Schijf van Phaistos ontcijferd?

Ons jongenshart ging nog geen beetje tekeer toen we lazen dat de Schijf van Phaistos zo goed als ontcijferd is. Generaties bedreven linguïsten en gedreven amateurs hebben vruchteloos geprobeerd om het mysterie te onsluieren. En nu zou dr Gareth Owens van het Instituut voor Technologisch Onderwijs in Heraklion (TEI) 90 procent van de schijf gedecodeerd hebben.

De Schijf van Phaistos - gedreven amateurs spreken graag over 'de allereerste cd-rom' - is allicht de meest raadselachtige archeologische vondst in Europa.

U kent ze misschien uit Harry Mulisch' De ontdekking van de hemel, waar filoloog Onno Quist er niet in slaagt ze te ontcijferen. De schijf is te zien in het Archeologisch Museum van Heraklion.

Het betreft een cirkelvormig tablet (Ø 16cm) van gebakken klei dat in 1908 werd opgegraven in Phaestos, in het tweede grootste Minoïsch paleis op Kreta. Vlakbij werden artefacten gevonden die werden toegewezen aan de midden-Minoïsche periode, zodat men ervan uitgaat dat de schijf 3.600 à 3.700 jaar oud is.

In de kleischijf zijn langs beide zijden spiraalsgewijs met een stempel 241 tekentjes aangebracht. In totaal gaat het om 45 verschillende pictogrammen uit naar men aanneemt een onbekend syllabisch schrift. Er zouden overeenkomsten zijn met ideogrammen (beeldschrifttekens) uit Lineair A en Lineair B, twee archaïsche Kretenzische schriften.

De ontcijfering is zo problematisch omdat - gesteld dat de symbolen een tekst vormen - dit het enige gekende voorbeeld is van een onbekende taal in een onbekend schrift. Het aantal tekens op de schijf is te klein om algebraïsche decodeertechnieken te gebruiken.

Dr Owens zou nu tekens ontcijferd hebben die 'moeder' en 'belangrijke vrouw' betekenen. Hij gelooft dat de geheimzinnige schijf een gebed aan de moedergodin bevat.

Benieuwd of het jongenshart van onze favoriete oudheidkundige ook sneller gaat slaan.