Onderhandelaars gaan uit elkaar zonder akkoord, Ivan De Vadder: "Het ziet er echt niet goed uit"

Rond 1.15 uur afgelopen nacht gingen de partijen uit elkaar zonder akkoord. Sinds 20 uur gisterenavond had De Wever de partijen verzameld in de Wetstraat. Eerst enkel CD&V en Les Engagés, iets later ook de MR en om 22 uur sloot Vooruit aan. 

Het overleg kende amper momenten waarbij de partijen allemaal samen rond de tafel zaten. Urenlang werd er - net als in de namiddag - gewerkt via bilaterale gesprekken. Dat wil zeggen de dat de formateur apart met de onderhandelingsteams van de verschillende partijen samenzit.

Toen De Wever uiteindelijk alle onderhandelaars na middernacht rond dezelfde tafel bracht, zat het overleg er na een goed halfuur alweer op. Al wil dat volgens bronnen aan de onderhandelingstafel niet zeggen dat de partijen met ruzie uit elkaar gingen. "De sfeer was zeker niet slecht, maar er beweegt nog te weinig om volledig te landen", klinkt het.

Supernota

De partijen proberen al weken een akkoord te bereiken over de zogenoemde supernota. Daarin staan de belangrijkste socio-economische hervormingen opgelijst die de toekomstige regering zou willen doorvoeren.

Over de nota leek grotendeels consensus, tot er vorig weekend discussie ontstond over de meerwaardebelasting op aandelen. Zondagnacht escaleerde de discussie. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez wil die niet meer in de tekst, voor de socialisten van Vooruit is ze cruciaal. Ze willen dat mensen met een groot vermogen zwaarder belast worden dan nu het geval is.

Tot een verder escalatie kwam het vanavond niet, maar er lijkt ook weinig vooruitgang geboekt. "We staan nog geen stap dichter", klinkt het bij één van de partijen aan tafel. Anderen bekijken het positiever: "Er zijn verschillende pistes besproken en de standpunten zijn hier en daar meer naar elkaar toegegroeid."

Ook Les Engagés-voorzitter Maxime Prévot blijft erin geloven. Hij bevestigde voor de camera’s zijn vertrouwen in formateur De Wever en gelooft nog steeds in de zogenoemde Arizona-coalitie.

Niemand lijkt te kunnen of durven inschatten of een akkoord nog mogelijk is. "Ik heb geen glazen bol", klinkt het bij een toponderhandelaar. Een andere partij laat weten: "We zullen zien. It ain’t over till the fat lady sings".

Nog één dag om crisis te vermijden

De tijd dringt alleszins. Vanavond moet formateur De Wever naar de koning om verslag uit te brengen. De N-VA-voorzitter kreeg maandag 3 dagen verlenging om een akkoord te vinden. Zonder akkoord over de supernota tegen vanavond is de eerste grote crisis in de federale formatie een feit.

Op de vraag hoe het dan verder moet, heeft niemand voorlopig een antwoord. Een alternatief voor een coalitie met de huidige 5 partijen belooft bijzonder moeilijk te worden. Als De Wever er niet in slaagt om de partijen vandaag op één lijn te krijgen, is de kans op een regering tegen 20 september – de deadline die hij zelf stelde – of de lokale verkiezingen van 13 oktober zo goed als nul.

De partijen doen vandaag daarom een ultieme poging om tot een akkoord te komen. Waar en hoe laat is voorlopig onduidelijk. De eerste onderhandelingen zouden telefonisch verlopen om de gesprekken na een korte nacht snel te kunnen heropstarten. 

"Iedereen lijkt verder te willen doen, maar de tijd tikt weg"

Geen akkoord, maar heeft het overleg van vannacht dan helemaal niks opgeleverd? "Het hangt ervan af aan wie je het vraagt", aldus politiek journaliste Lonne Van Erp in De Ochtend.

"De ene zegt dat ze wat meer naar elkaar zijn toegegroeid, de ander zegt dat er eigenlijk niet veel gebeurd is en dat ze nog geen stap dichter zijn. Het goede nieuws is dat het niet is ontploft. Het is niet tot een grote ruzie gekomen, zoals zondagnacht."

