Over de revival van het jodendom in Polen

De geschiedenis van de Joden in Polen gaat terug tot ruim een millennium geleden. Door een liberale, tolerante houding jegens de cultuur en godsdienst van het Joodse volk was Polen eeuwen de bakermat van de grootste en belangrijkste joodse gemeenschap ter wereld.

U weet dat dit afgelopen eeuw drastisch en bijzonder schrijnend is veranderd. En dan hebben we het - helaas - niet alleen over de jaren 40-45.

Decennia lang hebben Poolse autoriteiten er alles aan gedaan om de stempel die de Joden gedrukt hebben op de geschiedenis van Polen en (de herinnering aan) het Poolse antisemitisme uit te wissen. Dat is tot op zeker hoogte gelukt. Er rest bitter weinig van de honderden shtetls en de meer dan duizend jarige geschiedenis van de Joden in Polen.

Maar tijden plegen ook ten goede te veranderen. De Polen beseffen vandaag maar al te goed welk een schat aan kennis, cultuur en wat al niet meer teloor is gegaan.

Er is weer grote belangstelling in Polen voor de Joodse cultuur. Wat zeggen we? Joodse wortels zijn daar tegenwoordig zeer fashionable. In heel wat dorpen en steden zonder Joodse gemeenschap worden Joodse muziekfestivals georganiseerd, en last but nut least: vorig jaar opende op een bijzonder symbolische plek in Warschau het Museum van de Geschiedenis van de Poolse Joden.

We kennen iemand die al jaren de geschiedenis van de Poolse Joden bestudeert, en die ook nog eens geboren is in Kielce, de stad waar bij een na-oorlogse (!) pogrom 41 joden om het leven kwamen.

Het plaatje komt van de catalogus van de tentoonstelling 1000 Jaar Geschiedenis van de Pools Joden