de mate van geschiktheid om te werken. Dus de logica van de ziektebriefjes moet worden omgedraaid naar 'fit notes' of 'geschiktheidsbriefjes', met een positieve focus op hoe iemand functioneert."

Griepcommissaris en viroloog Marc Van Ranst reageert alvast geërgerd via Twitter. Hij spreekt van "het absoluut wantrouwen" van werkgevers in hun werknemers. "Het is tevens een overbelasting van onze overwerkte eerstelijnsgezondheidszorg". In zijn ogen moet het systeem van ziektebriefjes voor 1 dag gewoon afgeschaft worden.

Niet dat er op korte termijn veel zal veranderen. Noch bij minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD), noch bij minister van Werk Kris Peeters (CD&V) ligt er een wetswijziging op tafel. En nu de regering gevallen is, zit dat er ook de komende maanden niet in.

Herbeluister hier de discussie in "Bij Debecker":