Ga naar hoofdinhoud

Luister Live

Programma's

Select

Podcasts

Alles begint bij luisteren

Radio 1 Sessies

album van de week

classic album van de week

ontbreekwoordenboek

Nieuwe Feiten

Slechte slapers krijgen gênante ervaringen moeilijker verwerkt

di 30 apr. - 0:07

Afgegaan als een gieter tijdens een avondje karaoke? Gestruikeld in het bedrijfsrestaurant terwijl die irritante collega toekeek? Die blunders vind je na een nachtje slapen vaak al minder erg. Tenzij je last hebt van slapeloosheid!
© Pexels

Mensen die lijden aan slapeloosheid, krijgen hun fouten en blunders moeilijker verwerkt dan anderen. Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands Herseninstituut.  In dat onderzoek liet men goede en slechte slapers karaoke zingen, en werden de ‘zangers’ vervolgens met zichzelf geconfronteerd. Goede slapers kregen deze gênante gebeurtenis sneller verwerkt.

“Werkelijke afgrijselijk”

“Als je je eigen stem hoort, en als het een beetje vals is, kan je wel door de grond zakken van ellende” verklaart slaaponderzoeker Eus van Someren het opzet van het onderzoek in ‘Nieuwe Feiten’. Dat hij voor een muzikaal onderzoek koos, is niet toevallig. Van Someren was namelijk jarenlang gitarist bij The Scene.  Al liet hij zijn onderzoeksgroep niet los op nummers van Thé Lau, maar wel op ‘Gloria in Excelsis Deo’ en het ‘Wilhelmus’.

Van Someren: “De mensen hadden een koptelefoon op, moesten meezingen, en konden zichzelf niet horen. Ondertussen namen we hun stem solo op, en dat speelden we dan een beetje later af. Omdat ze zichzelf niet konden horen bij het zingen, konden ze zichzelf niet corrigeren als ze van de toon afraakten, of uit de maat gingen. Het was werkelijk afgrijselijk.”

“Emoties hebben een andere plek gekregen”

“We hebben vervolgens gemeten in welke mate ze van slag waren” zegt Van Someren. Zo werd in een scanner gekeken welke gebieden in de hersenen actief waren. En ook het zweet was een maat voor ‘goed van slag zijn’. En reken maar dat er werd wat ‘afgezweet’ werd!

Zowel goede als slechte slapers reageerden beschaamd op dat valse zingen van zichzelf. “Maar als je het een dag later weer laat horen aan de goede slapers, dan hebben ze er een beetje vrede mee gekregen. Je ziet in het brein dat ze niet meer zo van slag zijn. Hun emoties hebben een plek gekregen. Letterlijk een andere plek in het brein” zegt Eus van Someren.

Bij slechte slapers is het anders. “Als ze zichzelf de volgende dag horen zijn ze nog net zo van slag, en soms zelfs meer van slag. Normaal gesproken heb je profijt van slaap bij het opruimen van emotionele spanning. Het lijkt erop dat dat bij slapelozen niet gebeurt. Misschien worden mensen zelfs wel slapelozen omdat ze spanning niet goed kunnen opruimen.”

Van Someren:  “We zijn al lang op zoek naar oorzaken van slapeloosheid. Die hebben we vooral gezocht bij structuren in het brein die slaap regelen, maar daar konden we nooit iets vinden. Denk bijvoorbeeld aan de biologische klok. Op zich lijkt het ‘kunnen regelen van slaap’ intact bij slapelozen.”

Dus blijft de vraag: waarom slapen we dan zo slecht? Het antwoord werd gezocht in de evolutie:Als er gevaar dreigt, of je bent emotioneel van slag of gespannen, dan is het gunstig om niet in slaap te vallen. Aanleg voor slapeloosheid moeten we waarschijnlijk zoeken in emotionele circuits en niet in slaapcircuits.”

Van Someren: “Slaap helpt je om bepaalde verbindingen tussen hersencellen te verzwakken, en andere te versterken. Dat is ook de reden waarom je sommige dingen goed kunt onthouden, en sommige ook goed kunt vergeten. Zoals bijvoorbeeld lichamelijk van slag zijn door een schaamtevolle gebeurtenis. Als dat laatste niet goed gebeurt, kun je je voorstellen dat je een vollopend vat van spanning wordt. En dan ook weer de volgende nacht slecht slaapt.”

Slapeloosheid is belangrijkste risicofactor voor een depressie

Waarom is dit onderzoek nu zo belangrijk? “We weten al heel lang dat slapeloosheid de belangrijkste risicofactor is voor het ontwikkelen van een depressie of een angststoornis. Maar we weten helemaal niet waarom dat zo is. Daar zijn we nu een stukje dichterbij” zegt Eus van Someren.

Daarom is hij samen met zijn collega’s begonnen aan een groot slaaponderzoek. Hiervoor heeft hij nog ‘slechte slapers’ nodig, om te kijken of depressie kan voorkomen worden. Kandidaten mogen zich aanmelden op slaapregister.nl/stemming

De bevindingen van het Nederlands Herseninstituut werden gepubliceerd in het vooraanstaande tijdschrift 'Brain'.

Beluister het gesprek met Eus van Someren:

Lees ook:

Lees ook:

Blijf op de hoogte

Ontdek de beste podcasttips, beluister het meest recente nieuws en doe mee aan exclusieve acties.

Volg ons op
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Jobs

Privacy

Gebruiksvoorwaarden

Heb je een vraag?

Contact

Wedstrijdreglement

Logo UitInVlaanderenLogo Cim Internet