Het feit dat er gisterenavond en - nacht bijna uitsluitend bilaterale gesprekken zijn gevoerd en dat het gezamenlijk overleg vrij kort was (nog geen uur lang), is volgens haar geen positief signaal. "Wellicht was er nog heel veel 'masseerwerk' nodig en dat is geen goed teken."

Dat er achteraf geen (grote) verklaringen werden afgelegd, stemt haar iets optimistischer. "Dat wil zeggen dat de onderhandelaars het overleg alle kansen willen geven. Dus op zich is dat goed, maar de vraag is of dat zo blijft."

Positieve en negatieve signalen dus, hoe omschrijf je de sfeer rond de onderhandelingstafel op dit moment dan het best? "Misschien moet ik het omschrijven als gelatenheid. Op dit moment lijkt iedereen nog gewoon verder te willen doen en te hopen dat er vandaag nog één en ander kan bewegen. Maar de tijd tikt natuurlijk weg."

Ivan De Vadder: "Het ziet er echt niet goed uit"

De kans is klein dat de onderhandelaars van N-VA, MR, Vooruit, CD&V en Les Engagés vandaag nog tot een akkoord zullen komen over de vorming van een nieuwe federale regering. Dat zegt Wetstraatwatcher Ivan De Vadder in De Ochtend. Hij vraagt zich zelfs af of er überhaupt nog onderhandeld zal worden voor formateur De Wever vanavond verslag gaat uitbrengen bij de koning.

"Laten we zeggen dat ik in het begin van de week nog redelijk optimistisch was, vooral omdat er eigenlijk geen levensvatbaar alternatief is, maar op dit moment ziet het er echt niet goed uit." Formateur Bart De Wever (N-VA) heeft vannacht nogmaals geprobeerd om iedereen op dezelfde lijn te krijgen, maar is daar niet in geslaagd. "Het laatste mogelijke voorstel dat vanuit het kamp van de formateur is gekomen, werd niet aanvaard. Na die vaststelling is iedereen - in weinig vrolijke toestand - naar huis getrokken."

De vraag rest dan of er vandaag wel nog een akkoord uit de bus zal komen. Volgens De Vadder bestaat de kans dat de formateur straks een signaal krijgt van de onderhandelende partijen dat verder overleg zelfs niet meer nodig is. Er zullen eerst "tekenen van hoop vanuit de verschillende partijen moeten komen" voor er opnieuw kan onderhandeld worden. "Maar de tijd dringt nu echt wel. Wellicht wordt het een seintje 'ja' of 'neen'. En wat mij betreft, zoals ik het kan inschatten, is de kans groter dat het 'neen' is dan 'ja'."

Steeds meer negatieve signalen

De federale onderhandelingen verliepen 'vrij vlot' tot er afgelopen zondag een discussie ontstond over het al dan niet invoeren van een meerwaardebelasting. Voor de socialisten van Vooruit is het cruciaal dat grote vermogens meer zullen bijdragen dan nu het geval is, maar MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez wil niets weten van een "nieuwe belasting".

"Ik heb gisteren een aantal voortekenen gezien die er de afgelopen dagen nog niet waren en die wezen echt wel op een probleem", aldus De Vadder. Vooral de verklaringen van Georges-Louis Bouchez - die tot nu toe erg discreet bleef omdat deze 'centrumrechtse coalitie' eigenlijk zijn droomcoalitie is -  blijven hem bij.

"Ik heb 30 procent behaald en je moet rekening houden met die 30 procent", zei Bouchez voorafgaand aan zijn een-op-een gesprek met De Wever op het hoofdkwartier van N-VA. Hij hekelt dat De Wever zijn nota heeft aangepast na overleg met Conner Rousseau van Vooruit. "Ik ga niet de prijs betalen die anderen in akkoordjes onder elkaar hebben gemaakt."

Off the record hoort De Vadder bij de Franstalige liberalen dat ze op dat gebied ook de steun genieten van Vlaamse ondernemers. "Dat zijn allemaal kleine zinnetjes die erop wijzen dat de hakken in het zand worden gezet."

De Vadder ziet en hoort almaar meer negatieve signalen en vreest dan ook dat De Wever vanavond zonder akkoord naar de koning zal moeten. "Ik denk dat zondagavond eigenlijk al de handdoek in de ring werd gegooid."

Bron: vrtnws.be en De Ochtend