Publicatie van genderneutraal voornaamwoord "iel" in Franse woordenboek Petit Robert leidt tot opschudding

Enkele weken geleden voegde het populaire Franse woordenboek Le Petit Robert een nieuw woord toe aan zijn onlinecatalogus. Het gaat over “iel”, een genderneutraal voornaamwoord dat steeds vaker gebruikt wordt en een samentrekking is van de voornaamwoorden “il” en “elle” (hij en zij, red.). Het wordt gebruikt door mensen die hun genderidentiteit niet als vrouwelijk of mannelijk beschouwen of zich niet thuis voelen in de opvattingen over man of vrouw zijn.

In de Engelstalige wereld zijn de genderneutrale voornaamwoorden "they" en "them" al goed ingeburgerd. Maar ook in het Nederlands worden genderneutrale voornaamwoorden "die", "hen" en "hun" steeds vaker gebruikt om genderinclusief te communiceren.

In het Frans is dat nog niet het geval, zo blijkt. François Jolivet, een partijgenoot van president Emmanuel Macron (La République en Marche!) kan de toevoeging van "iel" in ieder geval maar moeilijk verkroppen. Op Twitter ging hij fel tekeer tegen de nieuwe toevoeging. Volgens hem verschijnt het voornaamwoord in het woordenboek door de inzet van de “woke-beweging” . Aanhangers van die beweging willen meer aandacht en bewustzijn voor grote maatschappelijke problemen als discriminatie, racisme en klimaatverandering.

Hij stuurde een brief naar de Académie française, de instelling die toezicht houdt op de Franse taal, en vraagt of zij zich wil uitspreken over het woord. “In de ogen van Jolivet is het woord een gevaar voor de Franse eenheid. Inclusief taalgebruik brengt mensen volgens hem niet dichter bij elkaar, maar doet het net het omgekeerde”, zegt correspondente Jolien De Bouw tijdens “Nieuwe Feiten” op Radio 1.

Jolivet kon op heel wat bijval rekenen, niet het minst van Jean-Michel Blanquet, de Franse minister van Onderwijs. Hij vindt dat de huidige generatie studenten in de eerste plaats de voornaamwoorden hij en zij moeten blijven gebruiken. De minister beschouwt de genderneutrale voornaamwoorden immers als een gevaar voor de Franse taal.

“Heel wat Fransen zijn erg beschermend voor hun taal. Critici zien het als een signaal dat de woke-cultuur helemaal in de Franse taal aan het sluipen is, wat volgens hen vernietigend is voor de taal”, aldus De Bouw.

Genderneutrale taal leidde eerder tot opschudding

Het is niet de eerste keer dat genderneutraal taalgebruik de gemoederen verhit in Frankrijk. Onder druk van parlementairen mogen overheidsinstellingen bijvoorbeeld geen genderneutrale aansprekingen meer gebruiken in brieven. “Chers lecteurs, chères lectrices” blijft zo de gangbare begroeting. Het genderneutrale “Cher.e.s lecteur.e.s” vonden ze immers te lelijk.

olgens De Bouw komt de kritiek op het genderneutrale voornaamwoord er niet zomaar, maar speelt er ook electoraal gewin. Dat Macron zelf wel aandacht heeft voor genderneutraliteit in zijn speeches, maar tegelijk zijn ministers er kritiek laat op geven, heeft volgens haar een dubbele bedoeling: zo probeert hij enerzijds zijn eigen kiezers niet tegen de borst te stoten, maar probeert hij tegelijk meer conservatieve Fransen en tegenstanders van de woke-beweging voor zijn partij te winnen. "De presidentsverkiezingen komen eraan, en dat merk je aan alles", aldus De Bouw.

De tegenstanders van "iel" willen nu dat de Académie française zich over de kwestie uitspreekt, maar of dat effectief zal gebeuren, is nog niet duidelijk.

Beluister het interview met Jolien De Bouw in "Nieuwe Feiten" via Radio 1 Select

Bron: vrtnws.be en Nieuwe feiten