Of een aap ooit werk van Shakespeare kan schrijven? Volgens de wetenschap zou het heelal nog eerder vergaan

Als je een oneindig aantal apen allemaal een typemachine geeft - of in modernere termen, een laptop -, kunnen die dan het volledige oeuvre van woordkunstenaar William Shakespeare bekomen?

Dat is het uitgangspunt van de 'stelling van de eindeloos typende apen'. "Het is een theoretisch concept dat al in de tijd van Aristoteles naar boven kwam. Het is eigenlijk een spel met kansberekening en het idee van oneindigheid", legt wetenschapper Jeroen Baert uit in 'Nieuwe feiten'.

In theorie zou de stelling mogelijk moeten zijn. "Als je een oneindig aantal apen hebt, dan kan je dat. Want dan blijf je gewoon apen kiezen tot eentje het goed doet. Dat is de macht van oneindigheid." Willekeurige letters na elkaar vormen ooit wel een woord, of zelfs een volledig literair werk.

Maar in een nieuwe studie hebben 2 Australische wetenschappers wat met die theorie gespeeld. Is de theorie van toepassing als je die aanpast aan de realiteit? Als je een beperkt aantal apen en hoe snel ze kunnen typen in rekening brengt, wat is dan de conclusie?

Ook geen bananen

"De wetenschappers begonnen met de volledige chimpanseepopulatie van de wereld, dat zijn er zo’n 200.000. Die kregen allemaal een volledig toetsenbord met de basisinterpunctietekens. 30 toetsen, 1 toets per seconde, non-stop."

Hoe lang het duurt voor het oeuvre van Shakespeare uit de typemachine rolt? "Volgens de kansberekening duurt het dan nog langer dan de hittedood van het universum." Met eet- of toiletpauzes werd nog geen rekening gehouden.

Dat heeft te maken met de levensduur van het universum. "Ons universum zal waarschijnlijk nog 10 tot de 100ste jaar bestaan", zegt Baert. Dat gigantische getal, een 1 met 100 nullen of 'googol' - niet toevallig waar techgigant Google de mosterd heeft gehaald -, lijkt dus groter dan het in werkelijkheid is.

"Zelfs om tot het woord 'bananen' te komen, zou het al belachelijk lang duren. Er was 5 procent kans dat één aap tijdens zijn leven op het woord zou uitkomen." En dat eerder simpele woord komt dan nog niet eens voor in de werken van Shakespeare. Laat staan dat een aap een sonnet van 'The Bard' zou moeten typen. Om van 'Hamlet' nog maar te zwijgen.

Wiskundig spel

"Het is wiskundige 'spielerei' om aan te duiden dat oneindig heel veel is. Dat lijkt misschien evident, maar dat is het niet", zegt Baert. "Veel mensen zouden verwachten dat het mogelijk zou zijn in 10 tot de 100ste jaar." Maar zoals deze wetenschappers bewijzen, ligt het er nog heel ver van.

"Het speelt ook met de spanning tussen wat theoretisch mogelijk is, en de beperkingen van onze eindige realiteit. Dat stemt toch tot nadenken."

Wat wiskundig mogelijk is, ligt vaak ver van het echte leven. Dat hadden wetenschappers van de universiteit van Plymouth in 2002 al eens ondervonden toen ze 6 apen in een dierentuin een typemachine gaven. "Na 3 maanden hadden ze 5 pagina’s getypt met de letter 's' en een typemachine kapotgemaakt." Die creaties werden met een knipoog gebundeld in 'Nota’s naar het volledige werk van Shakespeare'.

De kans dat auteurs Elmo, Gum, Heather, Holly, Mistletoe en Rowan 'bananen' hadden getypt, was dan ook zeer klein geweest. Dat weten we nu dankzij de Australische wiskundigen.

Bron: vrtnws.be en 'Nieuwe feiten'