Eind februari maakten VRT NWS en De Standaard de resultaten van de peiling van De Stemming bekend. Vlaams Belang staat ver op kop met 27,8 procent, gevolgd door N-VA met 18,9 procent. Ook in tal van andere peilingen wordt de trend bevestigd. Zelfs de laatste peiling van DPG Media, slechts 3 dagen voor de verkiezingen, kwam min of meer uit bij hetzelfde resultaat.
De Wereld Vandaag
Peilingen voorspelden overwinning Vlaams Belang, maar het werd N-VA: waarom zitten voorspellingen er soms naast?
ma 10 jun. - 10:00
In de weken voor de verkiezingen werd er al veel gespeculeerd over de uitslagen. De meeste peilingen voorspelden hetzelfde resultaat: een afgetekende winst voor Vlaams Belang, gevolgd door N-VA en Groen die flirt met de kiesdrempel. Dat N-VA toch de grootste partij is, kwam dan ook voor veel mensen onverwachts. Hoe komt dat de peilingen ernaast zitten?
Ondertussen weten we de officiële uitslagen en prijkt N-VA onverwachts bovenaan, op de voet gevolgd door Vlaams Belang. "De peilingen zaten er even goed naast als dat ze erop zaten", zegt professor Statistiek van de UGent John Lievens in De Wereld Vandaag.
"Het grote probleem met peilingen is dat je moeilijk kan nagaan wat het waarheidsgehalte is. Vooral omdat je niet goed weet wie er aan dergelijke peilingen deelneemt. Bovendien is er ook altijd een foutenmarge waardoor het heel moeilijk is om te bekijken welke partij nu effectief de grootste is."
Probleem is dikwijls de kwaliteit van de steekproef
Het probleem is dikwijls de kwaliteit van de steekproef. "Je krijgt vaak te maken met peilingen die gebeuren bij mensen die zichzelf aanmelden om aan de peilingen deel te nemen. Die zijn dan heel vaak niet representatief voor de hele bevolking. Vandaar dat je soms voor verrassingen komt te staan op het moment dat de verkiezingsresultaten naar buitenkomen."
Toch zitten de peilingen er niet volledig naast. Dat Vlaams Belang en Vooruit naar boven klimmen en Open VLD en Groen achteruitgaan, was correct voorspeld. "Een vertekening blijft soms van peiling tot peiling dezelfde waardoor je wel trends kan opvolgen", legt Lievens uit. "Hierdoor zijn toch een aantal trends gecapteerd in de peilingen de voorbije maanden."
Invloed campagne en onbesliste kiezer
Bij Groen was het alle hens aan dek na de laatste peilingen. Dat de partij onder de kiesdrempel zou zakken, leek plots een reële mogelijkheid. In een filmpje op Instagram met de groene kopstukken was de boodschap duidelijk: "Groen heeft je nodig."
"Peilingen zijn een maatschappelijk feit en politieke partijen gaan zich positioneren ten opzichte van die peilingen", zegt Lievens. "Zelfs als er serieuze kanttekeningen gemaakt kunnen worden bij het waarheidsgehalte."
20 procent van de kiezers beslist op het allerlaatste moment. Dat is een grote groep die in de peilingen onder de mat wordt geveegd
"We weten uit onderzoek dat 20 procent van de kiezers op het allerlaatste moment beslist", legt Lievens verder uit. "Soms zelfs in het stemhokje zelf. Dat is een heel grote groep die een gewicht kan hebben op de uiteindelijke resultaten en die in de peilingen onder de mat wordt geveegd." Die percentages worden dikwijls zelfs niet meegegeven.
"Als er een vertekening is in die groep ten opzichte van die groep die wel al beslist heeft in de peiling dan kunnen er grote verschuivingen zijn op het laatste moment. Bovendien is het niet onwaarschijnlijk dat de late beslissers zich ook door de peilingen laten beïnvloeden in hun keuze."
Bron: vrtnws.be en De Wereld Vandaag
