Peiling 'De Stemming': Vlaams Belang blijft de grootste, Vooruit gaat meest vooruit en PVDA wordt vierde partij

Vlaams Belang boven

Vlaams Belang blijft de grootste partij van Vlaanderen en weet 24,6 procent van de ondervraagde kiezers voor zich te winnen, ruim 6 procentpunt meer dan bij de verkiezingen van 2019. De partij scoort zelfs nog iets hoger dan bij 'De Stemming' van vorig jaar en lijkt dus te profiteren van het gekrakeel tussen de coalitiepartners in zowel de Vlaamse als de federale regering. Die 24,6 procent is uiteraard een schatting: de echte score zou tussen 22,5 en 26,8 procent kunnen liggen.

De N-VA lijkt zich te nestelen op de tweede plaats met 21 procent (marge tussen 18,9 en 23 procent). Dat is 3,8 procentpunt minder dan bij de verkiezingen van 2019 en 1,4 procent minder dan bij de vorige editie van 'De Stemming'. De partij van Bart De Wever lijkt geen winst te halen uit haar rol als oppositiepartij en de kloof met Vlaams Belang, die andere Vlaams-nationalistische oppositiepartij, lijkt alleen maar groter te worden.

Net als bij de vorige editie van 'De Stemming' is Vooruit de grootste stijger. In vergelijking met de verkiezingen gaat de partij van Conner Rousseau er 6,5 procentpunt op vooruit. Dat is nog eens 1,4 procentpunt hoger dan bij "De Stemming" van vorig jaar. Vooruit is de enige regeringspartij die erop vooruitgaat en staat nu op 16,9 procent (marge tussen 15 en 18,8 procent).

De PVDA, die nu op de vierde plaats komt te staan, lijkt de grote verrassing. De partij van Raoul Hedebouw scoort 4,2 procentpunt hoger dan bij de verkiezingen van 2019, maar stijgt amper tegenover de vorige editie van 'De Stemming'. Dat de partij zich toch de vierde partij van Vlaanderen mag noemen, heeft alles te maken met het verlies dat de meerderheidspartijen Open VLD, CD&V en Groen te verwerken krijgen. De PVDA staat nu op 9,5 procent (marge tussen 7,9 en 11 procent).

Vorig jaar al kreeg CD&V flinke klappen in het onderzoek naar de kiesintenties. De slechte score van zijn partij leidde tot het ontslag van toenmalig partijvoorzitter Joachim Coens. Toch staat CD&V met 9,2 procent nog altijd 6,2 procentpunt lager dan bij de laatste verkiezingen, iets minder laag dan de 8,7 procent van vorig jaar. In elk geval kan je nog niet stellen dat de zelfzekere koers van de nieuwe voorzitter Sammy Mahdi electoraal loont. De marge bij CD&V ligt tussen 7,6 en 10,8 procent.

Ook Open VLD zit nog altijd in de hoek waar de klappen vallen. De partij van premier Alexander De Croo kan niet profiteren van een zogenoemde kanseliersbonus. Ze zakt ook onder de grens van 10 procent en strandt op 9,3 procent, 3,8 procentpunt lager dan bij de verkiezingen en met een marge tussen 7,8 en 10,9 procent.

Groen is met 7,9 procent de kleinste partij geworden, 2,2 procentpunt lager dan de verkiezingsscore in 2019. Hier ligt de marge tussen 6,5 en 9,3 procent. Het lijkt erop dat het energiebeleid van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) en haar beslissing om terug te komen op de kernuitstap de partij pijn hebben gedaan.

De marges zijn niet onbelangrijk, zeker in het groepje van drie van PVDA, Open VLD en CD&V, die allemaal flirten met de symbolische grens van 10 procent. 

(Het donkerste bolletje is de uitslag van de peiling, de twee bolletjes errond laten de foutenmarge zien:)

Kan Vooruit schade beperken voor Vivaldi?

