De Wereld van Sofie
“Sterkte” is niet zo’n goede boodschap voor wie rouwt
do 25 okt. - 11:56
Oerkrachten houden je overeind
Casper Knops en zijn reisgezel Christophe verdwenen plots van de radar in november 2005, hoewel ze voordien regelmatig contact hielden met het thuisfront. Half december bleven hun stoelen leeg op het vliegtuig terug naar huis. Toe werd duidelijk hoe ernstig de situatie was. Het duurde tot april 2006 voor er sporen teruggevonden werden. Eerst spullen uit hun bagage, een SIS-kaart met Caspers naam er op, en iets later ook hun stoffelijke resten.
Hoe kwam de familie die lange periode van bang afwachten door? “Op zo’n moment beschik je over oerkrachten, adrenaline en hoop om onze jongens levend terug te vinden. Dat houdt je gaande” zegt Uus Knops in ‘De Wereld van Sofie’. “Hoop en wanhoop wisselen elkaar af. Het ene moment denk je na over welke maaltijd er klaargemaakt moet worden als hij weer thuiskomt, het andere moment ben je bezig met de tekst die op zijn rouwprentje moet komen te staan. En ook al waren er spullen terug gevonden, en lichamelijke resten, dan nog kon ik het nog niet toelaten om logisch te denken. Pas met de DNA-analyse kwam het besef dat Casper er echt niet meer was.”
Het rouwproces is een strandwandeling
“Het rouwproces was voor ieder in ons gezin heel verschillend, en dat is normaal” zegt Knops. “Op momenten waarop we de moed opgaven trokken we ons wat meer terug, om de anderen daar niet in mee te nemen, en vielen we meer terug op ons eigen sociaal netwerk. Je moet aanvaarden dat iedereen op zijn eigen tempo stappen zet in het verwerkingsproces.”
“Het rouwproces is als een strandwandeling. Je ziet de oneindigheid van de zee, en dan voel je je nietig. Rouw en verdriet zijn als de golven van de zee die komen en weer gaan. Onvoorspelbaar, maar wegblijven doen ze niet. Rouw stopt nooit. Dat moet je ook niet proberen. Blijf in beweging, letterlijk en figuurlijk. Liefst de natuur in, onze geest blijft dan ook in beweging. En stiltes zijn minder lastig als je al wandelend in gezelschap bent”
“Sterkte” is niet zo’n goede boodschap voor wie rouwt.
Hoe kan je het best iemand troosten die rouwt? “Daar is geen pasklaar antwoord op” zegt Knops. Elk rouwproces is uniek, dus zijn er nu eenmaal geen standaardantwoorden. Er is wel een methode. Het beste wat je kan doen is goed luisteren, zonder al meteen aanbevelingen te doen. Alleen zo krijg je zicht op het unieke rouwproces dat iemand doormaakt.
En daarna kunnen er woorden komen, en concrete hulp. Want de hulp mag concreet zijn: helpen bij de administratie, bij het huishouden, iemand uitnodigen om een strandwandeling te gaan maken.
Als je een bericht stuurt “laat maar weten wat ik kan doen”, leg je de drempel bij de rouwende zelf.
“Op een gegeven moment loodste een vriendin me naar de film. Dat deed deugd. Enkele vrienden hebben mijn mailbox op een gegeven moment onder handen genomen en opgekuist, ook dat was welgekomen hulp” zegt Knops.
Maar aan de standaardboodschap “sterkte” had ze niet veel. “Dat ene woord heeft weinig betekenis. Iemand die rouwt moet zich inderdaad wel eens sterker voordoen dan hij echt is, maar die momenten zijn schaarser dan die waarop je moet toelaten om niet sterk te zijn. Rouw moet je niet wegduwen.”
Huilen om nummerplaat met de letters ‘CAS’
Hoe is het rouwproces 13 jaar na het overlijden? “In zijn algemeenheid is het minder intens” zegt Knops. “Maar er zijn momenten waar het nog steeds erg opkomt. Zijn overlijdensdatum is een dag waarop ik verlof neem en weer helemaal in dat verdriet stap en het toelaat”
“Als ik een nummerplaat zie waar “CAS” op staat, zoals we onze broer ook noemden - kan ik onbedaarlijk beginnen huilen. Ook al is het 13 jaar geleden, een sms met een kruisje op zijn verjaardag doet nog steeds heel erg deugd.”
“Rouwen is ruw, het schuurt, verwondt, doet pijn. Die wrijving en schuring zorgen met de tijd, geleidelijk, voor wat slijtage. Dat kon geen leermeester mij leren, dat heeft de tijd me geleerd”.