Een beetje rekenwerk leert ons dat de Vlaamse partijen in de federale regering-De Croo samen 43,3 procent halen, nog minder dan de 48,7 procent van bij de verkiezingen. De winst van Vooruit blijkt niet groot genoeg om het opgetelde verlies van CD&V, Open VLD en Groen te compenseren. 100 procent zeker is dat niet, want hoe de zetelverdeling eruitziet, weten we uiteraard niet. Hoe dan ook zal dit de stemmen die aanklagen dat Vivaldi geen meerderheid in Vlaanderen heeft ongetwijfeld weer nieuwe kracht geven. 

Wat we wel kunnen stellen, is dat de ellenlange formatie, de coronacrisis, de energiecrisis ten gevolge van de oorlog in Oekraïne, de stijging van de levensduurte, de stikstofcrisis, de schandaalsfeer rond de parlementaire pensioenen en de opnieuw stijgende migratiecijfers de reputatie van de partijen aan de macht geen goed hebben gedaan. 

De uitholling van het politieke centrum, die de vorige editie van "De Stemming" al aan het licht bracht, wordt met andere woorden nog verder uitgediept.

Een derde voelt zich door niemand vertegenwoordigd

Net zoals bij de vorige editie van 'De Stemming' voelt een derde van de ondervraagden zich door geen enkele politicus vertegenwoordigd: 31 procent tegenover 32 procent vorig jaar.

Los daarvan blijft Bart De Wever (N-VA) de populairste. Hij wordt op de hielen gezeten door Conner Rousseau (Vooruit), die blijft doorgroeien en Alexander De Croo (Open VLD) voorbijsteekt. Op plaatsen 4 en 5 vinden we Tom Van Grieken (Vlaams Belang) en Raoul Hedebouw (PVDA).

Hilde Crevits (CD&V) loopt weer meer in de kijker, nu ze Wouter Beke is opgevolgd als Vlaams minister van Welzijn. Dat vertaalt zich in een 6e plaats. De rest van de top wordt vervolledigd door Frank Vandenbroucke (Vooruit), Zuhal Demir (N-VA), Theo Francken (N-VA) en Petra De Sutter (Groen).

Opvallend is dat het voorzitterschap van CD&V Sammy Mahdi geen extra populariteit heeft opgeleverd. Vorig jaar stond hij als staatssecretaris op plaats 19, dit jaar zakt hij weg uit de top 20. Jean-Marie Dedecker blijft als onafhankelijke zonder partijapparaat met een 11e plaats vrij goed scoren.

Migratie is thema nummer 1, maar...

Als de ondervraagden moeten kiezen uit een lijst van thema's waarover ze bezorgd zijn - een zogenoemde gesloten vraag - , vindt 24 procent migratie het belangrijkste probleem. Het migratieakkoord van de federale regering heeft niet iedereen kunnen overtuigen. De afgelopen maanden was het migratiethema dan ook geregeld in het nieuws: het aantal asielaanvragen zit weer in stijgende lijn, het aantal opvangplaatsen blijft onvoldoende en het terugsturen van afgewezen asielzoekers loopt nog altijd niet vlot

24 procent is de hoogste score van dat thema in de vier edities van 'De Stemming'. Daarnaast is er ook veel aandacht voor belastingen (21 procent), economie (18 procent), energie (18 procent), gezondheidszorg (15 procent), pensioenen (14 procent), criminaliteit (14 procent) en sociale zekerheid (14 procent).

Als ondervraagden zelf aangeven wat ze belangrijk vinden - een zogenoemde open vraag -, kiest de grootste groep voor economie (25 procent) en energie (24 procent). Migratie komt hier op de derde plaats met 18 procent.

Andere belangrijke thema's die spontaan naar voren worden geschoven zijn politieke vertegenwoordiging (17 procent) en internationale veiligheid (13 procent). Ook hier dus datzelfde ongenoegen over zich niet vertegenwoordigd voelen, naast de ongerustheid over de oorlog in Oekraïne.

Dat mensen anders antwoorden naargelang van de manier waarop ze worden bevraagd, blijkt uit onderstaande grafiek.

Bron: vrtnws.be en 'De Ochtend'